.
ΒΙΟΙ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΒΑΣΙΛΕΩΝ, εἰρήνη μεταξὺ Ῥωμανοῦ Λεκαπηνοῦ καὶ Συμεών. Ἀπόσπασμα :
……….(Ὁ Ῥωμανὸς Α΄Λεκαπηνός), «τὸ σεπτὸν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου τεθησαύρισται ὠμοφόριον, καὶ τοῦτο ἐκεῖθεν ὁ βασιλεὺς ἀνελόμενος καὶ ὥσπερ τινὰ θώρακα ἀδιάρρηκτον περιβαλλόμενος καὶ τὴν πίστιν, τὴν εἰς τὴν ἄμωμον Θεοτόκον οἶα περικεφαλαίαν τινα περιθέμενος, ἔξεισι τοῦ ναοῦ, ὅπλις ἀσφαλέσι περιφραξάμενος», (μίλησε στὸν βούργαρο ἡγεμόνα):
……….«Ἀκήκοά σε θεοσεβῆ ἄνθρωπον ὄντα καὶ Χριστιανὸν ὑπάρχειν ἀληθινόν, βλέπω δὲ τὰ ἔργα μηδαμῶς τοἶς λόγοις συμβαίνοντα.Ἴδιον μὲν γὰρ θεοσεβοῦς ἀνδρός καὶ Χριστιανοῦ, τὸ τὴν εἰρήνην ἀγαπᾶν καὶ τὴν ἀγάπην ἀσπάζεσθαι, εἴπερ ὁ Θεὸς ἀγάπῃ καὶ ἔστι καὶ λέγεται, ἀσεβοῦς δὲ καὶ ἀπίστου τὸ χαίρειν σφαγαῖς καὶ αἵμασιν ἀδίκως ἐκχεομένοις» (G.P. Partrologia Graeca τ, 109) Γεώργιος Μοναχός.
Ἐπιδρομές τοῦ ἡγεμόνα τῶν βουλγάρων Συμεών, στὴν Βυζαντινὴ Θρᾲκη
,
……….Στὰ τέλη τοῦ 9ου αἰ. ἡ πολιτικὴ μεταβολὴ στὴν βουλγαρία εἶχε ἄμεσες ἐπιπτώσεις στὶς σχέσεις τοῦ κράτους αὐτοῦ μὲ τὴν Βυζαντινὴ Αὐτοκρατορία. Ἡ εἰρήνευση ποὺ εἶχε ἐπιτευχθεῖ μὲ τὸν ἐκχριστιανισμό τῶν βουλγάρων, ἀνατράπηκε, ὅταν ὁ διάδοχος τοῦ Βόριδος, Βλαδίμηρος, κάτω ἀπό τὴν πίεση τῶν Βογιάρων, θέλησε νὰ ἐπαναφέρῃ τὴν εἰδωλολατρία, προφανῶς γιατὶ ἡ χρήση τῆς παλαιοσλαβικῆς γλώσσας καὶ τοῦ ἀλφαβήτου στὴν χριστιανικὴ λατρεία, συντελοῦσε στὸν ἐκσλαβισμό τῶν βουλγάρων. Ὁ Βόρις ἐπέστρεψε ἀπό τὸ μοναστήρι ὅπου εἶχε ἀποσυρθεῖ, ἀπομάκρυνε τὸν Βλαδίμηρο, τὴν θέση τοῦ ὁποίου κατέλαβε ὁ νεώτερος γιὸς τοῦ Βόριδος, Συμεών.
……….Ὁ Συμεών, ποὺ γιὰ τριάντα πέντε χρόνια (893-927) κυριάρχησε στὴν βουλγαρία, σφράγισε μὲ τὴν ἰσχυρή προσωπικότητά του τὶς βυζαντινοβουλγαρικὲς σχέσεις καὶ δημιούργησε κατὰ τὴν πολύχρονη αὐτή περίοδο, μόνιμους καὶ ἰδιαίτερα ἐπικίνδυνους περισπασμοὺς στὴν Βυζαντινὴ Αὐτοκρατορία. Ἀπό τὴν παιδική του ἡλικία, ὡς ὅμηρος στὴν Κωνσταντινούπολη, ἔλαβε τὴν ἑλληνική κλασικὴ παιδεία. Ὁ Λιουτπράνδος, τὸν ἀποκαλεῖ «emiargon (= ἡμιαργεῖο), id est semi-graecum (= δηλ. κατὰ τὸ ἥμισυ Ἕλληνα) esse aiebant eo, quod a pueritia Byzantii Demosthenis rhetoricam Aristotelisque syllogismos didicerit. Ὁ Συμεὼν ὅμως, κατὰ τὴν διαμονὴ του στὴν Βασιλεύουσα, εἶχε ἐμποτισθεῖ καὶ ἀπό τὸ μεγαλεῖο τοῦ αὐτοκρατορικοῦ ἀξιώματος. Ἔτσι, φιλοδόξησε ὄχι μόνο νὰ ἐπεκτείνῃ ἐδαφικά τὸ βουλγαρικὸ κράτος καὶ νὰ τὸ ἀναδείξῃ σὲ μία μεγάλη βουλγαρικὴ αὐτοκρατορία, δίπλα στὴν Βυζαντινή, ἀλλά νὰ καταλύσῃ τὸ Βυζάντιο, μὲ τὴν παλαιᾶ του μορφή, καὶ νὰ ἀνέλθῃ στὸν αὐτοκρατορικό θρόνο τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὡς αὐτοκράτωρ μιᾶς νέας βυζαντινοβουλγαρικῆς αὐτοκρατορίας. Ὡς ἐκ τούτου, ἡ σύγκρουσή του μὲ τὸ Βυζάντιο, προδικαζόταν ἰδιαίτερα σκληρή.
……….Ἀφορμή γιὰ τὴν πρώτη ρήξη μεταξὺ Βυζαντινῶν καὶ βουλγάρων, ἔδωσε ἕνα ζήτημα ἐμπορικῆς φύσεως. Δύο Ἑλλαδικοί ἔμποροι, οἱ Κοσμᾶς καὶ Σταυράκιος, ἦλθαν σὲ συμφωνία μὲ τὸν Στυλιανὸ Ζαουτζᾶ (Ζαούση) –τὸν κατόπιν πεθερὸ τοῦ Αὐτοκράτορος Λέοντος ΣΤ΄- καὶ ἀφοῦ πέτυχαν νὰ ἀναλάβουν αὐτοί τὸν ἐκτελωνισμό τῶν βουλγαρικῶν ἐμπορευμάτων στὴν Θεσσαλονίκη, ἐπέβαλαν βαρύτερα τέλη (κομμέρκια) στοὺς βουλγάρους ἐμπόρους. Οἱ διπλωματικὲς ἐνέργειες τοῦ Συμεὼν πρὸς τὸν Αὐτοκράτορα Λέοντα ΣΤ΄ τὸν Σοφὸ (886-912), δὲν ἔφεραν ἀποτέλεσμα. Ἔτσι ὁ βούλγαρος ἡγεμόνας, κήρυξε τὸ 894, τὸν πόλεμο κατὰ τοῦ Βυζαντίου.
……….Ἡ Θρᾲκη, ὑπῆρξε τὸ θέατρο τῶν πολεμικῶν ἐπιχειρήσεων ποὺ ἀκολούθησαν, οἱ ὁποῖες συνοδεύονταν ἀπό λεηλασίες, φόνους καὶ καταστροφὲς πόλεων ἀπό τοὺς βουλγάρους. Στὴν πρώτη φάση τοῦ πολέμου (894-904), ὁ Συμεὼν εἰσέβαλε στὰ βυζαντινὰ ἐδάφη. Κατέστρεψε πόλεις καὶ φρούρια τῆς Θρᾲκης, καὶ νίκησε τὸν βυζαντινὸ στρατό. Ὁ Λέων ΣΤ΄, ἀπασχολημένος στὰ ἀραβικά σύνορα ἐναντίον τῶν Σαρακηνῶν καὶ μὴ διαθέτοντας ἐπαρκεῖς δυνάμεις στὴν χερσόνησο τοῦ Αἵμου γιὰ νὰ τὸν ἀποκρούσει, προσεταιρίσθηκε τοὺς Οὕγγρους ἐναντίον τῶν βουλγάρων. Οἱ Οὕγγροι, πέρασαν τὸν Δούναβη μὲ βυζαντινὰ πλοῖα, καὶ νίκησαν κατ’ ἐπανάληψη τοὺς βουλγάρους.
……….Ὁ Αὐτοκράτορας Λέων ΣΤ΄ ὁ Σοφός, στὰ «Τακτικὰ» του, γράφει πὼς τοὺς «τούρκους», δηλαδὴ τοὺς Οὕγγρους, «ἡ θεῖα πρόνοια ἀντί Ρωμαίων ἐστράτευσεν … ἴνα μὴ ἐκόντες Ρωμαῖοι χριστιανοί, χριστιανῶν βουλγάρων αἵμασι χραίνοιντο». Ὁ βούλγαρος ἡγεμόνας, προσπάθησε νὰ κατευθυνθῇ πρὸς τὸν Δούναβη, ἀλλά οἱ Οὕγγροι τὸν νίκησαν καὶ μὲ δυσκολία σώθηκε στὸ Δορύστολο.
……….Ὁ Συμεὼν τότε, ζήτησε εἰρήνη ἀπό τὸν Αὐτοκράτορα. Ὁ Λέων ΣΤ΄, βιάστηκε νὰ δεχθεῖ κι ἔδωσε ἐντολή στὸν βυζαντινὸ στρατηγὸ Νικηφόρο Φωκᾶ, θεῖο τοῦ μελλοντικοῦ Αὐτοκράτορα Νικηφόρου Φωκᾶ, ποὺ ἤδη εἶχε καταλάβει τὰ νότια σύνορα τῆς βουλγαρίας, καὶ στὸν δρουγγάριο τῶν πλωίμων, Εὐστάθιο, ποὺ εἶχε κλείσει τὸ στόμιο τοῦ Δούναβη, νὰ ἀποσυρθοῦν ἀπό τὴν βουλγαρία. Τὶς συνεννοήσεις ἀνέλαβε ὁ Λέων Χοιροσφάκτης. Ὁ Συμεών, μὲ τὸ πρόσχημα τῶν διαπραγματεύσεων, προσπάθησε νὰ ἀνασυντάξῃ τὶς δυνάμεις του. Ἔστρεψε τοὺς Πετσενέγους κατὰ τῶν Οὕγγρων, καὶ μὲ τὴν βοήθειά τους, τοὺς νίκησε κατὰ κράτος. Ἔχοντας ἔτσι ἐξασφαλισμένα τὰ νῶτα του, διέκοψε τὶς διαπραγματεύσεις, εἰσέβαλε στὴν Θρᾲκη καὶ σὲ μεγάλη σύγκρουση ποὺ ἔλαβε χώρα στὸ Βουλγαρόφυγο, ἀνατολικά τῆς Ἀδριανουπόλεως, κατέστρεψε ὁλοσχερῶς τὸν βυζαντινὸ στρατό (896), παρ’ ὅλες τὶς μεγάλες στρατιωτικὲς προετοιμασίες στὶς ὁποῖες εἶχε προβεῖ ὁ Λέων ΣΤ΄.