ΚΥΠΡΟΣ,ΞΕΝΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ,ΣΥΝΘΗΚΕΣ

Η ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΣΤΟΥΣ ΑΓΓΛΟΥΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ (4 ΙΟΥΝΙΟΥ 1878)

,

.

Σύμβασις Κωνσταντινουπόλεως1
4 Ιουνίου 1878.
(Μεταξύ Αγγλίας και Τουρκίας.)

.

..α. Είναι Σύμβασις «αμυντικής συμμαχίας» μεταξύ των δύο Χωρών.

..β. Η Αγγλία υποχρεούται να βοηθήσει τον Σουλτάνον δια τής δυνάμεως των όπλων προς υπεράσπισιν τού Βατούμ, Αρδαχάν, Καρς, εάν η Ρωσία ήθελε να κατακρατήσει τις χώρες αυτές.

..γ. Εις αντάλλαγμα ο Σουλτάνος υπόσχεται εις την Αγγλίαν να κάμει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις εις την Διοίκησιν και υπόσχεται διά την προστασίαν των Χριστιανών και λοιπών υπηκόων τής Πύλης.

..δ. Επί πλέον συμφωνεί η Τουρκία να εκχωρηθεί η Κύπρος εις την Αγγλίαν, επίσης όπως αυτή καταληφθεί και διοικηθεί υπό τής Αγγλίας. Την 28 Ιουνίου 1878 καταλαμβάνεται στρατιωτικώς η νήσος υπό τής Αγγλίας, την δε 12 Ιουλίου υψώνεται επισήμως εις Λευκωσίαν η Αγγλική σημαία.

..ε. Ο Άγγλος Πρωθυπουργός Γλάδστων δεν εδίστασε να επικρίνει την αδικίαν που έγινεν εις βάρος τής Ελλάδος και εδήλωσεν ότι η Συνθήκη είναι μία «χονδροειδής πράξις παρανομίας και ασυγχώρητος παράβασις τού Διεθνούς νόμου».

..στ. Όμως, οι Κύπριοι βλέπουν την Συνθήκην αυτήν ως την αρχήν τού τέλους των δεινών των. Και ο Αρχιεπίσκοπος τής Κύπρου Σωφρόνιος, εις την προσφώνησίν του προς τον Βρεταννόν Αρμοστήν, λέγει τα ακόλουθα: «Αποδεχόμεθα την μεταπολίτευσιν τοσούτω μάλλον καθ’ όσον έχομεν την πεποίθησιν ότι η Μ. Βρεταννία θα βοηθήση την Κύπρον, ως έπραξε και περί των Ιονίων Νήσων2 να ενωθεί με την μητέρα Ελλάδα, με την οποίαν φυσικώς συνδέεται».

..ζ. Η πρωθυπουργία του Γλάδστωνος3  περνά άκαρπος και ούτος ένα χρόνο πριν πεθάνει (1897) έκαμε την ακόλουθον εξομολόγησιν: «Αναλογίζομαι -έγραφε- τί ικανοποίησιν θα αισθανόμουν αν είχα την τύχη πριν από το τέρμα τής μικράς μου ζωής να ιδώ τον πληθυσμόν αυτής τής Ελληνικής Νήσου (τής Κύπρου) να ενσωματωθεί, ύστερα από φιλικόν διακανονισμόν, με τους αδελφούς του τού βασιλείου τής Ελλάδος4».

..η. Εις ολόκληρον δε την περίοδον τής Αγγλικής κατοχής τής Κύπρου, οι Κύπριοι δεν παραλείπουν να δηλώσουν την ακλόνητον θέλησίν των διά την Ένωσιν με την Ελλάδα.

……….Η Αγγλική Κυβέρνησις είχεν εφεύρει ένα αστήρικτον επιχείρημα· και το επιχείρημα τούτο εξαγγέλλει την 7 Ιουλίου 1903 ο τότε αρμοστής Sir William Frederick Haynes-Smith : «Έλαβα την εντολήν υπό τού Υπουργού να πληροφορήσω το Συμβούλιον, ότι η Αγγλία κατέχει την Κύπρον ως παρακαταθήκην δυνάμει τής Συνθήκης τού 1878. Η Κύπρος ανήκει εις την Τουρκίαν, εις περίπτωσιν κατά την οποίαν η Ρωσία επιστρέψει το Καρς και το Βατούμ. Η Κυβέρνησις δεν προτίθεται να δώσει την Κύπρον εις καμμίαν άλλην Δύναμιν».

θ. Η Ελλάς είχε τότε τόσον μεγάλην ανάγκην τής υποστηρίξεως τής Αγγλίας, ώστε δεν ετόλμησε να διατυπώσει διαμαρτυρίες κατά τής εκχωρήσεως τής Ελληνικής Μεγαλονήσου εις την Αγγλίαν.

……….Επειδή είχαν κατ’ επανάληψιν γεννηθεί υπόνοιες ότι οι Άγγλοι διεπραγματεύοντο μετά τής Πύλης την κατάληψιν τής Κρήτης, μεταξύ δύο κακών, η Ελλάς προτιμούσε να λάβουν οι Άγγλοι την Κύπρον, καθ’ ην στιγμήν η ένωσις τής Κύπρου εφαίνετο λίαν προσεχής. Ήταν άλλως τε ακόμη πρόσφατον το παράδειγμα των Ιονίων Νήσων και πολλοί ήλπιζαν ότι βραδύτερον η Μ. Βρεταννία θα παραχωρούσε την Κύπρον εις το Ελληνικόν Βασίλειον.

Παραπομπές/Σειμειώσεις:

  1. Π. Αργυροπούλου «Αι Αξιώσεις τής Ελλάδος», σελ. 200 – 202.
  2. Κουτσοχέρα «Το ιστορικό τής Κύπρου», σελ. 5.
  3. Σ. Λάσκαρι: «Διπλωματική Ιστορία τής Ελλάδος 1821-1914», σελ. 158. (Ούτος είχε συνδέσει το όνομά του με την ένωσιν των Ιονίων Νήσων με την Ελλάδα.)
  4. Ι. Κουτσοχέρα, σελ. 5.
  • Πηγή: Το έργο τού Χαρ. Γ. Νικολάου, «Διεθνείς Πολιτικές και Στρατιωτικές Συνθήκες – Συμφωνίες και Συμβάσεις», έκδοση τού Γενικού Επιτελείου Στρατού, κατά το έτος 1980.
  • Επιμέλεια κειμένου και εικόνας: Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο