ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ (3 ἤ 4 ΜΑΡΤΙΟΥ 1851) «Ο ΑΓΙΟΣ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΜΑΣ»

,

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης φωτογραφημένος ἀπό τὸν Γ. Χατζόπουλο τῷ 1908.

 

……….Στὶς 3 ἤ 4 Μαρτίου τοῦ 1851, γεννήθηκε στὴν Σκιᾶθο ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης, χαρακτηριζόμενος καὶ ὡς ὁ ἅγιος τῶν γραμμάτων μας. Ἧταν γιὸς τοῦ ἱερέα Ἀδαμαντίου Ἑμμανουὴλ καὶ τῆς Ἀγγελικῆς Μωραϊτίδη. Τέσσερεις ἀδελφὲς κι ἕνας ἀδελφὸς θὰ εἶναι ἡ μόνη περιουσία ποὺ θὰ κληρονομήση ἀπὸ τὴν φτωχὴ οἰκογένειά του.

……….Ὑπῆρξε ἕνας ἄριστος μελετητὴς τῆς ἀνθρώπινης ψυχολογίας καὶ τῶν ἠθῶν τῆς ἐποχῆς του καὶ μὲ τὴν ἀπαράμιλλη καὶ γεμάτη λυρισμὸ πένα του, ἔγραψε χωρὶς ἀμφιβολία τὰ κορυφαῖα ἠθογραφήματα τῆς νεώτερης Ἑλλάδος. Στὸν ἐπίλογο τοῦ σύντομου βιογραφικοῦ ποὺ ὁ ἴδιος ἐπιμελήθηκε, ἔγραψε: «Τὸ ἐπ᾿ ἐμοί, ἐνόσῳ ζῶ καὶ ἀναπνέω καὶ σοφρονῶ, δὲν θὰ παύσω πάντοτε, νὰ ὑμνῷ μετὰ λατρείας τὸν Χριστόν μου, νὰ περιγράφῳ μετ᾿ ἔρωτος τὴν φύσιν, καὶ νὰ ζωγραφῷ μετὰ στοργῆς τὰ γνήσια Ἑλληνικὰ ἔθη».

……….Γιὰ νὰ μπορέσῃ νὰ ἐπιβιώσῃ ὁ Παπαδιαμάντης, ὡς βιοποριστικὸ ἐπάγγελμα ἄσκησε τὴν δημοσιογραφία καὶ τὶς μεταφράσεις. Ὁ λογοτέχνης ἐξάδελφός του Ἀλέξανδρος Μωραϊτίδης, μετέπειτα μοναχὸς Ἀνδρόνικος, τὸν ἔφερε σ’ ἐπαφὴ μὲ λογοτεχνικοὺς καὶ δημοσιογραφικοὺς κύκλους τῆς ἐποχῆς. Ἐργάσθηκε ὡς τακτικὸς συνεργάτης στὴν ἐφημερίδα «Ἀκρόπολη», ἀρθρογραφῶντας γιὰ τὰ «ἤθη» τῆς ἐποχῆς. Τὸ ἄρθρο του μὲ τίτλο «Τὶς ἠμύνθη περὶ πάτρης ;», θὰ μποροῦσε νὰ χαρακτηρισθῆ καὶ προφητικό.

Τὶς ἠμύνθη περὶ πάτρης;

……….Καὶ τί πταίει ἡ γλαῦξ, ἡ θρηνοῦσα ἐπὶ ἐρειπίων; Πταίουν οἱ πλάσαντες τὰ ἐρείπια. Καὶ τὰ ἐρείπια τὰ ἔπλασαν οἱ ἀνίκανοι κυβερνῆται τῆς Ἑλλάδος. Αὐτοὶ οἱ πολιτικοί, αὐτοὶ οἱ βουλεπταί, ἐκατάστρεψαν τὸ ἔθνος, ἀνάθεμά τους. Κάψιμο θέλουν ὅλοι τους. Τότε σ’ ἐξεθέωναν οἱ προεστοὶ κ’ οἱ «γυφτοχαρατζῆδες», τώρα σὲ «ἀθεώνουν» οἱ βουλευταὶ κι οἱ δήμαρχοι.

……….Αὐτοὶ ποὺ εἶχαν τὸ λύειν καὶ τὸ δεσμεῖν εἰς τὰ δύο κόμματα, τοὺς ἔταζαν «φούρνους μὲ καρβέλια», δώσαντες αὐτοῖς οὐχὶ πλείονας τῶν εἴκοσι δραχμῶν μετρητά, ἀπέναντι, καθὼς τοὺς εἶπαν, καὶ παρακινήσαντες αὐτοὺς νὰ ἐξοδεύσουν κι ἀπ’ τὴ σακκούλα τους ὅσα θέλουν ἄφοβα, διότι θὰ πληρωθοῦν μέχρι λεπτοῦ, σύμφωνα μὲ τὸν λογαριασμόν, ὅν ἤθελαν παρουσιάσουν.

……….Τὸ τέρας τὸ καλούμενον ἐπιφανὴς τρέφει τὴ φυγοπονίαν, τὴν θεσιθηρίαν, τὸν τραμπουκισμόν, τὸν κουτσαβακισμόν, τὴν εἰς τοὺς νόμους ἀπείθειαν. Πλάττει αὐλὴν ἐξ ἀχρήστων ἀνθρώπων, στοιχείων φθοροποιῶν τὰ ὁποῖα τὸν περιστοιχίζουσι, παρασίτων τὰ ὁποῖα ἀποζῶσιν ἐξ αὐτοῦ. Μεταξὺ δύο ἀντιπάλων μετερχομένων τὴν αὐτὴν διαφθορά, θὰ ἐπιτύχει ἐκεῖνος ὅστις εὐπρεπέστερον φορεῖ τὸ προσωπεῖον κ’ ἐπιδεξιώτερον τὸν κόθορνον.

……….Ἄμυνα περὶ πάτρης θὰ ἦτο ἡ εὐσυνείδητος λειτουργία τῶν θεσμῶν, ἡ ἐθνικὴ ἀγωγή, ἡ χρηστὴ διοίκησις, ἡ καταπολέμησις τοῦ ξένου ὑλισμοῦ καὶ πιθηκισμοῦ, τοῦ διαφθείροντος τὸ φρόνημα καὶ ἐκφυλίσαντος σήμερον τὸ ἔθνος, καὶ ἡ πρόληψις τῆς χρεοκοπίας».


Ὁ Ῥένος Ἀποστολίδης διαβάζει Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη.

……….Ἕνας πνευματικὸς ἄνθρωπος, ὁ Ῥένος Ἀποστολίδης, διαβάζει τὸ διήγημα τοῦ ἁγίου τῶν γραμμάτων μας Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Ὄνειρο στὸ κῦμα». Σὲ ἄλλες του παρουσιάσεις ὁ Ἀποστολίδης ἔχει ἐπικρίνει τὸ γεγονὸς ὅτι τὰ διηγήματα τοῦ Παπαδιαμάντη ἔχουν ἀφαιρεθεῖ ἀπό τὴν διδακτέα σχολικὴ ὕλη τοῦ συστήματος Α-παιδείας, ὅπως ὁ ἴδιος χαρακτηρίζει.


  • Πηγὴ γιὰ τὰ βιογραφικὰ στοιχεῖα καὶ τὸ ἄρθρο τοῦ Παπαδιαμάντη, τὰ ἱστολόγια :
  • http://papadiamantis.org/  (γιὰ περισσότερα βιογραφικὰ στοιχεῖα).
  • http://www.agiazoni.gr/  (ἄρθρο τοῦ Παναγιώτη Μῆλα).

Αφήστε μια απάντηση