.
.
Ανδρούτσος ἤ Κολανδρούτσος Γεώργιος ( 1782 ; – 1849)
.
……….Μία από τις σημαντικότερες μορφές τού ναυτικού Αγώνα τού 1821, ο Γεώργιος Ανδρούτσος, γνωστότερος σαν Κολανδρούτσος, γεννήθηκε στις Σπέτσες γύρω στα 1782. Ιδιοκτήτης τού βρικιού «Παγκρατίων», που ναυπήγησε στις Σπέτσες το 1813, ασχολήθηκε δραστήρια με το ναυτεμπόριο τής εποχής αποκτώντας παράλληλα την απαραίτητη για τον κατοπινό αγώνα εξαιρετική ναυτική εμπειρία.
……….Στις 3 Απριλίου 1821, αμέσως μετά την κήρυξη τής Επανάστασης στις Σπέτσες, ο Κολανδρούτσος γίνεται μέλος τής Επιτροπής η οποία διοίκησε στη διάρκεια τού Αγώνα το νησί και διηύθυνε τις πολεμικές επιχειρήσεις του. Ο «Παγκρατίων» τον συνόδευσε σχεδόν σε όλες τις ναυτικές αποστολές του. Στις επιχειρήσεις τού τρινήσιου Ελληνικού στόλου στον Αργολικό, το Σεπτέμβριο τού 1822, ηγήθηκε τής ναυτικής μοίρας τού νησιού του ως ναύαρχος, ενώ στα 1823 και 1824 εκλέχθηκε και επανεκλέχθηκε ναύαρχος των Σπετσών, διατηρώντας το αξίωμα αυτό μέχρι το τέλος τού Αγώνα.
……….Παρά τους όχι και τόσο κολακευτικούς χαρακτηρισμούς των τοπικών ιστοριογράφων, τού Αν. Ορλάνδου, ο οποίος περιγράφει τον Κολανδρούτσο ως «άνδρα γενναίον μεν, τίμιον και σοβαρόν, αλλ’ ουχί ικανότητος αναλόγου προς την ναυαρχικήν θέσιν…», και τού Αν. Χαχζηαναργύρου, ο οποίος τον χαρακτηρίζει «απλοϊκό στον χαρακτήρα και αγαθό…», ο ίδιος κατόρθωνε, ενισχυμένος από γνήσια πατριωτική δύναμη και από διακαή πόθο για την απελευθέρωση τής πατρίδας, να επιβάλλεται, στις περισσότερες των περιπτώσεων, στα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα και την ανυπακοή των πληρωμάτων του, ώστε ο σπετσιώτικος στόλος υπό τις εντολές του να συμβάλει στην επιτυχή έκβαση πολλών ναυμαχιών τού Αγώνα, όπως αυτή στο στενό Κω – Αλικαρνασσού (24-8-1824), στη ναυμαχία τού Γέροντα (29-8-1824), στη ναυμαχία στο Ηράκλειο της Κρήτης (1/2-11-1824), στη ναυμαχία τού Καφηρέα (20-5-1825), στη ναυμαχία τής Σούδας (2-6-1825), στη ναυμαχία τού Πατραϊκού (23-7-1825), στις προσπάθειες ανεφοδιασμού των αποκλεισμένων στο Μεσολόγγι (30-3 έως 8-4-1826).
……….Τον ίδιο χρόνο, αμέσως μετά τον κατάπλου τής φρεγάτας «Ελλάς», ο Ανδρούτσος διορίζεται από την κυβέρνηση Α’ κυβερνήτης τού πλοίου με το βαθμό τού στολάρχου. Το 1827 ο Γ. Ανδρούτσος, επιβαίνοντας στον «Παγκρατίωνα», καταπλέει στη Χίο ως «Μοίραρχος τού κατά την Χίον στολίσκου» με σκοπό την ενίσχυση των στρατευμάτων τού Φαβιέρου και τον αποκλεισμό τού νησιού, με απώτερο στόχο την απελευθέρωσή του και την ενσωμάτωσή του στο νεοσύστατο κράτος. Η συμβολή του όμως στην επιχείρηση αυτή στάθηκε ουσιαστικά αρνητική και εντελώς αναποτελεσματική, αφού ο Σπετσιώτης ναύαρχος εγκαταλείφθηκε από τα ατακτούντα πληρώματά του, τα οποία διεκδικώντας αμοιβές από τις – ανύπαρκτες άλλωστε- λείες τού πολέμου είχαν ήδη επιδοθεί σε πειρατικές καταδρομές.
……….Αργότερα, στο πλαίσιο τής προσπάθειας τού Κυβερνήτη Καποδίστρια για την ανασυγκρότηση και διοργάνωση τού ναυτικού, απονεμήθηκε στον Γ. Ανδρούτσο ο βαθμός τού αντιναυάρχου, ενώ με διάταγμα τής 5ης Οκτωβρίου 1829 συγκροτήθηκε η Τριμελής Επιτροπή διεύθυνσης τής Ναυτικής Υπηρεσίας, στην οποία εκτός των Σαχτούρη και Κανάρη μετείχε και ο Ανδρούτσος.
……….Το 1831 επίσης, στο πλαίσιο μιας ύστατης προσπάθειας τού Καποδίστρια να αμβλύνει τις αντιθέσεις του με τους ναυτικούς των νησιών, ο Ανδρούτσος ορίστηκε με σχετικό διάταγμα μέλος τής επιτροπής τού νεοσύστατου Ταξιαρχικού Σώματος διά την υπηρεσίαν των Ναυτικών, με σκοπό την ικανοποίηση των αιτημάτων τους. Τον Ιούνιο τού ίδιου χρόνου, κατά τη διάρκεια των θλιβερών συμβάντων στον Πόρο, ο Γ. Ανδρούτσος στάθηκε στο πλευρό τού Καποδίστρια, όπως άλλωστε και ολόκληρη η οικογένειά του και η πλειονότητα των Σπετσιωτών συμπατριωτών του, αναλαμβάνοντας καίριες θέσεις ευθύνης αντιμετώπισης των Υδραίων και των άλλων στασιαστών.
……….Με την έλευση τού Όθωνα και την εκ νέου προσπάθεια αναδιοργάνωσης τού κράτους, ο Ανδρούτσος, παρ’ ότι ορίστηκε μέλος τής «Επί των ναυτικών εκδουλεύσεων Εξεταστικής Επιτροπής», τέθηκε σε μακρόχρονη διαθεσιμότητα. Αργότερα ο βασιλιάς Όθωνας, επανεκτιμώντας τα δεδομένα, έδειξε πράγματι μία εύνοια, προσωρινή όμως, και τον Ιανουάριο τού 1841 τον προήγαγε στο βαθμό τού υποναυάρχου τού Εθνικού στόλου.
……….Όντας από τους γηραιότερους, για τα δεδομένα τής εποχής, επιζώντες ναυάρχους τού Ελληνικού στόλου, αδυνατούσε να ενστερνισθεί νεωτερισμούς φωτισμένων αξιωματικών τού Πολεμικού Ναυτικού για την επιβεβλημένη εκ βάθρων ανασυγκρότηση τού Σώματος. Αποσύρθηκε στις Σπέτσες, όπου πέρασε τα υπόλοιπα χρόνια τής ζωής του, τιμώμενος εξαιρετικά από τους συμπατριώτες του. Πέθανε στις 20 Νοεμβρίου 1849, σε ηλικία 67 ετών.
-
Πηγή: Ελευθεροτυπία, Περιοδικό Ιστορικά, «Οι ναυμάχοι του 1821», τεύχος 178, 27 Μαρτίου 2003