,,
,
Αἰχμαλωσία τοῦ στρατηγοῦ Τρικούπη καὶ μεγάλου μέρους τῆς ὁμάδας του (19-20 Αὐγούστου 1922)
.
……….Τὰ τμήματα τῆς ὁμάδας Τρικούπη ποὺ διέφυγαν τὴν νύκτα τῆς 17ης Αὐγούστου ἀπὸ τὸ Ἀλῆ Βερὰν συνεχίζοντας τὴν ὑποχώρηση, χωρίσθηκαν σὲ τρεῖς φάλαγγες. Ἡ πρώτη, ἀπὸ 1.500 πεζοὺς καὶ 600 ἔφιππους ὑπὸ τοὺς διοικητὲς τῆς 4ης καὶ τῆς 12ης μεραρχίας, ὑποστράτηγο Δημαρᾶ καὶ συνταγματάρχη Καλλιδόπουλο· ἡ δεύτερη, ποὺ περιλάμβανε βασικὰ τὴν 13η μεραρχία, ὑπὸ τοὺς διοικητὲς Α΄ καὶ Β΄ Σώματος Στρατοῦ Τρικούπη καὶ Διγενῆ· ἡ τρίτη ὑπὸ τὸν διοικητὴ τῆς 9ης μεραρχίας συνταγματάρχη Γαρδίκα.
……….Ἡ φάλαγγα Δημαρᾶ ἔχασε κατὰ τὴν νύκτα τὸν προσανατολισμὸ της καί, ἀφοῦ περιπλανήθηκε ἀναζητῶντας δρόμο πρὸς τὸ Οὐσάκ, κυκλώθηκε στὶς 4 τὸ ἀπόγευμα (18/8) ἀπὸ τουρκικὲς δυνάμεις στὶς βορειοανατολικὲς προσβάσεις τοῦ Μουρὰτ Δὰγ κοντὰ στὸ χωριὸ Ὀγιουτσοὺκ καὶ ἀναγκάσθηκε νὰ παραδοθῇ, ἐπειδὴ δὲν ὑπῆρχε δυνατότητα οὔτε διαφυγῆς οὔτε ἀντιστάσεως.
……….Αἰχμαλωτίσθηκαν ἐκεῖ ὁ ὑποστράτηγος Δημαρᾶς, ὁ συνταγματάρχης Καλλιδόπουλος, 82 ἀξιωματικοὶ καὶ 1.500 ὁπλίτες. Ἀπὸ τὴν φάλαγγα εἶχε ἀποκοπεῖ τὸ ἀπόγευμα τῆς 18ης Αὐγούστου, διαφωνῶντας γιὰ τὸ δρομολόγιο, ὁ ἐπιτελάρχης τῆς 4ης μεραρχίας ταγματάρχης Τσολάκογλου, πού, μαζὶ μὲ ἀξιωματικοὺς καὶ ὁπλίτες τῆς 4ης μεραρχίας, ἀκολουθῶντας διαφορετικὸ δρομολόγιο, ἔφθασε στὸ Οὐσὰκ τὸ πρωὶ τῆς 19ης καὶ τὴν νύκτα τῆς ἴδιας ἡμέρας ἑνώθηκε μὲ τὴν ὁμάδα Φράγκου.
……….Ἡ φάλαγγα Τρικούπη, ποὺ τὴν ἀκολουθοῦσαν καὶ χριστιανοὶ πρόσφυγες, ἀνέκοψε ἐπανειλημμένα τὴν πορεία της, ἀναζητῶντας μάταια ὁδηγοὺς ἀπὸ τὰ γύρω χωριά, γιατὶ εἶχαν ἐγκαταλειφθεῖ ἀπὸ τοὺς κατοίκους τους. Περιπλανήθηκαν ἔως τὶς 20 τοῦ μηνός, μὲ βραδύτατο ρυθμὸ πορείας, ἐξ αἰτίας τῆς ἐξαντλήσεως τῶν ἀνδρῶν, ἐνῷ συγκρούσθηκε καὶ μὲ τούρκους ἱππεῖς ποὺ τοὺς ἔκλειναν τὸν δρόμο. Ὕστερα ἀπὸ πολλὲς περιπέτειες ἔφθασε τὸ πρωὶ τῆς 20ῆς στὸ Καρατζᾶ Χισάρ, βορειοανατολικὰ τοῦ Οὐσάκ, ὁπότε δέχθηκε πυρὰ πεζικοῦ ἀπὸ ἰσχυρὲς τουρκικὲς δυνάμεις ποὺ τὴν εἶχαν κυκλώσει. Ὁ στρατηγὸς Τρικούπης διέταξε νὰ προβληθῇ ἄμυνα «μέχρις ἐσχάτων». Ἀλλὰ ἡ κατάσταση τῶν τμημάτων ἔκανε ἀδύνατη τὴν ἐκτέλεση τῆς διαταγῆς. Ἀναγκάσθηκε τότε νὰ ἐπιτρέψει τὴν ἀποστολὴ κήρυκα, γιὰ νὰ ζητήσῃ συνθηκολόγηση. Στὶς 5 τὸ ἀπόγευμα τῆς 20ῆς Αὐγούστου παραδόθηκε ἡ φάλαγγα Τρικούπη. Ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς δύο ὑποστρατήγους, διοικητὲς τῶν Α΄ καὶ Β΄ Σωμάτων Στρατοῦ, καὶ τοῦ διοικητῆ τῆς 13ης μεραρχίας, αἰχμαλωτίσθηκαν καὶ ἄλλοι 190 ἀξιωματικοὶ καὶ 4.400 ὁπλίτες μαζὶ μὲ 6 ὀρειβατικὰ πυροβόλα.
……….Καλλίτερη τύχη εἶχε τελικὰ ἡ φάλαγγα Γαρδίκα, ποὺ κατόρθωσε νὰ φθάσῃ τὸ πρωὶ τῆς 19ης Αὐγούστου στὸ Χάν, στὸν ἁμαξιτὸ δρόμο Τσεντίζ-Οὐσάκ. Μαζὶ της βρίσκονταν τότε ὑπολείμματα τῆς 12ης μεραρχίας ὑπὸ τὸν ἀντισυνταγματάρχη Ἰωάννη Κωτούλα, τοῦ 11ου συντάγματος ὑπὸ τὸν ἀντισυνταγματάρχη Νικολαρέα, καὶ ὑπολείμματα τοῦ 3ου συντάγματος ὑπὸ τὸν ἀντισυνταγματάρχη Ἀβράμπο. Ἡ δύναμή της ἔφθανε συνολικὰ τοὺς 5.000 ἀξιωματικοὺς καὶ ὁπλίτες.