,

,

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΣΕΡΒΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΖΑΝΗΣ

Αρχιμ. Ιωακείμ Λιούλιας

.

……….Το χωριό Κρόκος βρίσκεται πέντε χιλιόμετρα από την Κοζάνη, στα νότια, κι’ έχει δυόμιση χιλιάδες κατοίκους. Είναι από τα μεγαλύτερα κι’ ωραιότερα τής περιφερείας. Με τ’ άφθονά του νερά κινούνται πολλοί νερόμυλοι. Οι κάτοικοι είναι γεωργοί και μάλιστα αμπελουργοί και κτηνοτρόφοι. Καλλιεργούν ακόμα και τον περίφημο κρόκο, φυτό χρήσιμο στη βαφική και στη φαρμακευτική. Απ’ αυτό το φυτό πήρε το χωριό τ’ όνομά του.

……….Στο χωριό αυτό ήταν ιερεύς ο πατέρας τού Αρχιμ. Ιωακείμ. Πριν χειροτονηθεί είχε χρηματίσει δημοδιδάσκαλος σε πολλά χωριά τής υποδούλου Μακεδονίας και παντού ανέπτυξε μεγάλη εθνική δράση. Ως ιερεύς ξεχώριζε γιά το ήθος και την αφοσίωσή του στο ιερό υπούργημά του.

……….Ο Ιωακείμ γεννήθηκε στα 1919 και ήταν επιμελής μαθητής στο Δημοτικό τού χωριού του και στο Γυμνάσιο Κοζάνης, παρ’ όλη τη μεγάλη στέρηση που τον βασάνιζε πάντα.Πολλές φορές τού έλειπε και το ψωμί. Μα η ανατροφή που τού είχε δώσει ο καλός του πατέρας, είχε ανάψει μέσα του τον πόθο να γίνει ιερεύς. Γι’ αυτό και γράφηκε στη Θεολογική Σχολή τής Χάλκης. Ανέλαβε να τον υποστήριξη οικονομικά ο θείος του, Αχιλλεύς Ζαβαλιάνης, που ήταν στην Αμερική.

……….Με άριστα βγήκε από τη Χάλκη. Διορίσθηκε ιεροκήρυξ στην Ι. Μητρόπολη Σερβίων και Κοζάνης. Στη θέση του αυτή ανέπτυξε αξιόλογη εκκλησιαστική και εθνική δράση. Σ’ ένα χρόνο στρατεύθηκε και υπηρέτησε ως έφεδρος ανθυπολοχαγός Πεζικού.

……….Μόλις αποστρατεύθηκε, χειροτονήθηκε διάκονος στις 19-8-1937. Διηύθυνε την Ιερατική Προπαρασκευαστική Σχολή Κοζάνης. Το 1939 πήρε τιμητική μετάθεση στας Αθήνας και τοποθετήθηκε προϊστάμενος στον ιερό ναό Αγίου Γεωργίου Νέας Κοκκινιάς. Εκεί έγινε ιερεύς. Κατόπιν και Αρχιμανδρίτης.

……….Σε λίγο κηρύχθηκε ο πόλεμος. Ο Αρχιμ. Ιωακείμ Λιούλιας στρατεύθηκε και υπηρέτησε στη XV Μεραρχία ως στρατιωτικός ιερεύς με το βαθμό τού λοχαγού. Στην υπηρεσία του στον πόλεμο φάνηκε ηρωϊκός. Αψηφώντας κάθε κίνδυνο βρισκόταν πάντα ατρόμητος στην πρώτη γραμμή, κοντά στο μαχητή που είχε την ανάγκη του.

……….Με την κατάρρευση τού μετώπου δεν μπόρεσε να φύγει στη Μέση Ανατολή.  Διορίσθηκε ιεροκήρυξ Γρεβενών κι’ αργότερα πήγε με μετάθεση στη Μητρόπολη Κοζάνης.

……….Ο Αχιμ. Ιωακείμ Λιούλιας ήταν ένας φλογερός ιερωμένος. Η πύρινη φύσις του φαίνεται αδρή μέσα στα γράμματά του. Οραματιζόταν μιάν ιεραποστολική δράση, που  θα ανακαίνιζε την Ελληνική Πατρίδα. Εργάτες τής ιεράς αυτής εξορμήσεως νιώθει στο πλευρό του όλους τους ομοϊδεάτες και φίλους του και συσπουδαστάς του, μαζί με τους όποιους έπλαθε τα όνειρά του και μεθούσαν όλοι από αγνόν ενθουσιασμό. «Θα σαλπίσωμεν ημείς οι ολίγοι τον συναγερμόν τού λαού μας». Είναι μεγαλόστομος, προφητικός. Τον ενθουσιάζει η ιδέα τού ξεκινήματος, τής μεγάλης εκστρατείας. «Η Εκκλησία μας—το καράβι αυτό τής ψυχικής απολύτρωσης—καπνίζει». Στην προσπάθεια αυτή τα δίνει όλα με μιά προαίσθηση θανάτου. «Ας μη μάς τρομάζει ο θάνατος. Υπάρχει πολλάκις ζωή στο θάνατο και θάνατος στη ζωή. Τί σημασία έχει η ζωή τού ατόμου μπροστά στην πρόοδο τού συνόλου;» γράφει. Και πιό κάτω: «Οι μάρτυρες επιβάλλονται διά τού θανάτου».

……….Σ’ άλλη επιστολή εκδηλώνει την πατριωτική του ικανοποίηση από την ομονοιασμένη αντιμετώπιση των εισβολέων. «Είναι δε μέγα πράγμα και μεγάλη ενίσχυσις δι’ ημάς τους αγωνιζομένους εις τας πρώτας γραμμάς τού πυρός επί των χιονισμένων κορυφογραμμών των αγρίων Αλβανικών ορέων να αισθανώμεθα παρά την λόγχην μας την πνοήν ολοκλήρου τού έθνους…» Βάθος ψυχής με πνευματικότητα και παιδεία.

……….Στην Κατοχή ανέπτυξε πλούσια δράση. Μιλούσε συχνά και δεν εδίσταζε, να στιγματίζει τη βαρβαρότητα των κατακτητών. Πίστευε στη γρήγορη απελευθέρωση τής Πατρίδος. Συχνά ανέφερε γιά την ιστορική αποστολή που είχε το έθνος μας. Εκτός από τα κηρύγματα, είχε δοθεί ολόψυχα στο κοινωνικό έργο τής Ε.Ο.Χ.Α. φροντίζοντας γιά την ανακούφιση και σωτηρία τού λαού τής επαρχίας. Μετά τη φυγή τού Μητροπολίτου Κοζάνης, ο π. Ιωακείμ έγινε η δεσπόζουσα μορφή. Όλο το βάρος έπεσε στις δυνατές του πλάτες. Πραγματικά άξιζε γιά το έργο αυτό. Χαρακτήρ δυνατός που αγνοούσε τα εμπόδια. Δυνατός χειριστής τού λόγου και τού καλάμου. Αφιλοκερδής, αξιοπρεπής, ευγενής. Ημπορούσε κι’ εμψύχωνε τούς πάντας.

……….Τη συνέχεια την μεταφέρω όπως την έχω στούς «Μάρτυρές» μου, σελ. 49-53.

• 6 Μαΐου (1943).  Μεσημέρι. Κάποιος φωνάζει απ’ το παράθυρο. «Δεν βγαίνετε, πάτερ; Έφεραν κι’ άλλους παπάδες». Βγαίνω γρήγορα. Δύο κληρικοί έρχονται προς το μέρος μου. Είναι κατασκονισμένοι. Με πλησιάζουν. Νιώθω μιά ξαφνική συγκίνηση. Ο ένας συμμαθητής μου, ο πατήρ Ιωακείμ. Χρόνια είχαμε ν’ ανταμώσουμε, και να τώρα πώς ήρθαν τα πράγματα, να συναντηθούμε εδώ μέσα! (Στο στρατόπεδο Παύλου Μελά Θεσσαλονίκης).

……….Με τραβά, με τρόπο, παράμερα.

• —Δουλεύω καλά, μου λέει, γιά τη λευτεριά τής σκλαβωμένης Πατρίδας. Θα σου πω ύστερα λεπτομέρειες. Δεν ξέρω όμως πώς, μάς πρόδωσαν, και χτες τα μεσάνυχτα [4-5/5/1943],  ήρθαν οι Γερμανοί και με σήκωσαν με τις κλωτσιές απ’ το κρεβάτι. Ούτε τα ρούχα μου δεν επέτρεψαν να φορέσω. Τάφερε ύστερα η μάνα μου στο κρατητήριο. Και σήμερα με τον παπά τον άλλο, και τους υπολοίπους, που είναι οι περισσότεροι υπάλληλοι τής Κοζάνης, μάς κουβάλησαν εδώ. Αλλά η αντίσταση γίνεται παντού. Η αντίσταση πρέπει ν’ αγκαλιάσει την Ελλάδα.

……….Τον κατατοπίζω κι’ εγώ και τού συνιστώ προσοχή στην ανάκριση. Είναι ο ίδιος, ο παλιός φλογερός Ιωακείμ.

• 3 Ιουνίου. Ένα αυτοκίνητο τής Γκεστάπο, μαύρο σαν τις μαύρες ψυχές των αφεντικών του, ήρθε και μάς πήρε τον Ιωακείμ. Πού τον πάει; Οι άνθρωποι τού Γραφείου, που ξέρουν, λένε πως τον πηγαίνουν στο 501. Εκεί που δοκιμάζει κανείς σ’ όλη της την έκταση τη σκληρότητα και την κτηνωδία των χωρίς Χριστόν ανθρώπων τού Χίτλερ. Ο Θεός, ο μόνος που μπορεί να βοηθήσει σε τέτοιες περιστάσεις τον άνθρωπο, ας τον βοηθήσει…
• 3 Ιουλίου. Μαθαίνομε σήμερα πως οι Γερμανοί εξετέλεσαν πενήντα. Τόση ήταν χθεσινή σοδειά τους. Τούς εξετέλεσαν «εις εξιλασμόν», όπως γράφουν οι ανακοινώσεις τους, γιά τα «κακουργήματα» τού ελληνικού λαού εναντίον τής δυνάμεως Κατοχής!

……….Ο Θεός ας ευλογεί και ας φωτίζει τα παιδιά, που πήραν την απόφαση ν’ αντισταθούν.

……….Έρχονται πληροφορίες, πως, με τούς 18 που πήραν, ήταν και δύο παπάδες. Φοβούμαι πολύ μην είναι κι’ ο πατήρ Ιωακείμ.

• 4 Ιουλίου. Θετικές πιά και εξακριβωμένες πληροφορίες βεβαιούν την εκτέλεση τού πατρός Ιωακείμ. Ένας μάλιστα, που παρακολουθούσε απ’ τον κήπο του, εκεί κοντά το δράμα, λέει πως άνοιξε την τελευταία στιγμή τα στήθια του και φώναξε δυνατά:

—           Χτυπάτε! Είμαι Έλληνας Παπάς. Πεθαίνω γιά τον Χριστόν και γιά την Πατρίδα.

……….Ο ίδιος λέει επίσης πως, μετά την εκτέλεση, οι στρατιώτες τού εκτελεστικού αποσπάσματος, παίζαν ποδόσφαιρο με το καλυμαύχι του.

……….Τον κλαίω και τον μακαρίζω συγχρόνως. Η Εκκλησία μας, έχασε έναν καλό στρατιώτη και το Έθνος έναν πατριώτη με αλύγιστο εθνικό φρόνημα. Μού ‘λεγε προχθές που γινόταν λόγος γι’ αυτόν, κάποιος που τούς πήγαν μαζί στο 501.

• — Όταν φθάσαμε εκεί μάς πήραν στην ανάκριση χωριστά. Μετά δυόμιση ώρες περίπου μάς κατέβασαν. Αντίκρυσα τότε έναν πατέρα Ιωακείμ ολότελα παραμορφωμένο απ’ το ξύλο. Χωρίς ράσο κι’ αντερί. Τα κρατούσε τσαλακωμένα στ’ αριστερό του χέρι. Μάς τράβηξαν και μάς πέταξαν, εμένα στο 9 κι’ εκείνον στο 6. Το παραθυράκι τού κελιού μου έβλεπε στην αυλή. Έτσι, κάθε πρωί παρακολουθούσα όλους όσους έβγαζαν γιά αέρα. Ήταν αρκετοί. Εκείνος που περισσότερο τραβούσε την προσοχή μου, ήταν ο πατήρ Ιωακείμ. Περπατούσε καμαρωτός. Πάντα με ψηλά το κεφάλι, γεμάτο κατάμαυρα σγουρά μαλλιά. Στην όψι του ήταν απλωμένη η χριστιανική ηρεμία και γαλήνη. Κι όλο σιγόψαλλε, όμορφα και κατανυκτικά. Τον ζήλευα, πίστεψέ με. Κρίμα. Πολύ μεγάλη απώλεια γιά την Εκκλησία.

……….Κάποιος άλλος πάλι, που κι’ αυτός έμεινε μαζί του, μού είπε σήμερα:

• —Α, ο πατήρ Ιωακείμ ήταν κληρικός απ’ τους σπάνιους. Όλες τις μέρες που έμεινε εκεί, έψαλλε και προσευχόταν με ευλάβεια. Είχε βαθειά πίστη κι’ αυτό τον έκανε να μη χάσει το θάρρος του ως την τελευταία στιγμή. Όλοι μας τον θαυμάζαμε. Όταν μιά μέρα ο Γερμανός φρουρός, πειράζοντάς τον, τού είπε κάτι περιφρονητικά γιά τον κλήρο, αυτός, μ’ ένα αξιοθαύμαστο θάρρος, απήντησε : «Είμαι Έλληνας κληρικός!»

……….Πράγματι, τό ‘δειξε πως ήταν Έλληνας Ορθόδοξος κληρικός.

---

• Ἐπιμέλεια κειμένου:  « Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο »

• Πηγή το βιβλίο: “Εκτελεσθέντες και μαρτυρήσαντες κληρικοί 1941-1949″. 

Γι' αὐτό, τῶν ἱερέων ποὺ ἐμαρτύρησαν γιὰ τὴν Ἐκκλησία καὶ τὸ Ἔθνος τους,  ἄς εἶναι ἡ μνήμη αἰωνίᾳ.