.

.

-ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ 1044 ΟΝΟΜΑΤΩΝ-

Α

Ι. Αβρέας. Ήταν αξιωματικός στον στρατό τού Μεγάλου Αλεξάνδρου. Πολεμώντας γενναία στο πλευρό τού Μ. Αλεξάνδρου σκοτώθηκε μέσα στα τείχη των Μαλλών Ινδών, κατά τον Αρριανό (Αλεξάνδρου Ανάβαση, Στ•, 10).
ΙΙ. Άλλα πρόσωπα Ελλήνων: 1) Άβρων. Ήταν γιός τού Βουσέλου και καταγόταν από το δήμο Οίον τής Αττικής. Είχε τέσσερις αδελφούς, τον Αγνία, τον Ευβουλίδη, τον Στρατίο και τον Κλεόκριτο, κατά τον Δημοσθένη (Λόγος προς Μακάρτατον 19).
ΙΙΙ. Ετυμολ. Από την ρίζα τού επιθέτου οβρ-ός (= ευγενής) + -εας. Το επίθημα και με ψίλωση τής λέξης σύμφωνα με την αιολική διάλεκτο, κλάδος τής οποίας είναι και η μακεδονική διάλεκτος.
> Αβρέας Κυρ. ον. με την ίδια σημασία τού επιθέτου.

Ι. Αγαθάνωρ. Ήταν γιός τού Θρασυκλέους και πιθανόν αδελφός τού Θράσωνος. Ο Αγαθάνωρ υπήρξε ιερέας τού Ασκληπιού επί πέντε χρόνια. Ήταν η καταγωγή τους από την Βέροια, πόλη τής Μακεδονίας, όπως αυτό μαρτυρείται από επιγραφή που βρέθηκε στην Βέροια και έζησαν στο δεύτερο μισό τού 3ου αι. π.Χ., σύμφωνα με την αριθμ. 16 επιγρ. (σελ. 119- 120) τού βιβλ. «Επιγραφές κάτω Μακεδονίας, τεύχ. Α, Επιγρ. Βέροιας εκδ. 1998».
ΙΙ. Άλλα πρόσωπα Ελλήνων: 1) Αγαθήνωρ. Ήταν πατέρας τού φιλοσόφου Ξενοκράτη και καταγόταν από την Χαλκηδόνα, αποικία Ελληνική των Μεγαρέων στην Προποντίδα απέναντι από την Κωνσταντινούπολη, που έκτισαν τον 7ο αι. π.Χ. Ο Ξενοκράτης υπήρξε μαθητής τού Πλάτωνα, κατά τον Διογ. Λαέρτιο (βιβ. 4, Κεφ. 6).
ΙΙΙ. Ετυμολ. Από την ρίζα αγαθ-ός (= καλός, ενάρετος, έξοχος) και το ουσ. ανήρ, το οποίο κατά την σύνθεση ως β’ συνθετικό τρέπεται σε ανωρ· έτσι αγαθ- + ανωρ> Αγα-θάνωρ κυρ. ον ( αυτός που είναι ενάρετος, καλός, έξοχος άνδρας).

Ι. Αγαθόκλεια. Ήταν σύζυγος τού Πτολεμαίου Γ΄, τού Ευεργέτη, βασιλιά τής Αιγύπτου και μητέρα τού επίσης βασιλιά τής Αιγύπτου Πτολεμαίου Δ΄ τού Φιλοπάτορα. Έζησε τον 3ο αι. π.Χ. (Στράβων ΙΖ΄ κεφ. 11, α 795).
ΙΙ. Άλλα πρόσωπα Ελλήνων: 1) Αγαθοκλής. Καταγόταν από τις Συρακούσες, οι οποίες ήταν η μεγαλύτερη από τις αρχαίες ελληνικές αποικίες τής κάτω Ιταλίας. Ο Αγαθοκλής έγινε τύραννος των Συρακουσών το 317 π.Χ. και διέπραξε πολλά εγκλήματα (Πολυαιν. 5, 3).
ΙΙΙ. Ετυμολ. Από το Θέμα τού επιθέτου αγαθό-ς (= καλός, ενάρετος, έξοχος) + το Θέμα κλεεσ- τού ουσ. κλέος (= δόξα) > Αγαθοκλεεσ- + ια και με αποβολή τού σ και συναίρεση των φωνηέντων εει = ει Αναθόκλεια κυρ. ον. (= αυτή που έχει έξοχη δόξα, φήμη).

Ι. Αγαθοκλής. Ήταν πατέρας τού Αλκιμάχου, στρατηγού τού Μεγάλου Αλεξάνδρου (ιδές Αλκίμαχος).
ΙΙ. Άλλα πρόσωπα Ελλήνων: 1) Αγαθοκλής. Ήταν Αθηναίος και το έτος 357 π.Χ. έγινε επώνυμος άρχων των Αθηνών (Διόδ. Σικελιώτης ΙΣτ’ 9).
ΙΙΙ. Ετυμολ. Από το Θέμα τού επιθέτου αγαθ-ός (= καλός, ενάρετος, έξοχος) + το Θέμα κλεεσ- του ουσ. το κλέος ( δόξα, φήμη). Ακολουθεί έκταση του -ε σε -η > Αγαθοκλέης κατόπιν γίνεται συναίρεση των ε + η = η > Αγαθοκλής κύρ. ον. ( αυτός που έχει έξοχη δόξα).

Ι. Αγάθων. Ήταν γιός τού Τυρίμμα. Στην μάχη των Γαυγαμήλων με τούς Πέρσες τού Δαρείου, ο Αγάθων διοικούσε το ιππικό των Οδρυσών Θρακών (Αρρ. “Αναβ. Αλεξ. Γ’ 12, 4). Κατά τον Διόδωρο Σικελιώτη (βιβ. 17, 64, 5) καταγόταν από την Πύδνα τής Μακεδονίας και μετά την κατάληψη τής Βαβυλώνας, ο Μέγας Αλέξανδρος ανέθεσε στον Αγάθωνα την φύλαξη τής ακροπόλεως τής Βαβυλώνας με επτακόσιους Μακεδόνες στρατιώτες.
ΙΙ. Άλλα πρόσωπα Ελλήνων: 1) Αγάθων. Ήταν Αθηναίος. Τον αναφέρει στον διάλογο «Πρωταγόρας» (κεφ. 7) ο Πλάτων ότι παρακολουθεί μαθήματα τού μεγάλου σοφιστή Πρωταγόρα.
ΙΙΙ. Ετυμολ. Από το θέμα τού ουσιαστικού τα αγαθά (= τα πλούτη) +-ων καταλ. μεγεθυντική και με ανέβασμα τού τόνου > Αγάθων Κυρ. ον. ( αυτός που έχει μεγάλα πλούτη).

Ι. Αγακλής. Ήταν γιός τού Σιμμίχου και καταγόταν από την Πέλλα τής Μακεδονίας. Είναι γνωστός από ένα ψήφισμα των Αιτωλών, το οποίο ψηφίστηκε επί στρατηγίας τού Αιτωλού Νεοπτολέμου. Μ’ αυτό οι Αιτωλοί έδωσαν προξενεία και πολιτεία σε 140 Έλληνες, μεταξύ των οποίων καταγράφεται και ο Αγακλής τού Σιμμίχου.
ΙΙ. Άλλα πρόσωπα Ελλήνων: 1) Αγακλής. Υπήρξε βασιλιάς μεγαλόψυχος και γενναίος στο Βούδειο τής Φθίας. Ήταν πατέρας τού Ομηρικού ήρωα Επειγέως. Ο Επειγεύς ήταν φίλος τού Πατρόκλου και ένας από τούς Μυρμιδόνες τού Αχιλλέως (Ομήρου Ιλιάς Π 571).
ΙΙΙ. Ετυμολ. Παράγεται από το επίθετο αγακλεής (πολύ ένδοξος) με συναίρεση των φωνηέντων ε + η = η > Αγακλής κυρ. ον. με την ίδια σημασία τού επιθέτου.

Ι. Αγασικλής. Ήταν γιός τού Μέντορος και καταγόταν από το Δίο τής Μακεδονίας. Είναι γνωστός από επιγραφή σε μαρμάρινη στήλη, που βρέθηκε στην Λάρισα και είναι ψήφισμα τού κοινού των Λαρισαίων, με το οποίο έδωσαν στον Αγασικλή προξενίαν, διότι έγινε ευεργέτης τής πόλεως (Αρχαιολ. Εφημ. 1910, Αρχ. Εταιρ. Ασ. Θεσσαλ. Επιγρ. Α. Αρβανιτοπούλου, σελ. 342).
ΙΙ. Άλλα πρόσωπα Ελλήνων: 1) Αγασικλής. Ήταν γιός τού Αγασικλέους και καταγόταν από τον δήμο τού Αλαιέως τής Αττικής. Είναι γνωστός από μία επιγραφή τού 289/8 π.Χ., στην οποία αναγράφεται ο Αγασικλής ως μισθωτής έργου, που έχει αναλάβει επί άρχοντος Διοτίμου στην Ελευσίνια Στοά.
ΙΙΙ. Ετυμολ. Πρώτο συνθ. αγασ- (Θέμα Μέλλο. τού άγαμαι = θαυμάζω), το οποίο μετασχηματίζεται σε αγασι- και δεύτερο συνθ. το Θέμα κλεεσ -> κλεησ- τού ουσ. κλέος ( δόξα, φήμη)> Αγασικλέης και συναίρεση των ε + η > Αγασικλής κυρ. ον. (= αυτός που πρόκειται να γίνει Θαυμαστός γιά την δόξα).

Ι. Αγγάρεος. Ήταν γιός τού Δάλωνος και καταγόταν από την αρχαία Αμφίπολη τής Μακεδονίας. Έζησε το πρώτο μισό τού 2ου αι. π.Χ. και είναι γνωστός από μία επιγραφή – αφιέρωση τού Αγγάρεου στις Αιγυπτιακές Θεότητες Σάραπη και Ίσιδα. Η επιγραφή βρέθηκε στην Αμφίπολη.
ΙΙ. Άλλα πρόσωπα Ελλήνων: 1) Ανγάρης. Ήταν ο πιό φημισμένος τραγουδιστής. Καλεσμένος τραγουδούσε συνηθισμένα τραγούδια. Ζούσε στην Περσία τού 6ου αι. π.Χ. Τραγούδησε κάποτε ένα αινιγματικό τραγούδι, με το οποίο προέβλεπε ότι ο Κύρος θα πάρει την εξουσία από τον βασιλιά των Μήδων τον Αστυάγη (Αθήναιου Δειπνοσοφ. 633 ά-α).
ΙΙΙ. Ετυμολ. Παράγεται από το Θέμα αγγαρε- τού ουσ. αγγαρεία (αγγελία, είδηση). Θέμα: αγγαρε- + -Ος καταλ. > Ανγάβεος Κυρ. ον. (= αυτός που έχει σχέση με τις ειδήσεις, αγγελίες, δηλαδή ο αγγελιοφόρος).

Β

Ι. Βακχύλος. Καταγόταν από την Βέροια τής Μακεδονίας και έζησε στα μέσα τού 3 αι. π.Χ. Είναι γνωστός από μία επιγραφή, που βρέθηκε στην Βέροια. Η επιγραφή είναι ένα απελευθερωτικό συμβόλαιο μεταξύ τού Βεροιαίου Αττίνα, γιού τού Αλκέτου και των δούλων του, τούς οποίους απελευθερώνει με όρους ρητούς. Ο Βακχύλος μαζί με τον Άγιππο είναι οι μάρτυρες αυτής τής συμβολαιογραφικής πράξης, σύμφωνα με τον Μ. Ανδρόνικο (Αρχαίες Επιγραφές Βέροιας 1950).
ΙΙ. Άλλα πρόσωπα Ελλήνων: 1) Βάκχις. Ήταν γιός τού Προύμνιδος. Ο Βάκχις υπήρξε αρχαιότατος βασιλιάς τής Κορίνθου. Οι απόγονοί του που βασίλευαν στην Κόρινθο ονομάσθηκαν Βακχίδαι και βασίλευσαν πέντε γενεές, μέχρις ότου εκτόπισε από την εξουσία τούς Βακχίδες ο Κύψελος, που έγινε τύραννος τής Κορίνθου, κατά τον Παυσανία (Κορινθιακά2, 4, 4).
ΙΙΙ. Ετυμολ. Από το Θέμα τού κυρ. ονομ. Βάκχ-ος (όνομα τού Θεού τής αμπέλου Διόνυσου) +-υλος υποκοριστική καταλ. Βακγύλος κυρ. ον. (= ο μικρός Βάκχος).

Ολόκληρο το κείμενο μπορείτε να διαβάσετε στο: www.e-istoria.com

Πληροφορίες εικόνας: Λίθινη στήλη από βασιλικό διάταγμα τού Φιλίππου Ε΄ στο Σεραπείον τής Θεσσαλονίκης.187 π.Χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.