,

.

Οἱ σφαγὲς στὸ Δοξάτο ἀπὸ τοὺς βούργαρους (1913)

……….Ἐὰν ὅμως τὸ ἔθνος μὲ τραγούδια καὶ παιᾶνας ῥαίνει τοὺς ἡρωικοὺς νεκρούς, οἱ ὁποῖοι ἐξηγίασαν μὲ τὸ αἷμα των τὸ Κιλκὶς καὶ τὴν Δοϊράνην καὶ τὴν Στρώμνιτσαν καὶ τὸ Δεμὶρ Ἰσάρ, ἐὰν πνίγῃ τὴν θλῖψιν καὶ τὸ δάκρυ ἐμπρὸς εἰς τοὺς μαρτυρημένους αὐτοὺς θεοὺς τῆς Νέας Ἑλλάδος, δὲν ἠμπορεῖ νὰ κάμῃ τὸ ἴδιον ἐμπρὸς καὶ εἰς τοὺς ἄλλους.

……….Ἐμπρὸς εἰς τοὺς σφαγμένους ἀθώους του, εἰς τὰς ἀτιμασθείσας παρθένους του, τὰ φονευμένα βρέφη του, τοὺς αἱματοκυλισμένους ἀρχιερεῖς του, τοὺς ἀδικοθανάτους, τοὺς ἀδυνάτους, τὰ πρόβατα, τὰ θύματα.  Ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι τραγωδοῦν διὰ τοὺς σκοτωμένους ἥρωας μοιρολογοῦν διὰ τὰ ἀθῷα θύματα.

……….[…] Δὲν ἦτο ἐπιδρομὴ ἀνθρώπων ἐκείνη ἥτις ἔπληξε τὸ Δοξάτον.  Ἦτο αὐτόχρημα ἐνσάρκωσις πάσης ἀγριότητος, πάσης θηριωδίας, πάσης φρίκης. Τὸ πᾶν στενάζει ἐδῶ ὑπὸ τὸ πλῆγμα τοῦ τυράννου καὶ τὸ φάσγανον τοῦ δημίου. Παντοῦ ἐρήμωσις, πῦρ, καταστροφή, δαίμων ὀλέθρου, παντοῦ φρίκη καὶ σιωπὴ θανάτου. Ἕνα ἀπέραντον κοιμητήριον ἀπὸ τὰ βάθη τοῦ ὁποίου ὡς σιωπηλὴ διαμαρτυρία τῆς ἀνθρωπίνης ἀδικίας ὑψοῦται ὁ καπνὸς καὶ οἱ φλόγες. Ἐδῶ καὶ ἐκεῖ μερικὰ λείψανα τῆς ἀγρίας καταστροφῆς περιτρέχουν τὰ ἐρείπια, ἀναζητοῦντες τοὺς οἰκείους, τοὺς συγγενεῖς, τοὺς φίλους. Οἰκτρὰ ναυάγια ἀγρίας λαίλαπος διασωθέντα ὡς ἐκ θαύματος τῶν ὁποίων ἡ ζωὴ ἀποβαίνει ἀπόγνωσις καὶ μαρτύριον καὶ τὰ ὁποῖα θὰ προετίμων μυριάκις τὸν θάνατον.

……….Ὁ εἰσερχόμενος εἰς τὴν πόλιν τοῦ Δοξάτου ἀντικρύζει εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς τὸν δαίμονα τοῦ ὀλέθρου, ὁ ὁποῖος ἐπέρασε ἀπ’ ἐδῶ καὶ ἐξεδήλωσεν ὅλην τὴν λύσσαν του καὶ ἐσκόρπισεν ὅλην τὴν θηριωδίαν του. Παντοῦ καπνὸς καὶ τέφρα. Ἀδυνατεῖ ὁ κάλαμος νὰ δώσῃ πιστῶς τὴν εἰκόνα ἡ ὁποία προβάλλει ἐν ὅλῃ τῇ ἀπαισιότητι αὐτῆς. Αἱ λεπτομέρειαι τῆς τρομερᾶς καταστροφῆς τοῦ Δοξάτου ὑπερβαίνουσι πᾶσαν ἄλλην παροιμοίαν.

……….Οἱ Βούλγαροι τοῦ Δοξάτου ἀντιληφθέντες καὶ αὐτοὶ τὴν ῥαγδαίαν προέλασιν τοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ καὶ εἰδοποιηθέντες καταλλήλως ἔσπευσαν εὐθὺς ὡς εἶχον ἄλλως τε καιρὸν νὰ προβῶσιν εἰς τὰ αἴσχη ἐκεῖνα τὰ στιγματίζοντα τὴν φυλὴν των.

……….Εὐθὺς ἅμα τῇ διαταγῇ τῆς ἐπικειμένης ἀποχωρήσεώς των ἐξετραχηλίσθησαν εἰς ὄργια πρωτάκουστα καὶ πρωτοφανῇ. Θέσαντες πῦρ εἰς τὴν πόλιν ἀφῆκαν αὐτὴν νὰ μεταβληθῇ εἰς ἐρείπια καὶ νὰ γείνῃ παρανάλωμα τοῦ πυρός. Εἰς οὐδένα τῶν κατοίκων ἐπέτρεψαν νὰ σπεύσῃ εἰς βοήθειαν ἤ νὰ ἀποτολμήσῃ νὰ σβέσῃ τὸ πῦρ.

……….Εἰσελθόντες εἰς τὰς οἰκίας τῶν πλουσίων κατ’ ἀρχάς, ἔδεσαν αὐτοὺς εἰς τρόπον ὥστε πᾶσα ἄμυνα νὰ καταστῇ ἀδύνατος καὶ κατόπιν ὠργίασαν ἐντὸς τῶν οἰκιῶν αὐτῶν ὑπὸ τὰ ὄμματα τῶν δεδεμένων οἰκοδεσποτῶν. Τὰς οἰκοδεσποίνας καὶ τὰς παρθένους ἠτίμασαν ἐνώπιον τῶν συζύγων καὶ τῶν πατέρων τὰ δὲ ἐν τῇ οἰκίᾳ ὑπάρχοντα πολύτιμα σκεύη καὶ ἔπιπλα ἄλλα μὲν παρέλαβον, ὅσα δὲ δὲν ἠδυνήθησαν νὰ μεταφέρωσι τὰ παρέδωκαν εἰς τὸ πῦρ. Γραῖαι γυναῖκες καὶ παιδία μικρὰ ἐγένοντο θύματα ἀγριωτάτων ἐκδικήσεων. Οἱ Βούλγαροι δὲν ἐφείσθησαν οὐδενός.

……….Γέροντες κατεσκληκότες καὶ παραπαίοντες, ἄνθρωποι ἀσθενεῖς ἐπὶ τῆς κλίνης των ἀναμένοντες τὸν θάνατον δὲν εὔρον οἶκτον εἰς τὴν ψυχὴν τῶν ἀνθρωπομόρφων αὐτῶν τεράτων. Νεάνιδες καλλιπάρειοι καὶ εὐγενεῖς, σέμνωμα καὶ χάρμα τῶν οἰκογενειῶν των, ἐσύρθησαν καὶ διεπομπεύθησαν εἰς τὰς ὁδούς, ἠτιμάσθησαν κατὰ τὸν κτηνωδέστερον τρόπον.

……….Πᾶσα ἀντίστασις ἐτιμωρεῖτο διὰ σφαγῆς. Καὶ ὅτε ἐκορέσθησαν εἰς τὰς κτηνώδεις ὁρμὰς των οἱ πραγματικοὶ οὖτοι κτηνάνθρωποι, τότε ἤρχισαν τὴν γενικὴν σφαγὴν κατὰ τῶν ἀόπλων καὶ ἀθώων θυμάτων, είς τρόπον ὥστε ἐκ τῶν 3.000 κατοίκων μόλις 200 διεσώθησαν.

……….Τὰ πτώματα τῶν σφαζομένων ἐσύροντο κατόπιν αἱμοσταγῆ εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ ἠκρωτηριάζοντο φρικωδῶς. Οἱ δήμιοι ἐκεῖνοι ἠσέβησαν καὶ πρὸς αὐτὴν τὴν δημοσίαν αἰδὼ καὶ ἐτήρησαν πλήρη τὴν ἀνευλάβειαν αὐτῶν ἐπὶ τῶν θυμάτων.

……….Εὐρέθησαν πτώματα γυναικῶν γυμνῶν καὶ εἰς θέσιν τοιαύτην, προκαλοῦσαν τὴν φρίκην, τὴν ἀηδίαν καὶ τὸν ἀποτροπιασμόν. Ἄλλα πτώματα γυναικῶν εὑρέθησαν ἠκρωτηρισμένα κατὰ τὸν ἀπανθρωπότερον καὶ ἐλεεινότερον καὶ εἰδεχθέστερον τρόπον. Τὰ στήθη πολλῶν ἐξ αὐτῶν ἔλειπον κατὰ τὸ ἥμισυ, ἐκ δὲ τῶν πληγῶν αὐτῶν ἔρρεε τὸ αἷμα ὑπόπηκτον. Ἄλλαι εὑρέθησαν εἰς στάσιν ἀσελγῆ τοποθετηθεῖσαι οὕτω ὑπὸ τῶν σφαγέων πρὸς ἐμπαιγμὸν καὶ ὀνειδισμόν, ἄλλων ἔλειπον τὰ ὧτα, ἄλλων αἱ κνῆμαι, καὶ τέλος ἄλλων εὑρέθησαν νεκραὶ καὶ κρεμάμεναι ἀπὸ τὰς τρίχας τῆς κεφαλὰς των. Ἐκ θέσεως ταύτης τὸ πρόσωπον εἶχε τρομακτικῶς ἐξοιδηθῇ οἱ δὲ ὀφθαλμοὶ εἶχον ἐξορυχθῇ.

……….Πολλῶν ἀνδρῶν εὑρέθησαν ἀποκεκομμένα τὰ μέλη τῶν σωμάτων, πολλῶν δὲ παιδίων τὰ πτώματα ἀπηνθρακωμένα. Χαρακτηριστικὸν τῆς ἀγριότητος καὶ τῆς αἱμοχαροῦς ψυχῆς τῶν σφαγέων αὐτῶν, εἶνε καὶ τὰ ἑξῆς γεγονότα τὰ ὁποῖα προκαλοῦν ῥίγη καὶ ἀνατριχιάσεις καὶ ἐξεγείρουν τὴν φρίκην καὶ τὴν ἀγανάκτησιν.

……….Οἱ Βούλγαροι εἰσερχόμενοι εἰς τὰς οἰκίας, ἀφοῦ κατέσφαζον καὶ ἠτίμαζον τοὺς γονεῖς, κατόπιν ἐρρίπτοντο ἐπὶ τῶν παιδίων. Τὰ ἐσφαζον κατὰ τὸν μᾶλλον φρικώδη τρόπον καὶ κατόπιν ἔπαιζον μὲ τὰ πτώματα λογχίζοντες αὐτά. Ἄλλοι τὰ ἔρριπτον εἰς τὸ κενὸν καὶ κατόπιν διὰ τῆς λόγχης ἐλάμβανον αὐτά.

……….Τὴν ἀνήκουστον καὶ τερατώδη ταύτην διαγωγὴν τῶν Βουλγάρων ἐναντίον νεκρῶν πτωμάτων ἀδυνάτων παιδίων, τὴν μὴ ἀπαντῶσαν οὔτε εἰς αὐτοὺς τοὺς ἀγρίους λαοὺς τῆς ἀρχεγόνου ἐποχῆς, κατήγγειλαν οἱ διασωθέντες οὐ μόνον Ἕλληνες, ἀλλὰ καί τινες Ὀθωμανοί κάτοικοι τοῦ Δοξάτου. Ἐπὶ ὥρας πολλὰς τὸ πῦρ ἐλυμαίνετο τὴν πόλιν […] Οἰμωγαὶ καὶ θρῆνοι καὶ ἐκπλήξεις οὐδεμίαν εὕρισκον ἠχὼ εἰς τὰς καρδίας τῶν ἀνθρωπομόρφων ἐκείνων τεράτων.

……….Καὶ τὰ ἀνόσια ταῦτα ἔργα ἐξηκολούθησαν ἐπὶ μακρόν, ἔως ὅτου οἱ Βούλγαροι κατανοήσαντες τὸ ἔργον των συντελεσθέν καὶ φοβηθέντες εἴσοδον τοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ εἰς τὴν πόλιν, ἀπεφάσισαν καὶ ἐγκατέλειψαν αὐτὴν καπνίζουσαν καὶ ἀγνώριστον.

……….Οὕτω ἡ ὡραία κωμόπολις ἡ ἀνθοῦσα εἰς ζωὴν καὶ πρόοδον μεταβλήθη εἰς ἄμορφον ὄγκον ἐρειπίων ἀπὸ τὰ ὁποῖα δὲν ἠκούετο πλέον εἰμὴ ἡ πένθιμος καὶ σπαρακτικὴ θρηνῳδία τῶν διασωθέντων καλούντων ἐν λυγμοῖς καὶ ἀλλοφροσύνῃ τοὺς οἰκείους.

………..Ῥίγος διέδραμε τὰ μέλη τῶν ἀνδρῶν τοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ εὑρεθέντων πρὸ μιᾶς τοιαύτης σπαρακτικῆς εἰκόνος.

……….Συγκινητικώταται καὶ εἰς ἄκρον σπαρακτικαὶ ὑπῆρξαν αἱ σκηναὶ αἱ διαδραματισθεῖσαι εἰς τοὺς ἀγνωρίστους δρόμους ἅμα τῇ  εἰσόδῳ τοῦ Ἕλληνικοῦ στρατοῦ.

……….Οἱ ἀπομείναντες ὁλίγοι κάτοικοι τοῦ Δοξάτου ἔσπευσαν εὐθὺς ὀλοφυρόμενοι νὰ ἐναγκαλισθῶσι τοὺς Ἕλληνας στρατιῶτας ὡς ἴδια αὐτῶν τέκνα, νὰ ἀσπάζωνται χεῖρας των καὶ νὰ ζητήσωσι στέγην καὶ προστασίαν.

---

• ΠΗΓΗ κειμένου καὶ εἰκόνας : «Ἱστορία τοῦ Ἑλληνο-Βουλγαρικοῦ πολέμου» Κωστῆ Οἰκονόμου.