,
,
Τοῦ καθηγητοῦ Πανεπιστημίου, Παιδαγωγικοῦ τμήματος Φλώρινας, Κώστα Φωτιάδη.
……….Ἡ ἱστορία τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς τσαρικῆς Ῥωσίας τῆς πρώην Σοβιετικῆς Ἑνώσεως καὶ τῶν ἀνεξαρτήτων Δημοκρατιῶν τῆς Κοινοπολιτείας, σήμερα εἶναι μία περίοδος τῆς γενικῆς Ἑλληνικῆς Ἱστορίας. Ἠ παρουσία τῶν Ἑλλήνων στὸν Βόρειο Εὕξεινο Πόντο, ἀνάγεται στὰ μυθικὰ χρόνια ποὺ συνδέονται μὲ τὰ ὀνόματα τοῦ Προμηθέα, τοῦ Φρίξου, τοῦ Ἡρακλῆ, τῶν Ἀργοναυτῶν καὶ ἄλλων μυθολογικῶν ἡρώων.
……….(…) Πέρα ἀπό τὶς πρῶτες ὁμαδικές ἐγκαταστάσεις τῶν ἀρχαίων καὶ βυζαντινῶν Ἑλλήνων στὸν βόρειο ἀνατολικό Εὕξεινο Πόντο, ὁ Καύκασος, ἡ Γεωργία, ἡ Νότια καὶ ἡ Μεσημβρινὴ Ῥωσία, ἀλλά καὶ οἱ Παραδουνάβιες περιοχὲς, γίνανε σ’ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας, τὸ καταφύγιο τῶν ὑποδούλων Ἑλλήνων.
……….Θὰ μπορούσαμε χωρὶς νὰ εἴμαστε μακριὰ ἀπό τὴν ἱστορική ἀλήθεια, νὰ χωρίσουμε τὰ κύματα τοῦ νέου ἑλληνικοῦ ἀποικισμοῦ, σὲ δύο μεγάλες κατηγορίες. Στὴν πρώτη ἀνήκουν οἱ Ἕλληνες τοῦ βαλκανικοῦ καὶ νησιωτικοῦ χώρου, ποὺ ἐκμεταλλευόμενοι τὶς δυνατότητες ποὺ τοὺς παρέχουν οἱ ἱστορικές συγκυρίες, μετοικοῦν σποραδικά ἀπό τὸν 15ο αἰώνα κυρίως, στὶς Παραδουνάβιες περιοχὲς, καὶ τὴ νοτιοδυτικὴ Ῥωσία. Οἱ ὁμαδικές μετοικεσίες ὰπό τὰ νησιὰ τοῦ ἀρχιπελάγους καὶ τὴ σημερινὴ Ἑλλάδα στὶς ἴδιες περιοχὲς, θὰ ξεκινήσουν ἀμέσως μετὰ τὸν ῥωσοοθωμανικό πόλεμο τοῦ 1768-1774.
……….Στὴ δεύτερη κατηγορία ἀνήκει ὁ ὑπόδουλος Ἑλληνισμός τῆς μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἰδιαίτερα τοῦ εὐάλωτου γεωγραφικὰ Πόντου. Ἡ ἀχαρακτήριστη συμπεριφορὰ τῶν ὀθωμανικῶν ἀρχῶν, ὁ θρησκευτικὸς φανατισμὸς τῶν μουσουλμάνων καὶ τὸ ἀντίδοτο τῆς ἀνοιχτῆς φιλοξενίας ἀπό τὴν ὁμόθρησκη Ῥωσία (γιὰ τοὺς δικοὺς της πολιτικοὺς λόγους), ἔγιναν αἰτία νὰ ξαναγεννηθῇ στὰ ἀρχαιοελληνικά οἰκιστικά κέντρα, ἀλλά καὶ σὲ νεοαποκτηθέντα ῥωσικά ἐδάφη, ἕνας νέος ἀκμαῖος ἑλληνικός πολιτισμὸς. Οἱ διαδοχικὲς μετοικεσίες ποὺ κράτησαν ὡς τὶς ἀρχές τοῦ 20ου αἰώνα, δὲν βοήθησαν μόνο τὸν ἑλληνισμό τῆς Ῥωσίας νὰ βρῇ τὸν δρόμο του, ἀλλά ἐνίσχυσαν ἐπίσης πολύπλευρα τόσο τὸν ῥωσικό πολιτισμὸ, ὅσο καὶ τὴν ὀρθόδοξη ῥωσική ἐκκλησία. Ἡ πνευματικὴ προσφορὰ τοῦ Μάξιμου Γραικοῦ καὶ τοῦ Θεοφάνη, εἶναι χαρακτηριστικὰ παραδείγματα τῆς πολιτισμικῆς ἐπιρροῆς….
