,
.
Η ΜΝΗΜΙΑΚΗ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΣΠΑΡΤΗΣ
.
Τής Ελένης ΚΟΥΡΙΝΟΥ-ΠΙΚΟΥΛΑ
,
……….(…) Η γλαφυρή περιγραφή τού Παυσανία, ο σημαντικός ρόλος που διαδραμάτισε η Σπάρτη στην Ιστορία και η ιδιαίτερη πολιτική φυσιογνωμία της, η οποία και την ανέδειξε σε αντίποδα τής Αθήνας, αποτέλεσαν τις κύριες αιτίες γιά τις οποίες η Σπάρτη προσέλκυσε το ενδιαφέρον των περιηγητών ήδη από τον 15ο αιώνα. Από τον 18ο αιώνα η επίσκεψη των ερειπίων τής ένδοξης πόλεως αναδείχθηκε όχι μόνον σε πρωτεύον ζητούμενο στα δρομολόγια των περιηγητών ανά τον ελλαδικό χώρο, αλλά και το κύριο σημείο αναφοράς στις μελέτες των ερευνητών, που προσέγγισαν θεωρητικά την μνημειακή τοπογραφία της. Περισσότερο συστηματική προσέγγιση τού θέματος άρχισε τον 19ο αιώνα και όλοι οι σημαντικοί περιηγητές αυτής τής εποχής περιέλαβαν τα ερείπια τής Σπάρτης μεταξύ των περιοχών τής Πελοποννήσου, των οποίων ήταν αυτονόητη και επιβεβλημένη η επίσκεψη. Τότε εκδηλώνεται και το ενδιαφέρον γιά την ανασκαφή μνημείων τής πόλεως·
……….(…)Ο 20ός αιώνας χαρακτηρίστηκε από το ολοένα αυξανόμενο επιστημονικό ενδιαφέρον γιά την Σπάρτη.
……….(…)Από τα μέσα τού 20ού αιώνα και εξής, μεγάλος αριθμός σωστικών ανασκαφών που διενεργούνται από την Ε΄ Εφορία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων φέρνουν συνεχώς στο φως τα κατάλοιπα τής αρχαίας πόλεως, τεκμηριώνοντας επιστημονικά την ανασύνθεση τής μορφής της, επιβεβαιώνοντας παράλληλα, όσον αφορά ειδικά στα οικοδομήματά της, την πρόβλεψη τού Θουκυδίδη. Το οδοιπορικό τού Παυσανία στην Σπάρτη αποτελεί σημαντική πηγή γιά την μνημειακή τοπογραφία τής πόλεως όχι μόνον στα μέσα τού 2ου αι. μ. X. αλλά και παλαιότερα, ακόμη και από τις απαρχές τής ιστορίας της
……….(…)Οι πρώιμοι τάφοι, που αποκαλύπτονται στις ανασκαφές τα τελευταία χρόνια, αποτελούν σημαντικές ενδείξεις γιά τα όρια των κωμών κατά τούς γεωμετρικούς χρόνους, αλλά και γιά την διαφοροποίησή τους από τούς αρχαϊκούς χρόνους και εξής. Η κυριότερη αιτία τής διατηρήσεως ελάχιστων τάφων των γεωμετρικών, αρχαϊκών και κλασσικών χρόνων οφείλεται στην πυκνή κατοίκηση τής τειχισμένης πλέον πόλεως κατά τα ρωμαϊκά χρόνια.