.
.
Κτενᾶς ἤ Χτενᾶς
.
Ἐπώνυμο οἰκογενείας (ἀδελφῶν) ἀγωνιστῶν τοῦ 1821, ἀπό τὴν Ἀθήνα (τὸ ἐπώνυμο ἀναφέρεται καὶ ὡς Χτενᾶς).
1. Παναγῆς Κτενᾶς :
……….Ἡ περιοχή τοῦ Ψυρῆ χαρακτηρίστηκε ὡς ἡ “γειτονιὰ τῶν Ἡρώων”. Ἀπό τὶς πιὸ σημαντικὲς προσωπικότητες τῆς περιοχῆς εἶναι καὶ ὁ Παναγῆς Κτενᾶς (1796-1822), ὁ πρῶτος φρούραρχος τῆς Ἀκροπόλεως ὁ ὁποῖος σκοτώθηκε στοὺς πανηγυρισμοὺς γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς πόλεως τῶν Ἀθηνῶν στὶς 10 Ἰουνίου 1822, σὲ ἡλικία 28 ἐτῶν.
………Ὀνομαζόταν καὶ Μπατζακάτσας. Μὲ τὴν ἔκρηξη τῆς Ἐπαναστάσεως στὴν Ἀττική τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1821, κατετάγη στὰ ἐπαναστατικά σώματα μαζὶ μὲ τὸν ἀδελφό του, Σπῦρο.
……….Ἀρχικῶς ἀνέλαβε τὴν διοίκηση μικροῦ σώματος καὶ διορίστηκε προσωρινῶς γενικὸς ἀρχηγός τῶν Ἀθηναίων, ὅταν ὁ Ὁμέρ Βρυώνης ἐγκατέλειψε τὴν Ἀττική. Φάνηκε ἀντάξιος τοῦ ἀξιώματος ποὺ τοῦ ἐμπιστεύθηκαν, χάρη στὴν ὀρμητικότητα καὶ στὴν στρατηγικὴ δεξιότητά του. Ἐπιτέθηκε κατὰ τοῦ Σερπεντζέ, τὸν ὁποῖο φύλαγαν 60 γκέκηδες τοῦ Ὁμέρ Βρυώνη καὶ κατόρθωσε νὰ τὸν κυριεύσῃ ἔπειτα ἀπό ἔφοδο στὶς 13 Νοεμβρίου 1821.
……….Ἡ σημασία αὐτῆς τῆς καταλήψεως ἦταν μεγάλη, γιατὶ στὸ ὀχυρό αὐτό ὑπῆρχε τὸ μοναδικὸ πηγάδι ἀπό τὸ ὁποῖο μποροῦσαν νὰ ὑδρεύονται οἱ τοῦρκοι ποὺ βρίσκονταν στὴν Ἀκρόπολη.
……….Ὅταν ἔστειλαν τὸν Ἠλία Μαυρομιχάλη νὰ ἀναλάβει τὴν ἀρχηγία, ὁ Κτενᾶς δέχτηκε πρόθυμα νὰ τεθεῖ ὑπό τὶς διαταγὲς του. Ὅμως, ὁ Μαυρομιχάλης σκοτώθηκε στὴν ἐκστρατεία τῆς Καρύστου καὶ ἔτσι ὁ Κτενᾶς ἀνέλαβε τὴν ἀρχηγία γιὰ δεύτερη φορὰ.
……….Μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Χορμοβίτη καὶ τοῦ φιλέλληνα Βουτιέ, κατόρθωσε νὰ καταλάβῃ καὶ τὴν τελευταία πύλη τῶν Προπυλαίων καὶ νὰ περιορίσῃ τοὺς τούρκους μόνο στὸν χῶρο τοῦ βράχου τῆς Ἀκροπόλεως τὸ 1822. Ἐκεῖ, οἱ πολιορκημένοι τοῦρκοι μαστιζόμενοι ἀπό πεῖνα καὶ δίψα, ἀναγκάστηκαν νὰ συνθηκολογήσουν στὶς 9 Ἰουνίου τοῦ ἰδίου ἔτους.
……….Κατὰ τραγικὴ εἰρωνεία, ὁ Κτενᾶς σκοτώθηκε κατὰ τὰ ἐπινίκια, καθὼς ἐξερράγη ἕνα κανόνι, τὸ ὁποῖο προσπαθοῦσε νὰ γεμίσῃ γιὰ νὰ χαιρετήσῃ μὲ κανονιοβολισμοὺς τὴν μεγάλη νίκη.
2. Σπύρος Κτενᾶς :
……….Διαδέχτηκε στὴν ἀρχηγία τὸν ἀδελφό του, μετὰ τὸν θάνατο τοῦ τελευταίου. Ἐξ’ αἰτίας τοῦ βιαίου χαρακτῆρος του καὶ τῆς ἀπειρίας του, συγκρούστηκε μὲ τοὺς προκρίτους τῶν Ἀθηνῶν καὶ ἀντικαταστάθηκε ἀπό τὸν Ὀδυσσέα Ἀνδροῦτσο.