,
,
ΟΙ ΜΑΝΙΑΤΕΣ ΠΕΙΡΑΤΕΣ (ΠΡΙΝ ΤΟ 1821)
.
Οἱ Μανιᾶτες καὶ ἡ πολιορκία τῆς Κρήτης στὸν βενετοτουρκικὸ πόλεμο (17ος αἰῶνας).
.
……….Οἱ Μανιᾶτες βοήθησαν ὁλόψυχα τοὺς Κρῆτες ποὺ δοκιμάστηκαν σκληρὰ στὸν βενετοτουρκικὸ πόλεμο. Χιλιάδες Κρῆτες ἀλλαξοπίστησαν τότε γιὰ νὰ πάρουν τὰ ὀφέλη τοῦ μουσουλμάνου ὑπηκόου καὶ ν’ ἀφήσουν τὴν σκλαβιὰ τοῦ ραγιᾶ (οἱ τουρκοκρῆτες μάλιστα ἔγιναν πιὸ ἄγριοι κι ἀπὸ τοὺς τούρκους). Πολλοὶ Κρῆτες ὅπως καὶ οἱ Μανιᾶτες, πῆγαν στὰ Ἰόνια νησιᾶ. Ἡ Πύλη μετέφερε τότε στὴν Κρήτη Μικρασιᾶτες Ἕλληνες, γιατὶ εἶχε σχεδὸν ρημάξει.
……….Πολέμησαν οἱ Μανιᾶτες πολὺ ψυχωμένα κατὰ τὸν κρητικὸ πόλεμο. Τῷ 1667, νύχτα μπῆκαν καὶ καταλήστεψαν τὸν ἴδιο τὸν τουρκικὸ στόλο ποὺ πολιορκοῦσε τὸν Χάνδακα. Πυρπολοῦσαν καὶ ἄρπαζαν κάτω ἀπὸ τὴν κόλαση τῶν κανονιῶν. Δύο – τρεῖς ποὺ ἔπιασε ὁ Ἀχμὲτ Κιουπρουλῆς, τοὺς σούβλισε λυσσασμένος. Κι ὅταν τελείωσε ὁ πόλεμος τῆς Κρήτης, ἔταξε διπλὸ μισθὸ σ’ αὐτοὺς ποὺ θὰ πολεμοῦσαν στὸν πόλεμο ποὺ ἄνοιξε κατὰ τῶν Μανιατῶν. Διέταξε τὸν Χασὰν Μπαμπᾶ, ἄγριο καὶ περιβόητο πειρατή, τὸν καλύτερο ναυτικὸ τῆς τουρκίας, νὰ πάῃ στὴν Μάνη καὶ νὰ τοὺς ὑποτάξῃ ἤ ἐξαφανίσῃ. Ἐκεῖνος, μὲ λευκὴ σημαία παρουσιάστηκε στὴν Μάνη τάζοντας ἀμνηστία, ζητῶντας ὅμως νὰ τοῦ παραδώσουν ὁμήρους. Τοῦ ἀπάντησαν μὲ χαλάζι ἀπὸ σφαῖρες.
……….Οἱ καμπᾶνες κάλεσαν τὸν μανιάτικο λαὸ στὰ ὅπλα. Κι ἔδιωξαν τὰ γυναικόπαιδα στὰ βουνά. Ἕνας μικρὸς πῆγε σὲ μιὰ γυναῖκα ποὺ βύζαινε τὸ νεογέννητό της στὸ βουνό, καὶ τῆς εἶπε: «Ὁ ἄντρας σου λέει νὰ τοῦ πῇς ποῦ ἔχεις τὸ ντουφέκι του». «Πὲς του νἄρθῃ μὲ τὸ μωρὸ καὶ τὴ γίδα, νὰ πάῳ γιὰ νὰ βρῷ τὸ ὅπλο καὶ νὰ τὸ μεταχειριστῷ καλύτερα, ἀφοῦ δὲν ξέρει ποῦ εἶναι» (Ἦταν τῷ γένος Γερακάρη).
……….Κατηφόρησε στὴν πλαγιὰ ἀφήνοντας σὲ μιὰ γριὰ τὸ παιδὶ της. Ξοπίσω της, ἔτρεξαν κι ἄλλες. Ὁ Χασὰν- Μπαμπᾶς ἑτοιμαζόταν γιὰ ἀπόβαση. Οἱ γυναῖκες μὲ ἀπειλητικὲς φωνὲς ἑνωμένες μὲ τοὺς ἄντρες τους, φόβησαν τὸν Χασὰν – Μπαμπᾶ, ὁ ὁποῖος ματαίωσε τὴν ἀπόβαση. Τὴν νύχτα, 10 Μανιᾶτες βούτηξαν στὴν θάλασσα κι ἔκοψαν τοὺς κάβους τῶν καραβιῶν του. Δύο ἀπὸ αὐτά, ξώκειλαν στὸν βράχο καὶ οἱ Μανιᾶτες ὅρμησαν μέσα κι ἔσφαξαν τοὺς τρομεροὺς πειρατὲς καὶ κούρσεψαν τὰ πλοῖα (ηὖρε ὁ κάλλιος τὸν κάλλιον, ὅπως λέει ἡ παροιμία τους).
……….Τρομοκρατημένος ὁ φοβερὸς πειρατής, ἐγλύτωσε μ’ ἕνα μόνο πλοῖο. Ἔτσι, ὁ τολμηρότερος καὶ ἐμπειρότερος ναυτικὸς τῆς τουρκίας, ἔφυγε καταντροπιασμένος ἀπὸ τὴν Μάνη. Κι οἱ Μανιᾶτες μὲ μανία ἐξακολούθησαν νὰ πολεμοῦν τοὺς πολιορκητὲς τῆς Κρήτης ποὺ δὲν ἤξεραν τί νὰ κάνουν. Τότε οἱ τοῦρκοι ἀποφάσισαν νὰ χρησιμοποιήσουν ἄλλα μέσα, βγάζοντας ἀπὸ τὶς φυλακὲς τοῦ Μπάνιου, ἕναν Μανιάτη. Ἀπὸ δεκαπέντε χρονῶν κωπηλάτης σὲ βενετικὰ κάτεργα κι ἀπὸ εἴκοσι πειρατής. Τ’ ὄνομά του, Λυμπεράκης Γερακάρης.
______________________________
18ος - 19ος αἰῶνας.
……….Οἱ Κακοβουλιῶτες [ ] (Μεσαμανιᾶτες) ἦσαν ὅλοι ἀδιάφοροι στὴν ἐξουσία τοῦ Μανιάτη μπέη ποὺ διόριζε ἡ Πύλη μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς καταφέρη νὰ πειθαρχήσουν.
……….Σὲ ἀντίθεση μὲ τοὺς Ἐξωμανιᾶτες ποὺ ἠσύχασαν καὶ προόδεψαν οἰκονομικὰ τὴν περίοδο 1770-1821, αὐτοί, συνέχιζαν νὰ κτυποῦν τὰ τούρκικα καράβια καὶ νὰ διατηροῦν τὸ ἀναρχικό – φιλελεύθερο καθεστὼς τους. Κτυποῦσαν καὶ εὐρωπαϊκὰ καράβια μὲ τὴν ἴδια διάθεση, κυρίως ὅσα ἀνῆκαν σὲ ἱσχυρὰ μοναρχικὰ κράτη τῆς Εὐρώπης ποὺ τὰ μισοῦσαν σχεδὸν ὅσο καὶ τοὺς τούρκους.
«Ἀπὸ τὸν Κάβο Ματαπᾶ, σαράντα μίλλια ἀλλαργινά / / κι ἀπὸ τὸν Κάβο Γκρόσσο, σαράντα κι ἄλλο τόσο», ἔλεγαν οἱ μεγαλέμποροι ναυτικοὶ τῆς ἐποχῆς.
……….Κατὰ τῷ 1816 ἀναφέρονται ἀπὸ τὸν Πουκεβίλ, οἱ, Κάσσης (ἤ Κάσσας) καὶ Κατραμᾶδος. Ἡ τοπικὴ παράδοση ἀναφέρει ὅτι ὁ Κάσσης ἦταν συγγενὴς τοῦ Μπενάκη τῆς Καλαμάτας (1870) κι εἶχε δύο γιούς, ἕναν νόμιμο, κι ἕναν ἀπὸ ἄλλη γυναῖκα, νόθο, τὸν Καραμπᾶτο. Ὁ Κάσσης εἶχε ὁρμητήρια τὸ Λιμένι, Δηρό, Μέζαπο καὶ κυρίως Ἀκροταίναρο. Συχνὰ κούρσευε καὶ νησιᾶ (π.χ. Σῦρος).
……….[] Ὁ Κάσσης σὲ μεγάλο τσακωμὸ μὲ τὸν ἀδελφὸ του, Καραμπᾶτο, προδόθηκε ἀπὸ ἐκεῖνον στοὺς τούρκους (περίπου τῷ 1800). Τὸν ἔπιασαν καὶ τὸν μετέφεραν στὴν Πόλη. Πρὶν τὴν ἐκτέλεσή του, ζήτησε σὰν τελευταῖα του ἐπιθυμία νὰ κάνη μιὰ βόλτα μὲ τὴν βάρκα καὶ τὸ τσοῦρμο στὸ λιμάνι τῆς Πόλης. Οἱ τοῦρκοι ἐφ’ ὄσον τὸ λιμάνι ἦταν ἀσφαλισμένο μὲ χοντρὴ ἀλυσίδα, δὲν τοῦ ἀρνήθηκαν.
……….Ὅταν τὸ τσοῦρμο μπῆκε στὴν γαλιότα καὶ ἔφτασε κοντὰ στὴν ἀλυσίδα, ὁ καπετάνιος φώναξε: «- Όλοι πίσω !» Κι ἡ γαλιότα κόλλησε καβάλα στὴν μεγάλη αλυσίδα. Τὸ πρόσταγμα ποὺ ἀκολούθησε ἦταν : «Ὅλοι μπροστά !». Κι ἔτσι ἡ βάρκα καβάλησε καὶ πέρασε τὴν ἀλυσίδα κι ἔτρεξε σὰν κιρκινέζι. Γιατὶ οἱ βάρκες αὐτὲς ἦταν πολὺ γρήγορες.
……….Μέχρι νὰ ἑτοιμαστοῦν οἱ τοῦρκοι καὶ νὰ τοὺς κυνηγήσουν, ὁ Κάσσης μὲ τὸ τσοῦρμο του βγῆκε ἀπ’ τὸ πρῶτο στενό. Κωπηλατῶντας καὶ τὴν νύχτα, καβατζάρανε τὸν Μαλέα, ὅταν εἶδαν πὼς τοὺς ξάνοιξε τὸ τούρκικο ποὺ τοὺς κυνηγοῦσε. Πρόκαμαν καὶ φτάσανε στοὺς Τρουπητούς, ἐκεῖ ποὺ εἶναι ἡ σπηλιὰ στὸ Ἰβιάτικο (ἔξω ἀπ’ τὸ Πορτοκάγιο). Στρίψανε τὸν κάβο, βγῆκαν στὸν βράχο κι ἀρπάζοντας στὰ χέρια τὴν βάρκα, τὴν ἀνέβασαν στὴν σπηλιὰ ποὺ δὲν φαίνεται ἀπ’ τὸ πέλαγο. Οἱ τοῦρκοι τοὺς ἔχασαν. Πίστεψαν πὼς πνίγηκαν. Ἀπὸ τότε τὴν σπηλιὰ τὴν λέμε Γαλιότα (λέγεται καὶ σπηλιὰ τοῦ Κατραμᾶδο) ἐπειδὴ κρυβόταν κι αὐτὸς ἐκεῖ.
……….Περίφημοι κουρσᾶροι θεωρούνταν ὅλοι οἱ Πυργιανοὶ καὶ οἱ Χαριᾶτες (κοντὰ στὸν Δυρό). Στὸ Μέζαπο, λίγο πρὶν (ἤ μετά) τῷ 1821, σπουδαῖος πειρατὴς ἦταν ὁ Ν. Σάσσαρης. Ἤταν κουλὸς κατ’ ἄλλους μονόφθαλμος.
……….Ἄλλοι γνωστοὶ ἀπὸ μοιρολόγια ἤ παραδόσεις εἶναι ὁ Καρκατζῆς, κάποιος Κωσταντῆς καὶ ὁ Στραβόγιαννης (Γιάννης Κάσσης), γιατὶ τὸ μάτι του ἦταν χτυπημένο ἀπὸ σπαθιά· ἦταν καὶ ποιητὴς καὶ σατιρολόγος. Γνωστὸ τὸ ποίημά του γιὰ τὸ χωριὸ Νύφη, σ’ ὅλη τὴν Μάνη. Ἔζησε ἀπ’ τὸ 1802 ἔως τὸ 1880. Συμμετεῖχε σὲ πολλὲς μάχες τῆς Ἐπανάστασης καθὼς καὶ στὴν Κρητικὴ ἐπανάσταση τοῦ 1867. Μετὰ τὸ 1821 ἔκανε τὸν δάσκαλο στὴν Λάγια. Ἕνας ἄλλος περίφημος πειρατής, ὁ Ἀντώνης, γιὸς τοῦ Ζωγράφου τῆς Νόμιας, Μιχ. Τρικόλη – Γαργαλάκου (Μεσίσκλη), πιάστηκε τὸ 1816 καὶ κρεμάστηκε στὴν Τρίπολη.