.
.
Ο ΛΟΧΑΓΟΣ ΜΑΝΤΟΥΒΑΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ (Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΤΑΫΓΕΤΟΣ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ) ΚΑΙ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΚΟ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ Β.ΗΠΕΙΡΟΥ
.
……….Μία ἄλλη πολεμικὴ δόξα τῆς Μάνης, εἶναι ὁ λοχαγὸς Θεόδωρος Μαντούβαλος. Ὑπηρετοῦσε ὡς λοχίας στὸ 9ο Σύνταγμα Καλαμάτας, ὅταν μὲ τὴν ἔναρξη τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνα, φλεγόμενος ἀπὸ πατριωτισμό, ἐγκατέλειψε τὸ Σύνταγμά του μαζί μὲ ὁμάδα στρατιωτῶν ποὺ μύησε, καὶ μετέβη κρυφὰ στὴν Μακεδονία ὡς ὁπλαρχηγὸς στὸ Σῶμα τοῦ Μανιάτη λοχαγοῦ Νικολάου Τσοτάκου (Καπετὰν Γέρμα).
……….Στὸν Ἑλληνοβουργαρικὸ πόλεμο, κατὰ τὴν μάχη τοῦ Πετσόβου στὶς 7 Ἰουλίου 1913, ὡς ὑπολοχαγὸς διοικητὴς λόχου Εὐζώνων, ἔλαβε διαμπερὲς τραῦμα στὸ στῆθος.
……….Μὲ τὸ Προσκλητήριο τῆς Βορείου Ἠπείρου τῷ 1914 (μετὰ τὴν προδοσία τοῦ Ἀγῶνα τῶν ἀδελφῶν μας), συγκρότησε ἀμέσως Σῶμα ἀπὸ 60 ἐθελοντὲς Μανιᾶτες καὶ ἀναχώρησε γιὰ τοὺς Ἁγίους Σαράντα. Τὸ ταξείδι τοῦ καπετάνιου ἔχει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον, γιατὶ κατὰ τὴν διάρκειά του συνέβη ἕνα τολμηρὸ ἐγχείρημα.
……….Τὸ Σῶμα τοῦ Μαντούβαλου ἐπιβιβάσθηκε μὲ κάθε προφύλαξη ἐπὶ τοῦ ἀτμοπλοίου «Ὑπεροχή» καὶ ἀναχώρησε ἀπὸ τὸν Πειραιᾶ μὲ δρομολόγιο πρὸς Κέρκυρα καὶ Πρίντεζι. Ἡ ἀναχώρηση ὅμως τοῦ Σώματος ἔγινε γνωστὴ στὴν Κυβέρνηση, ἡ ὁποία διέταξε τὸν λιμενάρχη τῆς Κέρκυρας νὰ ἐμποδίσῃ τὸν πλοῦ πρὸς Ἁγίους Σαράντα καὶ νὰ ὑποχρεώσῃ τοὺς ἄνδρες νὰ ἀποβιβαστοῦν στὴν Κέρκυρα.
……….Ὅταν τὸ πλοῖο ἔφτασε στὴν Κέρκυρα, ὁ λιμενάρχης ἀνέβηκε καὶ εὐγενικά ρώτησε τὸν Μαντούβαλο ποιὸς ἦταν ὁ προορισμὸς του. Ἐκεῖνος ἀποκρίθηκε ὄτι πήγαινε στὴν Βιέννη γιὰ θεραπεία τῶν τραυμάτων του. Τότε ὁ λιμενάρχης τοῦ ὑπέδειξε τὴν διαταγὴ τῆς Κυβερνήσεως, συστήνοντάς του νὰ συμμορφωθῇ. Ὁ Μαντούβαλος τοῦ ἀπάντησε ὄτι θὰ ὑπακούση ἀλλὰ πρέπει νὰ ἐνημερώσῃ καὶ τοὺς ἄνδρες του νὰ ἑτοιμαστοῦν. Συγχρόνως, πρόσφερε τέϊον στὸν λιμενάρχη, ἀφήνοντάς τον νὰ περιμένῃ στὴν πρώτη θέση. Ὁ ἴδιος ἀνέβηκε στὸ κατάστρωμα, συγκέντρωσε τοὺς ἄνδρες του, καὶ παίρνοντας μαζὺ του δύο ἀπὸ αὐτούς, πῆγε στὴν γέφυρα τοῦ πλοίου ὅπου βρισκόταν ὁ πλοίαρχος, τὸν ὁποῖο ἀφοῦ χαιρέτησε εὐγενικά, παρακάλεσε νὰ ἀναχωρήσῃ ἀμέσως γιὰ τοὺς Ἁγίους Σαράντα.
……….Ὁ πλοίαρχος ἀρνήθηκε, καὶ τότε ὁ Μαντούβαλος, χωρὶς νὰ ὑψώσῃ φωνή, ἀλλὰ μὲ σοβαρὴ στάση, ἀφοῦ δήλωσε τὴν ταυτότητά του, εἶπε: «Αὐτὴν τὴν στιγμὴν σᾶς ἐπιστρατεύω, σᾶς κατατάσσω εἰς τὸν στρατὸν τῆς Αὐτονόμου Ἠπείρου καὶ σᾶς διατάσσω νὰ ἀναχωρήσετε ἀμέσως διὰ τοὺς Ἁγίους Σαράντα».
……….Στὴν ἀπάντηση τοῦ πλοιάρχου ὄτι τὸ δρομολόγιό του εἶναι γιὰ τὸ Πρίντεζι, ὁ Μαντούβαλος εἶπε: «Μὰ καὶ μὰ δὲν ἔχει, νὰ διατάξῃς νὰ κινηθῇ ἀμέσως τὸ πλοῖον».
……….Ἀφήνοντας δὲ τοὺς δύο του ἄνδρες μὲ τὴν ἐντολὴ νὰ ἐκτελεσθῇ ἐντὸς πέντε λεπτῶν ἡ διαταγή του, κατέβηκε στὴν πρώτη θέση καὶ ἀνακοίνωσε στὸν λιμενάρχη ὅτι ὅλα εἶναι ἕτοιμα, καὶ ἄν αὐτός θέλει νὰ τὸν ἀκολουθήση θὰ τὸν κάνει καπετάνιο τῆς ξηρᾶς.
……….Ἐτσι ἀποβιβάσθηκε στοὺς Ἁγίους Σαράντα καὶ παρουσιάσθηκε στὸν Ὑπουργὸ τῶν Στρατιωτικῶν, Δημήτριο Δούλη, στὶς 7 Ἰουλίου 1914. Ἐκεῖνος τοῦ ἀπένειμε τὸν βαθμὸ τοῦ ταγματάρχη καὶ τὸν διώρισε στρατιωτικὸ διοικητὴ περιφερείας Ἀργυροκάστρου μὲ τὸ παρακάτω διάταγμα:
Ἀριθμ. 871 Αὐτόνομος Ἤπειρος
Ὑπουργεῖον Στρατιωτικῶν
Ἐν Ἀργυροκάστρῳ τῇ 7ῃ Ἰουλίου 1914.
……….Τὸν παρουσιασθέντα ἡμῖν λοχαγὸν τοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ Μαντούβαλον Θεόδωρον κατατάσσομεν εἰς τὸν ἡμέτερον στρατὸν ἀπὸ τῆς 1ης μηνός, ἀφ’ ἧς παρουσιάσθη, μὲ τὸν βαθμὸν τοῦ ταγματάρχου καὶ διορίζομεν αὐτὸν Στρατιωτικὸν διοικητὴν περιφερείας Ἀργυροκάστρου.
Ὁ ὑπουργὸς
(Τ.Σ.) Δ. Ν. Δούλης.
Ὁ Θεόδωρος Μαντούβαλος ἀπεβίωσε στὴν Ἀθήνα στὶς 18 Μαρτίου 1945, μὲ τὸν βαθμὸ τοῦ Ὑποστράτηγου.
***