ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ – ΤΟΜΟΣ Α΄ – Ετυμολογική Ανάλυση και Ερμηνεία Ελληνικών και Εξελληνισμένων Κυρίων Ονομάτων

.

,

 

Αθανάσιος Α. Τσακνάκης

Φιλόλογος – Θεολόγος

***

Ελληνική Ονοματολογία

Τόμος Α΄

***

Ετυμολογική Ανάλυση και Ερμηνεία
Ελληνικών και Εξελληνισμένων
Κυρίων Ονομάτων

Α΄ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΚΔΟΣΗ – 2015

Εισαγωγή

 

Η ονοματοθεσία, δηλαδή η ενέργεια κατά την οποία ένα υλικό αντικείμενο γίνεται αντιληπτό από τις αισθήσεις και ονομάζεται, ή ένα άυλο αντικείμενο, μία ιδέα, συλλαμβάνεται από τον νου και ονομάζεται, αποτελεί ύψιστη γλωσσική δεξιότητα τού πολιτισμένου ανθρώπου και αδιαμφισβήτητος δείκτης τού πολιτισμικού επιπέδου του. Η ίδια ενέργεια αποκτά ακόμη μεγαλύτερη αξία και σημασία όταν αφορά την απόδοση ονόματος σε κάποιο πρόσωπο, θεϊκό ή ανθρώπινο, οπότε το συγκεκριμένο όνομα αποκαλείται «κύριο».

Η ετυμολογία, εξάλλου, ως επιστήμη που ασχολείται με την αναζήτηση τής πρώτης ρίζας των λέξεων, με την εξέταση τής προέλευσής τους, με την ανάλυση των συστατικών στοιχείων τους, αλλά και με την σύνθεση νέων λέξεων, συνεχώς επιδρά στην ονοματοθεσία, εφόσον μία ζωντανή και δημιουργική γλώσσα, όπως η ελληνική, κατασκευάζει νέους όρους, νέες έννοιες, στηριζόμενη σε προγενέστερο γλωσσικό υλικό, το οποίο κατ’ ανάγκη ετυμολογεί πριν χρησιμοποιήσει. Η σπουδαιότητα της ετυμολογικής διαδικασίας φαίνεται και στην ίδια την ελληνική λέξη «έτυμος», που σημαίνει «αληθινός, βέβαιος, πραγματικός» και που τονίζει επακριβώς τον θεμελιώδη στόχο τής ετυμολογίας: την τεκμηριωμένη ανάδειξη τής γλωσσικής – άρα και της επικοινωνιακής – αλήθειας.

Στην περίπτωση των ανθρωπίνων κυρίων ονομάτων, των οποίων η χρήση καθιστά ένα πρόσωπο αντιληπτό από το ομογενές σύνολο, άρα κοινωνικά υπαρκτό, η ονοματοθεσία στην πατρίδα μας και στην εποχή μας – ως νομική διαδικασία ή ως προνόμιο των γονέων έναντι τού νεογέννητου τέκνου τους – δεν ελέγχεται σχεδόν ποτέ από την ετυμολογική ανάλυση τού επιλεγόμενου ονόματος, αλλά καθορίζεται από διάφορες τοπικές παραδόσεις και από ποικίλες οικογενειακές και κοινωνικές συνήθειες. Αυτή την πραγματικότητα, εντός τής οποίας πολύ συχνά επιλέγονται άστοχα ή άσχετα κύρια ονόματα, τα οποία αδυνατούν να αναδείξουν στοιχεία τής εξωτερικής εμφάνισης ή τού χαρακτήρα τού ονομαζόμενου προσώπου, έρχεται να διορθώσει η πανάρχαια κοινωνική τάση τής υιοθέτησης προσωνυμίων, ως μορφής φυσιολογικής αντίδρασης στην φανερή – και προκλητικά κυρίαρχη – ανακολουθία μεταξύ τού σημαίνοντος (κυρίου ονόματος) και τού σημαινομένου (ονομαζόμενου προσώπου).

Την ψηφιακή έκδοση τού βιβλίου μπορείτε να διαβάσετε στο: https://www.academia.edu/

Αφήστε μια απάντηση