,

……….Στὶς 23 Νοεμβρίου 1899, γεννήθηκε στὸ Ἀϊδίνιο τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἡ Ἕλλη Σεραϊδάρη τῷ γένος Σουγιουλτζόγλου, γνωστὴ μὲ τὴν καλλιτεχνικὴ ὑπογραφή της, ὡς Nelly’s.

……….Ἡ ἰδιαίτερη καλλιτεχνικὴ της ματιά, μᾶς χάρισε ὑπέροχες δημιουργίες, ποὺ ἀρκετὲς ἀπὸ αὐτὲς παραμένουν πρωτοποριακές, ὅπως οἱ χορευτικές φωτογραφίες της, μοναδικὰ δείγματα μιᾶς τέχνης ποὺ στὴν Ἑλλάδα δὲν εἶχε ἄμεσους συνεχιστές. ……….Ἡ ἀποκλειστικότητα αὐτὴ εἶναι ἰδιαιτέρως ἀξιοσημείωτη, δεδομένου καὶ τοῦ νεαροῦ τῆς ἡλικίας της. Παρ’ ὅλες τὶς δυσκολίες ποὺ ἀντιμετώπισε στὴν Ἑλληνικὴ ὕπαιθρο, πανέμορφες εἶναι οἱ εἰκόνες ποὺ ἀποτύπωσε, καθὼς καὶ τὰ πορτραῖτα Ἑλλήνων καὶ Ἑλληνίδων·μὲ τὴν ὀνομασία «Παραλληλισμοί», πραγματοποίησε μία συγκριτικὴ παρουσίαση τῶν σύγχρονων Ἑλλήνων μὲ ἀγάλματα ὰρχαίων θεῶν, ἀποδεικνύοντας ἐντέχνως τὴν συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ.

……….Μεγαλωμένη σὲ μία εὕπορη οἰκογένεια, μορφώθηκε ἡ ἴδια καὶ τὰ τρία της ἀδέλφια μὲ ἰδιαίτερα μαθήματα στὸ σπίτι καὶ ἀργότερα ὥς μαθήτρια σὲ Γαλλικὴ σχολὴ καλογραιῶν. Ὅταν συνέβη ἡ Μικρασιατικὴ καταστροφή, ἡ Ἕλλη, ἀκολουθῶντας τὸν ἀδελφὸ της, σπούδαζε στὴν Γερμανία ζωγραφικὴ καὶ πιάνο καὶ σύμφωνα μὲ συνέντευξη ποὺ ἔδωσε, ἡ οἰκογένειά της ἔχασε τὰ πάντα. Αὐτὸ ἦταν ὁ καταλύτης ποὺ τὴν ὁδήγησε νὰ ἀσχοληθῇ μὲ τὴν φωτογραφία (παίρνοντας πρῶτα τὴν ἄδεια τοῦ πατέρα της), ἔχοντας κατὰ νοῦ ὅτι ἦταν ὁ μόνος τρόπος γιὰ νὰ βοηθήσῃ οἰκονομικῶς τὴν οἰκογένειά της.

……….Σπούδασε τὴν τέχνη τῆς φωτογραφίας μὲ δασκάλους τοὺς Γερμανοὺς Οὖγκο Ἔρφουρτ (Hugo Erfurth), ἐκπρόσωπο τῆς κλασικῆς σχολῆς, καὶ τὸν Φρὰντζ Φίντλερ (Franz Fiedler), διάσημο φωτογράφο τῆς ἐποχῆς. Τὸ πρῶτο της ἐργαστήριο ἄνοιξε στὴν ὁδό Ἑρμοῦ στὴν Ἀθήνα καὶ καταξιώθηκε ὥς ἀριστοτέχνης τοῦ πορτρέτου.

……….Μὲ τὸ ἰδιαίτερο βλέμμα της, ἀπαθανάτησε τὶς Δελφικὲς γιορτὲς τοῦ Ἄγγελου Σικελιανοῦ καὶ τῆς Εὕας Πάλμερ, ἐνῷ φωτογράφησε καὶ τοὺς Μικρασιᾶτες πρόσφυγες, τὶς γειτονιὲς τῆς “Παλαιᾶς Ἀθήνας” καὶ τὰ μνημεῖα τῆς Ἀκροπόλεως. Ἀπὸ τὸν φακὸ της πέρασαν προσωπικότητες ὅπως ὁ Κωστῆς Παλαμᾶς, ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος  καὶ ὁ βασιλεύς Γεώργιος Β΄.

……….Μὲ τὴν εὐαίσθητη καὶ πρωτοποριακὴ της  ματιά, φωτογράφησε τὴν διάσημη χορεύτρια Μόνα Πάϊβα γυμνὴ στὸν Παρθενῶνα, ἀπὸ τὶς πλέον γνωστὲς δημιουργίες της στὸ πλατὺ κοινό, κυρίως γιὰ τὸ σκάνδαλο ποὺ δημιούργησαν στὴν Ἀθήνα τοῦ μεσοπολέμου. Πέρα ἀπὸ τὴν ἀναμφισβήτητη καλλιτεχνικὴ τους ἀξία, οἱ χορευτικὲς φωτογραφίες της ἀποτελοῦν μοναδικὰ δείγματα μιᾶς τέχνης ποὺ στὴν Ἑλλάδα δὲν εἶχε ἄμεσους συνεχιστές. Ἡ Nelly’s εἶναι ἡ μόνη φωτογράφος χοροῦ στὴν χώρα μας καὶ θὰ παραμείνῃ μοναδικὴ ἐκπρόσωπος τῆς χορευτικῆς φωτογραφίας, ἀκόμη καὶ στὰ πρῶτα χρόνια μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ἡ ἀποκλειστικότητα αὐτὴ εἶναι ἰδιαίτερα ἀξιοσημείωτη, δεδομένου καὶ τοῦ νεαροῦ τῆς ἡλικίας της.

……….Ἕνα δημοσίευμα τῶν «Τάϊμς» τοῦ Λονδίνου, τὸ ὁποῖο ἔγραφε ὅτι οἱ σημερινοὶ Ἕλληνες κατάγονται ἀπὸ γύφτους, ἀλβανοὺς καὶ παρόμοιες φυλές, καὶ καμμία σχέση ἔχουν μὲ τὴν ἀρχαία Ἑλλάδα τὴν ἐξόργισε .Τότε, ἔχοντας ἀναλάβει ἀπὸ τὸ Ὑπουργεῖο Τύπου καὶ Τουρισμοῦ τῆς κυβερνήσεως Ἰωάννου Μεταξᾶ νὰ διακοσμήσῃ μὲ τὶς φωτογραφίες της τὸ Ἑλληνικὸ περίπτερο στὴν Διεθνὴ Ἔκθεση τῆς Νέας Ὑόρκης τῷ 1939, ἐπέλεξε καὶ χρησιμοποίησε τὶς φωτογραφίες της μὲ τὸν τίτλο «Παραλληλισμοί», δημιουργῶντας μία γιγαντιαία σύνθεση σύγχρονων Ἑλλήνων μὲ ἀρχαία ἀγάλματα. Τύπωσε δὲ καὶ ἀφίσες τὶς ὁποῖες μοίρασε, «… γιὰ νὰ δοῦν ὅτι ἀκόμα καὶ οἱ βοσκοὶ στὰ βουνὰ ἔχουν τὰ ἀρχαῖα χαρακτηριστικά…».

……....[Δυστυχῶς ἀκόμη καὶ σήμερα δὲν λείπουν διάφοροι μικροπρεπεῖς ἐπικριτὲς τῆς πρωτοπόρου καλλιτέχνιδος, οἱ ὁποῖοι τῆς προσάπτουν «ἐθνικιστικὴ ἱδεολογία»…]

……….Τὸ ξέσπασμα τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου τὴν βρῆκε μὲ τὸν σύζυγό της στὴν Ἀμερική, ὅπου καὶ παρέμειναν ἐπὶ 27 χρόνια. Ἐργάσθηκε στὴν Νέα Ὑόρκη ὅπου συγκρότησε ἕνα πολύτιμο ἀρχεῖο τῶν ἐκδηλώσεων τῶν Ἑλλήνων τῆς Ἀμερικῆς. Ἐπέστρεψε ὁριστικὰ στὴν Ἑλλάδα τῷ 1966.

……….Τῷ 1985 δώρισε τὸ σύνολο τοῦ φωτογραφικοῦ της ἔργου στὸ Μουσεῖο Μπενάκη. Τιμήθηκε μὲ τὸ παράσημο τοῦ Ταξιάρχη τοῦ Τάγματος τοῦ Φοίνικος (1995) καὶ μὲ τὸ Βραβεῖο Γραμμάτων καὶ Τεχνῶν τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν (1996).

……….Ἀπεβίωσε στὶς 17 Αὐγούστου τοῦ 1998.

---

•  Πηγή: http://www.agra.gr/

• Ἐπιμέλεια κειμένου: Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο