ΙΩΑΝΝΗΣ Β΄ΚΟΜΝΗΝΟΣ-ΕΝΑΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ

M

Ο Ιωάννης Β΄Κομνηνός και η συζυγός του Ειρήνη. Λεπτομέρεια ψηφιδωτού στην Αγία του Θεού Σοφία
Ο Ιωάννης Β΄Κομνηνός και η συζυγός του Ειρήνη. Λεπτομέρεια ψηφιδωτού στην Αγία τού Θεού Σοφία
Ἰωάννης Β΄Κομνηνός. Ἕνας Αὐτοκράτορας στρατιώτης

……….Ἡ βασιλεία τοῦ Ἰωάννη Β΄ Κομνηνοῦ  χαρακτηρίζεται ἀπὸ ἀτέρμονες στρατιωτικὲς ἐπιχειρήσεις γιὰ τὴν ἐπανάκτηση τοῦ ἐλέγχου στὶς ἐπαρχίες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Ἕνα χρόνο σχεδὸν μετὰ τὴν ἀνακήρυξή του σὲ Αὐτοκράτορα, το 1119, ἀπελευθέρωσε τὴν Λαοδικεία.

……….Συνέχισε ἐξουδετερώνοντας τοὺς Πετσενέγκους καὶ τούς Οὕγγρους. Μὲ τοὺς Ἐνετοὺς εἶχε λιγότερη ἐπιτυχία, ἐνῷ τὸ 1130 ἐπέστρεψε στὴν Μικρᾶ Ἀσία γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσῃ μὲ ἐπιτυχία τοὺς τούρκους ἀλλὰ καὶ τοὺς Φράγκους τῆς Ἀντιοχείας. Μάλιστα γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσῃ τοὺς Φράγκους τῆς Ἀντιοχείας, εἶχε συμμαχήσει μὲ τὴν Γερμανικὴ αὐτοκρατορία καὶ τὴν Ἰταλικὴ πόλης τῆς Πίζα. Καθ’ ὁδὸν ἀπελευθέρωσε πλῆθος μικρασιατικῶν πόλεων, ἀπὸ τὰ νότια παράλια μέχρι τὸν Πόντο. Τὸ 1136 ἐξουδετέρωσε τοὺς Ἀρμενίους στὸ Ταῦρο. Τὸ 1139 συνέχισε πρὸς τὰ νότια γιὰ τὶς πόλεις Χάμα, Χαλέπι, Σεϋζᾶρ.

……….Εἶχε καταφέρει μὲ συνδυασμένη στρατιωτικὴ δράση καὶ ἐξαίρετη διπλωματία, σχεδὸν νὰ ἀναιρέσῃ πλήρως τὶς ἐπιπτώσεις τῆς συντριβῆς τοῦ Μαντζικέρτ τὸ 1071. Δυστυχῶς ὅμως γιὰ τὴν Αὐτοκρατορία, ἕνα μικρὸ τραῦμα κατὰ τὴν διάρκεια κυνηγιοῦ τὸ 1143, ἐξελίχθηκε σὲ σοβαρὴ μόλυνση καὶ ἀπέβη μοιραῖο, βάζοντας τελεία στὸ τιτάνιο ἔργο τοῦ σημαντικοῦ αὐτοῦ βυζαντινοῦ Αὐτοκράτορα.


Ἰωάννης Β΄Κομνηνός. Ἕνας Αὐτοκράτορας στρατιώτης

Τοῦ Παναγιώτη Γκόνη

……….«Ὁ Ἀλέξιος Α΄Κομνηνὸς (1081-1118), παρέλαβε τὴν Βυζαντινὴ Αὐτοκρατορία στὸ χεῖλος τῆς καταστροφῆς. Μὲ τοὺς ἐπιδέξιους χειρισμοὺς καὶ τὶς στρατιωτικὲς καὶ διπλωματικὲς του ἱκανότητες, κατάφερε νὰ τὴν σώσει. Ὁ διάδοχος καὶ γιὸς του Ἰωάννης (1118-1143), συνεχίζοντας τὸ πρόγραμμα τοῦ πατέρα του, ἀντιμετώπισε μὲ ἐπιτυχία ὅλους τοὺς ἐχθροὺς τῆς Αὐτοκρατορίας καὶ ἐπέκτεινε τὰ ὅριά της σὲ Ἀνατολὴ καὶ Δύση. Ὁ Ἰωάννης Κομνηνὸς εἶναι μία ἀπὸ τὶς σπάνιες περιπτώσεις ἀνθρώπων ποὺ ἐξυμνοῦνται ἀπὸ τὸ σύνολο τῶν συγχρόνων ἀλλὰ καὶ μεταγενεστέρων ἱστορικῶν· συνδύαζε φρόνηση μὲ εὔστοχη δράση, ἐνῷ μὲ τὴν σταθερότητα τοῦ χαρακτῆρα καὶ τὴν μεγαλοψυχία του, ὑπερτεροῦσε κατὰ πολὺ ἔναντι τῶν συγχρόνων του.

……….Ἦταν προσιτός, ἥπιος καὶ δίκαιος καὶ ἔγινε ἀγαπητὸς στὸν λαὸ ὅσο λίγοι Αὐτοκράτορες. Χαρακτηριστικὸ τῆς ἀγάπης τοῦ λαοῦ ἦταν τὸ προσωνύμιο ποὺ τοῦ ἔδωσε: «Καλοϊωάννης».

……….Ὁ ἴδιος ἀπεῖχε ἀπὸ κάθε καλοπέραση, ζῶντας τὸ μεγαλύτερο μέρος τῆς βασιλείας του σὰν ἁπλὸς στρατιώτης. Ἔλεγε γιὰ τὸν ἑαυτὸ του, κατὰ τὸν βυζαντινὸ ἱστορικὸ Νικήτα Χωνιάτη: «Ὁλίγα τοῖς ἀνακτόροις προσέμεινα. Ὁ βίος σχεδὸν μοι ἅπας ἐπί σκηνῆς καὶ τὸ αἰθριάζειν ἀεῖ μοι περισπούδαστο».

Άσπρον τραχύ. Χριστός ένθρονος ευλογών – Ο Ιωάννης κρατά λάβαρο με τον Άγιο Γεώργιο.

Αφήστε μια απάντηση