Η ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΛΑΣ

 

……….[…]  Γνώρισα, κατὰ τὰ ἔτη γύρω στὰ 1930, τὴ φουστανέλλα, τὴν ἁπλοϊκή καὶ καθημερινή, — συνεπῶς καὶ τὴν ἀνόθευτη ἀπὸ ὅποια σκόπιμη ἐπίδειξη, — αὐτήν ποὺ ἦταν φτιαγμένη ἀπό σκοῦρο δίμιτο γερὸ πανὶ τοῦ ἀργαλειοῦ, μονοκόμματη· μὲ κολλημένο δηλαδὴ τὸ πανωκόρμι, ὅπως ἀκριβῶς ἔτσι τὴ φοροῦσαν τότε πολλοὶ χωρικοί, ἰδίως οἱ συντηρητικοὶ τσοπάνηδες στὶς ὀρεινὲς περιοχές, στὴν Ἀρκαδία καὶ στὴ Δυτικὴ Ρούμελη. Τὴν ἴδια ἐνδυμασία φοροῦσαν καὶ πολλοὶ χωρικοὶ τῆς Ἀττικῆς. Ἦταν μιὰ πολὺ πρακτικὴ ποκαμίσα, μὲ ῥαμμένη στὴ μέση μιὰ ἁπλὴ ζώνη, ἀπὸ τὸ ἴδιο ὕφασμα.

……….Μπροστὰ καὶ στὸ ἀπάνω μέρος τοῦ κορμοῦ, ἡ ποκαμίσα εἶχε ἄνοιγμα, γιὰ νὰ φοριέται ἤ γιὰ νὰ βγαίνῃ εὐκολώτερα. Τὸ ἄνοιγμα ἐκεῖνο, κάθετο μπροστὰ στὸ στῆθος, ἔκλεινε μὲ κουμπιά.

……….Ἐξ ἄλλου, τὸ κάτω μέρος τῆς ποκαμίσας εἶχε ἀρκετές πτυχές, ὄχι περίτεχνες, ποὺ μοναδικὸ σκοπὸ τους εἶχαν τὴν ἀνετώτερη πρακτικὴ χρησιμοποίηση τῆς ποκαμίσας, ἐπειδή φοριόταν ἀπὸ πληθυσμοὺς κυρίως ποιμενικούς, ποὺ ἔπρεπε νὰ μὴν ἐμποδίζονται ἀπό τὸ στενὸ ἔνδυμα κάθε φορὰ ποὺ θὰ χρειαζόταν νὰ δρασκελοῦν χαντάκια, ἤ νὰ περπατοῦν γρήγορα σὲ ἀνώμαλα μονοπάτια γεμάτα πέτρες, ἤ νὰ σκαρφαλώνουν σὲ ἀνηφοριές καὶ σὲ βράχους, ἀνοίγοντας πιὸ πολὺ τὰ σκέλη, ἤ τέλος ὅταν βιαστικὴ ἀνάγκη θὰ τοὺς ἐπέβαλλε, νὰ τρέξουν «γιὰ νὰ στομώσουν τὰ γίδια» ποὺ ἔφευγαν γιὰ κάπου ἀλλοῦ.

……….Ἡ ἄσπρη φουστανέλλα, ποὺ εἶναι ἀνεξάρτητη, μόνο ἀπό τὴ μέση τοῦ κορμιοῦ καὶ κάτω, πρέπει νὰ ὀφείλεται σὲ μεταγενέστερη ἐξέλιξη, ἐνῷ ἀρχική καὶ παλαιότατη μορφὴ πρέπει νὰ εἶναι ἡ μονοκόμματη καθημερινὴ καὶ σκοῦρα φουστανέλλα, ὅπως τὴ φοροῦσαν ἀκόμη ἔως τὸ 1930 οἱ Ἕλληνες χωρικοὶ τῶν ὀρεινῶν περιοχῶν, ἰδιαίτερα οἱ ποιμενικοί, ἐπειδή μαζὶ τους ἐπέζησε γιὰ πολὺ περισσότερο χρόνο.

……….Στὴν πραγματικότητα, λοιπόν, ἡ ἐνδυμασία αὐτή εἶναι βασικὰ μιά ποκαμίσα — ἕνας δηλαδὴ χιτῶνας στὴν κυριολεξία του — ποὺ φοριέται εὔκολα καὶ χρησιμοποιεῖται εὔκολα.

……….[…]  Βασικά, ἡ φουστανέλλα εἶναι ἕνας ἀρχαϊκός χιτῶνας, μὲ μιὰ σφιχτὴ ζώνη στὴ μέση, ποὺ δημιουργεῖ κάτω ἀπό τὴν ζώνη διάφορες πτυχές, γιὰ λόγους πρακτικούς. Τὸ φόρεμα τοῦτο τὸ φοροῦσαν στὴν Πελοπόννησο, στὴν Ῥούμελη, καὶ ἔως τὴν Μακεδονία.

……….[…]  Ἕνα χάλκινο ἀγαλμάτιο, ποὺ βρίσκεται τώρα στὴν Ἰταλία, στὸ Ἀρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Φλωρεντίας, παριστάνει ἔφιππο τὸν Ἀλέξανδρο καὶ θεωρεῖται ἀπό τοὺς εἰδικούς, ὅτι εἶναι πιστὸ ἀντίγραφο τοῦ ἔργου τοῦ Λυσίππου, πού εἶχε στηθῆ στὸ Δίον μαζὶ μὲ τοὺς 25 ἀνδριάντες τῶν «ἑταίρων» τοῦ Γρανικοῦ. Σὲ μία τέτοια περίπτωση, εἶναι φυσικὸ ὅτι καὶ οἱ ἄλλοι 25 χάλκινοι ἀνδριάντες τῶν σκοτωμένων «ἑταίρων» θὰ ἦσαν, ὡς πρὸς τὸ ντύσιμό τους, παρόμοιοι μὲ τὸν ἔφιππο Ἀλέξανδρο.

……….Εἶναι πολὺ σημαντικό, γιὰ μᾶς καὶ γιὰ τὸ θέμα ποὺ ἐξετάζομε, νὰ προσέξουμε εἰδικά τὸ ντύσιμο τοῦ Ἀλεξάνδρου, στὸ χάλκινο τοῦτο ἀγαλμάτιο τῆς Φλωρεντίας. Ἡ «φουστανέλλα» τοῦ Ἀλεξάνδρου, μὲ τὶς πολλὲς καὶ τὶς ἀλλεπάλληλες ἁρμονικές πτυχὲς ποὺ ἔντονα προβάλλει, δὲν ἔχει τὴν ὅμοιά της.

---

• Ὁλόκληρο τὸ κείμενο μπορεῖτε νὰ διαβάσετε στό : www.e-istoria.com