,
Η ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΙΣ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ-ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΘΡΑΚΩΝ
,
……….(…) Στὴν πόλη αὐτή, στὶς 14 Σεπτεμβρίου 1829, μετὰ ἀπό τὸν νικηφόρο πόλεμο τῶν Ῥώσων ἐναντίον τῶν Τούρκων, ὑπεγράφη ἡ ὁμώνυμη συνθήκη, μὲ τὸ ἄρθρο 10 τῆς ὁποίας, ἡ Τουρκία ἀποδέχθηκε χωρὶς ὅρους ὅλες τὶς διατάξεις τῆς συνθήκης τοῦ Λονδίνου, ποὺ ἀποτέλεσαν τὴν ἀφετηρία ἀναγνωρήσεως τῆς Ἑλλάδος, ὡς ἀνεξαρτήτου κράτους, μετὰ τὴν νικηφόρα Ἐπανάσταση τοῦ 1821.
,
……….(…) Κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ κρισίμου 19ου αἰῶνος, παρὰ τοὺς διωγμοὺς καὶ τοὺς ἐξανδραποδισμούς τῶν Ἑλλήνων μετὰ τὴν ἔκρηξη τῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821, ἡ Ἀδριανούπολις ὑπῆρξε πνευματική, οἰκονομική καὶ ἐθνική ἑστία τοῦ ὑποδούλου Ἑλληνισμοῦ. Μεγάλη πόλις καὶ στολίδι τοῦ Θρᾳκικοῦ Ἑλληνισμοῦ, πρωταγωνίστησε στὰ γεγονότα ποὺ σημάδεψαν τὴν Θρᾲκη ἀπό τὰ ἀρχαῖα χρόνια, ὡς τὸν 20ο αἰῶνα, ὅταν τὸ 1922 ἐγκαταλείφθηκε ἀπό τοὺς Ἕλληνες, ἀναίτια, ὡς ἐπακόλουθο τῆς Μικρασιατικῆς καταστροφῆς καὶ τῶν διεθνῶν σκοπιμοτήτων τῆς ἐποχῆς ἐκείνης.
……….(…) Ἡ πόλις καὶ τὰ περίχωρά της, ἔδωσαν πολλοὺς μαχητὲς στὸ ἀποτυχημένο ἐγχείρημα τοῦ Ἀλεξάνδρου Ὑψηλάντη στὶς Παραδουνάβιες Ἡγεμονίες, εὐάριθμους χορηγοὺς στὴν Φιλικὴ Ἐταιρεῖα καὶ πολλὰ παλικάρια της ποὺ κατέφυγαν στὴν κυρίως Ἑλλάδα καὶ πῆραν μέρος στὴν Ἐπανάσταση τοῦ 1821.