……….13 Φεβρουαρίου 1914 «Αἱ μεγάλαι Δυνάμεις ἀνακοινοῦν εἰς τὴν ἑλληνικήν κυβέρνησιν, τᾶς ἀποφάσεις τῆς ἐπιτροπῆς πρὸς χάραξιν τῶν ἀλβανικῶν συνόρων (πρωτόκολλον Φλωρεντίας 1914). Συμφώνως πρὸς ταῦτας, ἡ Κορυτσᾶ, ἡ Χιμᾶρα, οἱ Ἅγιοι Σαρᾶντα, τὸ Βουθρωτόν, τὸ Ἀργυρόκαστρον, τὸ Δέλβινον καὶ ἡ νῆσος Σάσων, παρεχωροῦντο εἰς τὴν ἀλβανίαν.»

…………(…) Εἶχαν τὴν πεποίθηση πὼς ἡ Εὐρώπη δὲν θὰ εἶχε ποτὲ τὸ θάρρος νὰ τοὺς χωρίσει ἀπό τὴν πατρίδα τους, τὴν Ἑλλά­δα. Γιὰ ὅποιον ἔχει ἐπισκεφθεῖ τὴν Ἤπειρο, τὸ τερατούρ­γημα τοῦ χωρισμοῦ φαινόταν ἀπίστευτο.

Ἀποφασίστηκε παρ’ ὅλ’ αὐτά.

……….Ὅταν, στὴν Κορυτσᾶ, ὁ στρατηγὸς Παπούλας ὑποχρεώθηκε τὴν 1η Μαρτίου, νὰ ἀνακοινώσῃ στὸν πληθυσμὸ ὅτι ὁ στρατὸς ἔμελλε νὰ φύγῃ καὶ νὰ ξαναδώσῃ τὴν πόλη στοὺς ἀλβανούς, ἀκολούθησαν σπαρακτικὲς σκη­νές·  μέσα στὰ σχολεῖα ὅλοι οἱ μαθητές, ἀσφυκτικὰ στρι­μωγμένοι, τραγουδοῦσαν τὸν ἑλληνικό ἐθνικό ὕμνο καὶ ἀρνοῦ­νταν νὰ ἐγκαταλείψουν τὴν τάξη τους, ὁλόκληρος ὁ πληθυ­σμὸς εἶχε φορέσει πένθος καὶ στοὺς δρόμους οἱ ἄνθρωποι ἔκλαιγαν.

……….Τὸ Δελβινάκι δὲν ἔχει γνωρίσει ἀκόμα αὐτές τὶς μαῦρες ὧρες. Οἱ ἀλβανοί δὲν ἔχουν μπορέσει νὰ φτάσουν μέχρις ἐκεῖ, ἀλλά ἡ ἀγωνία κυριεύει τὶς καρδιές.

• Ὁλόκληρο τὸ κείμενο μπορεῖτε νὰ διαβάσετε στό : www.e-istoria.com

• Πηγή: Τὸ ἐξαίρετο ἔργο τῶν ἐκδόσεων Τροχαλία, Δυστυχισμένη Βόρεια Ἤπειρος (ἀπό τὸ ταξείδι τοῦ Rene Puaux, τῷ 1913).