,
..
Η αποκαλυπτική επιστολή τού Πλαστήρα στην Πηνελόπη Δέλτα 4 χρόνια μετά το πραξικόπημα τού 1933.
.
……….Η πολύ φιλικά διακείμενη προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο και Ν. Πλαστήρα, Πηλενόπη Δέλτα, κόρη τού βενιζελικού Εμμανουήλ Μπενάκη, τέσσερα χρόνια μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα τού 1933, παρότρυνε με επιστολή της τον Νικόλαο Πλαστήρα να γράψει ο ίδιος τα γεγονότα, όπως εκείνος τα έζησε. Η ίδια γράφει ότι ο Πλαστήρας αρνήθηκε «ν’ ἀναφερθῇ στὸ τί συνέβη, γιὰ νὰ μὴν ἐκθέσῃ τὸν Ἐλευθέριο Βενιζέλο, μὲ συγκατάθεση τοῦ ὁποίου διατείνεται ὅτι ἔκανε τὸ Κίνημα τοῦ 1933».
……….Η επιστολή τού Πλαστήρα περιέχεται στο Αρχείο τής Πηλενόπης Δέλτα και έχει ημερομηνία, 2 Αυγούστου 1937.
***
Βηρυτός 2-8-1937
……….Σεβαστὴ μου Κυρία.
……….Γιὰ τὴν διήγηση ποὺ μοῦ λέτε νὰ γράψῳ τῆς 6ης Μαρτίου τοῦ 1933, δὲν θὰ τὴν κάνω, διότι δὲν πρέπει νὰ τὴν κάνω, γιατὶ γιὰ νὰ τὴν γράψῳ εἰς τὰς λεπτομερείας, θὰ χρειασθῇ νὰ μὴν ἀποκρύψῳ τίποτε καὶ τότε ἐκτίθεται ἱστορικῶς ἡ μνήμη τοῦ Βενιζέλου, πρὸς τὸν ὁποῖον ἀνέκαθεν ὁ θαυμασμὸς μου καὶ ὁ σεβασμὸς μου καὶ ἡ ἐκτίμησή μου ἦταν τόσο μεγάλα, ὥστε θὰ διέπραττα ἀσέβειαν ἀσυγχώρητον ἄν τὸν ἐξέθετον διὰ μίαν ἀτυχεστάτην πολιτικὴν τῶν ὡρῶν ἐκείνων κατὰ τὰς ὁποίας δὲν εὑρίσκετο εἰς φυσιολογικήν κατάστασιν καὶ ἀφέθη μᾶλλον νὰ παρασυρθῇ ἀπὸ ἀνοήτους συμβούλους εἰς στιγμὰς κατὰ τὰς ὁποίας ἐγὼ καὶ τῇ συγκαταθέσει του εἶχα ῥιθφῇ εἰς ἀγῶνα ὁ ὁποῖος θὰ ἔσωζε τὸν τόπον.
Μὲ βαθύτατον σεβασμό καὶ ἄπειρη ἐκτίμηση καὶ ἀγάπη,
Ν. Πλαστήρας.
***
……….Ο Νικόλαος Πλαστήρας από την νεότητά του έως το τέλος τής ζωής του, ανήκε ενεργά και στήριζε την Φιλελεύθερη παράταξη, ήταν φανατικός οπαδός και στενός συνεργάτης τού Ελ. Βενιζέλου, ενώ σε πολλές περιστάσεις υποστήριζε ή επεδίωξε την διά των όπλων εγκαθίδρυση δικτατορίας στην Ελλάδα.
……….Τον Μάρτιο τού 1933, ηγήθηκε αποτυχόντος στρατιωτικού κινήματος γιά την εδραίωση στην Ελλάδα φασιστικού καθεστώτος, κατά το πρότυπο εκείνου τού Μουσολίνι στην Ιταλία.
……….Μόλις έγινε γνωστό ότι τα τότε εκλογικά αποτελέσματα έδιναν την νίκη στο αντίπαλο των Φιλελευθέρων τού Ελευθερίου Βενιζέλου κόμμα των Λαϊκών τού Παναγή Τσαλδάρη, ο Στρατηγός Ν. Πλαστήρας εξεδήλωσε μεγαλοφώνως προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο πρόθεση εγκαταστάσεως στην Ελλάδα δικτατορίας, όμοιας με την φασιστική τής Ιταλίας, με το επιχείρημα ότι «θὰ κάνουμε ὅ, τι καὶ στὴν Ἰταλία ποὺ χάρις στὸν Φασισμό προοδεύει», όπως γράφει ο φίλος τού Ελ. Βενιζέλου, έγκριτος δημοσιογράφος Γρηγόριος Δαφνής, στο βιβλίο του: «Η ΕΛΛΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΔΥΟ ΠΟΛΕΜΩΝ 1923-1940», τόμος Β΄, σελίδα 183.
……….Ο Πρόεδρος τού κόμματος των Φιλελευθέρων Ελ. Βενιζέλος, ο οποίος διατηρούσε καλές πολιτικές σχέσεις με την Ιταλία τού Μουσολίνι, με τον οποίο είχε ήδη υπογράψει στην Ρώμη την Ελληνοϊταλική Συμφωνία Φιλίας, συμφωνούσε (σελ. 183) ότι: «Ἡ Ἰταλία ἐπήγαινε καλά, διότι ἐκεῖ ὑπῆρχε δικτάτωρ, ἐνῶ στὴν Ἑλλάδα δὲν ὑπῆρχε δικτάτωρ». Σύμφωνα με τον Δαφνή, οι μόνες επιφυλάξεις που διετύπωσε ο Ελ. Βενιζέλος προς τον Στρατηγό Πλαστήρα, ήταν ότι: «Δὲν ἦταν ἱκανός νὰ κάνῃ τὸν δικτάτορα καὶ ὄχι μόνο δὲν ἦταν ἱκανός, ἀλλὰ δὲν εἶχε καὶ τὴν πλειάδα, τὶς ἑκατοντάδες τῶν ἐκλεκτῶν συνεργατῶν τοῦ Μουσολίνι», με συνέπεια να αποτύχει το επιχείρημα σε σύντομο χρονικό διάστημα.
……….Μετά την αποτυχία τού στρατιωτικού πραξικοπήματος τού 1933, ο ηγέτης του, Νικόλαος Πλατήρας, διέφυγε στην Ιταλοκρατούμενη Δωδεκάνησο και τέθηκε υπό την προστασία τού δικτάτορα Μουσολίνι. Από εκεί και πέρα, με την οικονομική βοήθεια τού Ελευθέριου Βενιζέλου, εγκαταστάθηκε στην νότια Γαλλία, σε εκεί τουριστικό θέρετρο, όπου παρέμεινε μέχρι το τέλος τού Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
……….Την περίοδο εκείνη δεν παρέλειψε να διατρανώσει την εσφαλμένη εκτίμησή του γιά την τελική Νίκη τού Άξονα Ιταλίας-Γερμανίας και τις επικρίσεις του γιά το ότι η Ελλάδα τόλμησε να αντιπαραταχθεί αμυνόμενη προς την Ιταλική και Γερμανική αυτοκρατορία. Παράλληλα ο Νικόλαος Πλαστήρας συνιστούσε να συγκροτήσει η Ελλάδα φιλογερμανική Κυβέρνηση, μετά την κατάληψή της από την Γερμανία.
……….Οι εντυπώσεις που καλλιεργούνται και επικρατούν γιά πρόσωπα και πράγματα, απέχουν μερικές φορές πάρα πολύ από την ιστορικά τεκμηριωμένη πραγματικότητα. Από τα πλαίσια αυτά δεν έχουν ξεφύγει οι ευρύτερα διάχυτες απόψεις γιά εξέχουσες προσωπικότητες τής σχετικά πρόσφατης Ελληνικής ιστορίας, όπως ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Ιωάννης Μεταξάς και ο Νικόλαος Πλαστήρας, οι οποίοι διαδραμάτισαν σημαντικούς ρόλους σε κρίσιμες καμπές τού τόπου μας.
……….Ο πρώτος και ο τελευταίος θεωρούνται ως πρότυπα δημοκρατικών και εθνικών αγώνων και τιμούνται σήμερα εξαιρετικά και εκτεταμένα, ενώ ο δεύτερος αγνοείται, χαρακτηριζόμενος δυσμενέστατα, ιδίως γιά την επιβολή τής δικτατορίας 1936-1941. Ενδεικτικά σημειώνεται ότι μόνο στην περιοχή Αθηνών-Πειραιώς και Προαστίων, 60 περίπου δρόμοι και πλατείες φέρουν το όνομα τού Ε. Βενιζέλου και 30 περίπου τού Ν. Πλαστήρα.
***
-
Πηγή : ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Ε. Βενιζέλος – Ν. Πλαστήρας – Ι. Μεταξάς» – Ιστορική αναδρομή τού Υποναυάρχου Σωτηρίου Γεωργιάδη ΠΝ, ε.α.
-
Η φωτογραφία τής Π. Δέλτα με τον Ν. Πλαστήρα, είναι από την συλλογή Πέτρου Πουλίδη, Δικαιώματα ΕΡΤ Α.Ε.
-
Επιμέλεια κειμένου και εικόνας : Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο