.
.
.Βασιλείου Παῒπαη – Διεθνολόγου
,Ἠ Βυζαντινὴ διπλωματία, ἕνας μοναδικὸς συνδυασμὸς συντηρητισμοῦ καὶ εὐελιξίας, ὑπερχειλίζουσας ὑπεροψίας καὶ ἐξαιρετικῆς ὀξυδέρκειας, ἐπιθετικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ καὶ πολιτικῆς γενναιοδωρίας, ἔπραξε, ὅ,τι ἦταν έφικτὸ γιὰ νὰ παρατείνῃ τὸν βίο τῆς αὐτοκρατορίας, ἀκόμα καὶ σὲ περιόδους ποὺ ἡ στρατιωτικὴ καὶ οἰκονομικὴ ἐξαθλίωσις, τῆς καθιστοῦσε τὴν ἀποτελεσματικότητα ἀμφίβολη.
Σὲ μεγάλο βαθμὸ τὸ κατόρθωσε. Ἀσφαλῶς κανένας δὲν μπορεῖ νὰ μεμφθεῖ τοὺς Βυζαντινοὺς διπλωμάτες, ἐπειδὴ σὲ τελευταῖα ἀνάλυση δὲν διεδραμάτισαν ἀποφασιστικότερο ρόλο οἱ περίτεχνοι λόγοι τῶν πρέσβεων καὶ τῶν πολιτικῶν, ἀλλὰ ὁ κρότος τῶν κανονιῶν ποὺ γκρέμισαν τὰ τείχη τῆς Κωνσταντινουπόλεως.
Ἡ Ἀνατολικὴ Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία καθ’ὅλη τὴ διάρκεια τῆς ὑπερχιλιετοὺς ἱστορίας της, ἦταν ὑποχρεωμένη νὰ ἐπιβιώνῃ σὲ ἕνα ἐχθρικὸ περιβάλλον. Ἡ ἄμυνα καὶ ἡ ἀντιμετώπισις τῶν ποικίλων ἐχθρικῶν φύλων, εἶχε ἀνατεθεῖ σὲ ὀργανωμένο στρατὸ καὶ στόλο. Ὅμως οἱ Βυζαντινοὶ ἀκόμα καὶ κατὰ τὶς περιόδους ποὺ αἰσθάνονταν στρατιωτικὰ ἰσχυροὶ προτιμοῦσαν νὰ χρησιμοποιοῦν τὸν πόλεμο μὲ φειδῶ.
Οἱ πόλεμοι ἦταν καὶ τότε ἐξαιρετικὰ δαπανηροὶ, ἀμφίβολοι ὡς πρὸς τὸ ἀποτέλεσμα καὶ δὲν ἐξασφάλιζαν πάντα τὶς παραμεθόριες ( τουλάχιστον ) ἐπαρχίες τοῦ κράτους ἀπὸ τὴ λεηλασία καὶ τὴν καταστροφὴ.
Ἡ Αὐτοκρατορία ἦταν ὑποχρεωμένη νὰ καταφεύγῃ σὲ ἔμμεσους τρόπους ἀντιμετωπίσεως τῶν ἀπειλῶν ποὺ πολλὲς φορὲς τὴν ἔπλητταν συγχρόνως ἀπὸ ὅλες τὶς πλευρὲς, ἐνῶ ὅσο μειωνόταν ἡ δύναμίς της, τόσο ἀναβαθμιζόταν ὁ ρόλος τῆς διπλωματίας σὲ σύγκριση μὲ τὶς στρατιωτικὲς μεθόδους ἀσκήσεως τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς.
Τὸ Βυζάντιο λειτούργησε κατὰ καιροὺς σὰν κυματοθραύστης γιὰ τὴν ἀνάσχεση τῆς μουσουλμανικῆς ἐξορμήσεως, σὰν ἀνάχωμα ἔναντι τῆς καθόδου τῶν λαῶν τῆς στέππας, ἐνῶ εἶχε νὰ ἀντιμετωπίσῃ καὶ τὶς προσπάθειες οἰκειοποιήσεως τῆς ρωμαϊκῆς κληρονομιᾶς ἀπὸ τοὺς Φράγκους.
Ἡ ἀναγκαιότητα λοιπὸν, τῆς ἔμμεσης προσεγγίσεως, ποὺ θὰ ἐξοικονομοῦσε πόρους, θὰ πετύχαινε νίκες χωρὶς μάχη καὶ θὰ ἀναιροῦσε τὴν πιθανότητα διμέτωπου ἀγῶνα, κατέστη ἐπιτακτικὴ.
Αὐτὸ ἡ Αὐτοκρατορία τὸ πετύχαινε μὲ τὴν ἀνάπτυξη ἑνὸς ἐξαιρετικὰ εὐφυοῦς διπλωματικοῦ συστήματος, ποὺ ἀκόμα καὶ στὶς πιὸ δύσκολες περιόδους τῆς ἱστορίας τοῦ Βυζαντίου (τὸ ὁποῖο πιεζόταν πανταχόθεν ἀπὸ ἐχθροὺς) , δὲν ἐξουδετέρωνε ἁπλᾶ τὶς ἐχθρικὲς ἐπιβουλὲς, ἀλλὰ παρέμενε τὸ σημαντικότερο μέσο ἐνισχύσεως τῆς ἐπιδράσεώς του στὸ μεσαιωνικὸ κόσμο….
Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
(ἀπόσπασμα)
Ἡ Βυζαντινὴ Αὐτοκρατορία διέθετε μέχρι τὸν 13ο αἰῶνα ἕνα διπλωματικὸ σύστημα ποὺ εἶχε τὴν καλλίτερη ὀργάνωση, τὴ μεγαλύτερη ἐπιρροὴ καὶ τὶς ἐκλεπτυσμένες μεθόδους, τόσο στὴν Εὐρώπη, ὅσο καὶ στὴν Ἐγγύς Ἀνατολὴ.
Χαρακτηριστικὴ του ἰδιαιτερότητα ἀποτελοῦσε ἡ στενὴ σχέση τοῦ πολιτικοῦ δόγματος τῆς μοναδικότητος τῆς «χριστιανικῆς αὐτοκρατορίας», μὲ τὴ θέση περὶ τοῦ μοιραίου ρόλου της στὴν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος. Ἡ Βυζαντινὴ διπλωματία εἶχε ὀργανικὴ σχέση μὲ τὸ πολιτικὸ δόγμα τῆς κρατικῆς ἐξουσίας, σύμφωνα μὲ τὸ ὁποῖο ἡ εἰδωλολατρικὴ περιφέρεια τῶν βαρβάρων ἐρχόταν σὲ ἀντιπαράθεση μὲ τὴν «pax christianitas» τῶν Ρωμαίων, ποὺ ἦταν ἡ ἐνσάρκωσις τοῦ πολιτισμοῦ καὶ καθόριζε τὰ ὅρια τῆς «οἰκουμένης», δηλαδὴ τῆς πολιτισμένης ἀνθρωπότητας. ….
ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ
(ἀπόσπασμα)
Γιὰ τὴν προώθηση τοῦ διεθνοῦς καθεστῶτος νομιμοποίησης, μὲ τὸν Βυζαντινὸ Αὐτοκράτορα στὴν κορυφὴ, τὸ Βυζάντιο ἀνέπτυξε τελετουργίες, ἐθιμοτυπία, συμβολισμοὺς, συνειδητὰ κατασκευασμένους μύθους καὶ προπαγανδιστικὲς πρακτικὲς ποὺ ἀποσκοποῦσαν στὴν ἀνύψωση τοῦ αὐτοκράτορα ὑπεράνω τῶν ὑπολοίπων ἡγεμόνων…..
Η ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΔΡΑΣΙΣ
(ἀπόσπασμα)
Ἕνας ἀπὸ τοὺς κεντρικοὺς στόχους τῆς βυζαντινῆς διπλωματίας, ἦταν ἡ διάδοσις τοῦ βυζαντινοῦ πολιτισμοῦ μέσῳ τοῦ ἐκχριστιανισμοῦ τῶν βαρβαρικῶν φυλῶν στὶς γεωπολιτικὰ εὐαίσθητες περιοχὲς τῆς Ὑπερκαυκασίας, τῆς βορείας παρευξεινίας, τῶν Βαλκανίων καὶ τῆς εὐρύτερης κεντρικῆς καὶ ἀνατολικῆς Εὐρώπης…..
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΥΕΛΙΞΙΑ
(ἀπόσπασμα)
Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τὴν ἱεραποστολικὴ προσπάθεια, ἡ βυζαντινὴ διπλωματία γνώριζε νὰ συνδυάζῃ τὴν οἰκουμενικὴ ἰδεολογία μὲ μία σχεδὸν «μακιαβελικὴ» πολιτικὴ εὐελιξία.
Ἡ διπλωματία τῶν Βυζαντινῶν, χρησιμοποιοῦσε ἀρκετὰ συχνὰ τὰ δοκιμασμένα μέσα, ὅπως εἶναι ἡ ἐξαγορά τῶν κυβερνητῶν ξένων κρατῶν, ἡ παρακίνησις τοῦ ἑνὸς ἐναντίον τοῦ ἄλλου, ἡ ἀνάμιξις στὶς ἐσωτερικές ὑποθέσεις διαφόρων χωρῶν, οἱ μηχανορραφίες ἐναντίων ἄλλων ἀνακτόρων κ.α.
Οἱ διπλωμᾶτες καὶ οἱ κατάσκοποί τους, φρόντιζαν ὥστε οἱ γείτονες τῆς Αὐτοκρατορίας νὰ μὴν κλείσουν ἐναντίον της συμμαχίες.
Μὲ κατάλληλες μηχανορραφίες διέλυαν ἑνώσεις τῶν ἐχθρῶν τῆς Αὐτοκρατορίας, ἐνῶ δὲν δίσταζαν νὰ ἐξαπατήσουν ἀκόμα καὶ πρώην συμμάχους ὅταν οἱ ἰσορροπίες μεταβάλλονταν καὶ ἡ πολιτικὴ κατάστασις τὸ ἀπαιτοῦσε….
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
(ἀπόσπασμα)
Οἱ Βυζαντινοὶ ἐπιμήκυναν περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλη ἡγετικὴ δύναμη στὴν ἱστορία τοῦ δυτικοῦ πολιτισμοῦ τὸν νομοτελειακὸ κύκλο τῆς ἀνόδου καὶ τῆς πτώσεως τῶν Μεγάλων Δυνάμεων, γιὰ νὰ θυμηθοῦμε τὸν Πῶλ Κέννεντυ…..
.
Διαβᾶστε ὁλόκληρο τὸ ἄρθρο : www.e-istoria.com
,