.

.ΛΑΚΗΣ ΚΑΙ ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΤΑΪΛΑΚΗΣ

.

……….Ὁ Λάκης (Νικόλαος) καὶ ὁ Γιάννης  Νταϊλάκης, ἦσαν ἀπ’ τὸ Βερνίκι, κοντὰ στὴν Βίγλιστα, τὸ τελευταῖο σλαβόφωνο χωριὸ πρὸς τὴν ἀλβανόφωνη ζώνη, ποὺ παραχωρήθηκε τὸ 1924 μὲ τὰ «δεκατέσσαρα χωριά» στὴν Ἀλβανία.

……….Ὁ μεγαλύτερος ἀδελφός, Λάκης (Νικόλαος), ἕνας ἀπ’ τοὺς παλαιότερους ὁπλαρχηγούς, ἄφησε ἰδιόχειρα ἀπομνημονεύματα, ποὺ ἔχουν ζωηρὸ ἐνδιαφέρον. Μᾶς δίνουν μιὰ παραστατικὴ εἰκόνα τῆς περιοχῆς ἐκείνης, ὅπου Βούλγαροι, Ἀλβανοί καὶ Ῥουμάνοι, εἶχαν κάμει συμμαχία καὶ ἐπιμαχία ἐναντίον μας, καὶ ἀναγράφουν ἐπεισόδια, ποὺ εἶναι περίεργα καὶ χαρακτηριστικά.

……….Ὁ πρόπαππος του, γράφει, Κώστας Ντέλιος Νταϊλάκης, ἐγκαινίασε τὸ ἐπαναστατικό στάδιο τῆς οἰκογενείας. Κάποιος Τουρκαλβανὸς Σαλῆ μπέης, πάσχιζε μὲ τὴν μέθοδο τῆς τρομοκρατίας νὰ κάμη τσιφλίκι του τὸ χωριό. Ἐκείνη τὴν σκοτεινὴ ἐποχή, κατὰ τὸ 1800—1830, ἦταν συνηθισμένο φαινόμενο ν’ ἀρπάζουν μερικοὶ μπέηδες ὁλάκερα κεφαλοχώρια.

……….Ἔχω ἰδεῖ π.χ. ἕνα τουρκικὸ πωλητήριο, ὅπου ἐμφανίζονται ὅλοι οἱ κάτοικοι ἑνός χωριοῦ τῆς Πρέσπας, τοῦ Ντρενόβου, ἄνδρες καὶ γυναῖκες, νὰ πωλοῦν στὸν Ἀλβανό μπέη τὰ σπίτια, τ’ ἀλώνια, τὰ χωράφια, τ’ ἀμπέλια, τὸ δάσος καὶ ἀκόμα καὶ τὰ νερὰ καὶ τὸν ἀέρα τοῦ χωριοῦ γιὰ λίγα χρήματα.

……….Ἐπίσης στὴν Βεύη καὶ σ’ ἄλλα χωριὰ τῆς Φλώρινας, ἔγιναν σκληροί, ἀλλά μάταιοι ἀγῶνες, γιὰ νὰ διασωθοῦν ἀπ’ τὰ νύχια ἄλλων μπέηδων.

……….Ὁ Κώστας Ντέλιος, εἶχε τὸ θάρρος μαζὶ μὲ τοὺς Σκρέκο, Σταυροῦκα καὶ Μούζιο, ν’ ἀντισταθῇ. Κατώρθωσε μάλιστα νὰ φέρῃ ἀπ’ τὴν Κωνσταντινούπολη εἰδικό φιρμάνι, ποὺ κατωχύρωνε τὸ χωριό. Ἐπειδή ὅμως δὲν εἶχε πιὰ ζωὴ ἀπ’ τοὺς ὁπλοφόρους τοῦ Σαλῆ μπέη, ποὺ ἀσύδοτοι ἐγκληματοῦσαν ἀνενόχλητα, πῆρε τὰ βουνὰ καὶ ἔγινε, ὅπως γράφει ὁ τρισέγγονός του, «ἀρματολός καὶ κλέφτης». Ἕνας ἐγγονός τοῦ Σαλῆ μπέη, ὁ Ντεμίρ ἀγᾶς, εἶχε ἐγκατασταθῇ ἀπ’ τὸ 1897 στὸ Βερνίκι ἀγροφύλακας, πραγματικὰ ὅμως ντερβέναγας. Ἐδάνειζε καὶ χρήματα στοὺς χωρικοὺς μὲ τόκον 50 %—_100 %. Εἶχε καταλάβει καὶ σημαντικὴ κοινοτικὴ ἔκταση. Μὲ τοὺς συντρόφους του, τῆς ἰδίας μ’ αὐτόν πάστας, ἔτρωγε κ’ ἔπινε σὲ βάρος τῶν χωρικῶν (…)

---

• Ὁλόκληρο τὸ κείμενο μπορεῖτε νὰ διαβάσετε στό : www.e-istoria.com

  ---

• ……….Τὴν 5ην Ὀκτωβρίου 1941, ὁ Λάκης Νταϊλάκης, δολοφονήθηκε ἀνάμεσα Κορομηλιᾶ καὶ Λεύκη, ἀπό βουλγαρικὴ ὁμάδα, ποὺ εἶχαν ὁργανώσει τὸ κομιτᾶτο τῆς Σόφιας καὶ ὁ περίφημος ἔπειτα γιὰ τὴν δράση του στὸ ΕΑΜ, Λαζ. Τερπόφσκη ἤ Ζησιάδης, ἀπ’ τὸ Δενδροχώρι.

• ……….Τὴν 21ην Μαρτίου 1943 σφάζεται μὲ τὸν ἀγριώτερο τρόπο στὴ Λάλγκα ὁ Γιάννης Νταϊλάκης ἀπό τμῆμα τοῦ ΕΛΑΣ μὲ ἀρχηγό τὸν Τερπόφσκι. Διηγοῦνται αὐτόπτες μάρτυρες, ὅτι τὴν ὥρα, ποὺ τὸν κτυποῦσαν μὲ πέτρες, ξύλα καὶ μαχαίρια, φώναξε ὁ Γιάννης Νταϊλάκης στοὺς δημίους του: «Βαρᾶτε σκυλλιά. Μὰ ἡ Ἑλλάδα δὲν πεθαίνει. Θὰ τὰ πληρώσετε μιὰ μέρα».

• ……….Τὴν ἴδια μέρα στὴν Καστοριά, οἱ Ἰταλοί τουφέκιζαν τὸν γυιὸ του Μανουήλ, μαθητὴ τοῦ γυμνασίου.