,
.
Η δυναστεία των Ισαύρων (717-820)
.
……….Με την άνοδο στον θρόνο τού Λέοντος Γ΄ Ισαύρου, άρχισε νέα αυτοκρατορική δυναστεία στην Κωνσταντινούπολη. Ο Λέων εγκαινίασε την βασιλεία του με εξαιρετικές πολεμικές ενέργειες. Οι Άραβες συνεχίζοντας τις κατακτητικές τους επιχειρήσεις, είχαν καταλάβει την Έφεσο και την Πέργαμο, με μεγάλο δε στόλο πέρασαν τον Ελλήσποντο, καταπλέοντας στην Προποντίδα. Με αυτόν τον τρόπο η Κωνσταντινούπολη βρέθηκε γιά δεύτερη φορά πολιορκημένη από ξηρά και θάλασσα από τους μωαμεθανούς, αλλά και πάλι ο στόλος και ο στρατός τους αποσύρθηκε ταπεινωμένος το 718.
……….Μετά από μερικά χρόνια – το 740 – υπέστησαν δεινή ήττα στην περιοχή τής Φρυγίας, οπότε και εξαναγκάστηκαν να εκκενώσουν όλα τα κατακτηθέντα εδάφη τής Μικράς Ασίας.
……….Τότε ο Λέων Γ΄ αφοσιώθηκε στις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις. Δημιούργησε πειθαρχικό στρατό, αναδιοργάνωσε το διοικητικό σύστημα τού κράτους, θέσπισε νέο φορολογικό σύστημα – γιά το οποίο αποκλήθηκε νέος Φαραώ λόγω τής βαρειάς φορολογίας – ανακαίνισε την νομοθεσία με την έκδοση στην Ελληνική γλώσσα τής «Εκλογής των νόμων» και τού «Γεωργικού νόμου», τέλος δε, ενδιαφέρθηκε γιά τα εκκλησιαστικά πράγματα, με την έκδοση απαγορευτικών διαταγμάτων γιά την προσκύνηση των ιερών εικόνων, η οποία είχε φτάσει στα όρια τής ειδωλολατρίας. Διέταξε να τοποθετούνται ψηλότερα γιά να είναι αδύνατος ο ασπασμός τους από τον λαό. Αργότερα δε, διέταξε την πλήρη απομάκρυνσή τους. Με αυτό τον τρόπο επισημοποιήθηκε η εικονομαχία στο βυζαντινό κράτος, η οποία διαίρεσε τον λαό στους εικονομάχους (εικονοκλάστες) και στους εικονολάτρες. Με το μέρος των εικονομάχων είχαν ταχθεί οι ανώτεροι στρατιωτικοί και πολιτικοί υπάλληλοι τού κράτους και σημαντικός αριθμός ιεραρχών, ενώ με τους εικονολάτρες τάχθηκε ο όχλος και ιδιαιτέρως οι γυναίκες, ο κατώτερος κλήρος και οι μοναχοί.
……….Αυτή η εκκλησιαστική αρχικά έριδα, η οποία διατηρήθηκε μέχρι τα μέσα τού 9ου αιώνα, στην πορεία εξελίχθηκε σε πολιτική διαμάχη ιδιαίτερα αιματηρή μεταξύ των αντιμαχομένων μερίδων, καταλήγοντας πολλές φορές σε στάσεις. Επί Λέοντος Γ΄ εξερράγη επανάσταση στην Μέση Ιταλία από τους εικονολάτρες πάπες Γρηγόριο Β΄ και Γρηγόριο Γ΄, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την οριστική απώλεια τής περιοχής από την Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
……….Την πολιτική τού Λέοντος Γ΄ ακολούθησε ο διάδοχός του, Κωνσταντίνος Ε΄ (741-775), στον οποίο οι μετέπειτα επικρατήσαντες εικονολάτρες, επέβαλαν το προσωνύμιο «Κοπρώνυμος». Ο Κωνσταντίνος ασχολήθηκε με την ίδια επιτυχία με πολεμικές επιχειρήσεις κατά των μωαμεθανών τους οποίους νίκησε στην Συρία επανειλημμένως, και των βουργάρων, τους οποίους μετά τις αρχικές ήττες τελικά κατανίκησε (763), αποδυναμώνωντάς τους γιά μεγάλο χρονικό διάστημα.
……….Στα εκκλησιαστικά ζητήματα ακολούθησε σκληρή και αποφασιστική πολιτική κατά των εικονολατρών, υπήρξε δε βίαιος στην διάλυση μοναστηριών τα οποία μετέτρεψε σε στρατώνες, εξαναγκάζοντας τους μοναχούς με διωγμούς και βασανιστήρια να αποβάλουν το μοναχικό σχήμα. Συγκάλεσε δε γιά την καταδίκη τής εικονολατρίας Οικουμενική Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη, την οποία όμως αναθεμάτισε το 787 η Οικουμενική Σύνοδος τής Νίκαιας.
……….Ο υιός και διάδοχός του, Λέων Δ΄ (775-780), ήταν επιεικέστερος στην δίωξη των μοναχών, ανακαλώντας ορισμένα από τα διατάγματα, χωρίς όμως να απομακρυνθεί από την πολιτική τού πατέρα του κατά τής εικονολατρίας. Μετά όμως από τον θάνατό του, αυτή η πολιτική ανατράπηκε όταν την βασιλική εξουσία ανέλαβε εν ονόματι τού ανήλικου γιού του Κωνσταντίνου ΣΤ΄ η μητέρα του, Ειρήνη η Αθηναία. Ονομαστή γιά την φιλαρχία της και την εγκληματικότητά της, η βασίλισσα έχοντας ως σύμβουλο και ευνοούμενο τον πατρίκιο Σταυράκιο, αναδείχθηκε ανάξια ητέτις, εξαγοράζοντας από τους μωαμεθανούς τριετή ανακωχή με ετήσια πληρωμή 70.000 χρυσών. Πέτυχε όμως νίκη κατά των Σλαύων στην περιοχή τής Μακεδονίας και τού Αίμου, υποχρεώνοντάς τους να πληρώνουν ετήσιο φόρο.
……….Στο εσωτερικό η πολιτική της υπήρξε πολύτροπη. Συμπαθώντας τους εικονολάτρες, συγκάλεσε την Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο στην Νίκαια τής Βιθυνίας, η οποία αναστήλωσε τις εικόνες και θέσπισε την τιμητική τους προσκύνηση καθώς και των αγίων λειψάνων, ως καθήκον τής Ορθοδοξίας. Εν τούτοις η δογματική αυτή λύση δεν έδωσε τέλος στην μεταξύ εικονομάχων και εικονολατρών έριδα.
……….Εν τω μεταξύ ο ενηλικιωθείς Κωνσταντίνος μετά από πολλά που μεσολάβησαν, διατήρησε την μητέρα του ως συμβασίλισσα, διαπράττοντας ολέθριο λάθος. Η Ειρήνη διαφωνώντας μαζί του ως προς την ασκούμενη εκκλησιαστική πολιτική, πέτυχε με δόλια μέσα να τον καθαιρέσει από τον θρόνο και μη αρκούμενη σε αυτό, διέταξε και την τύφλωσή του το 797, η οποία ήταν τόσο βίαιη ώστε παρ’ ολίγο να τον θανατώσει.
……….Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο ηγεμόνας των Φράγκων Κάρολος Α΄ ανήγγειλε την ανασύσταση τού Δυτικού Ρωμαϊκού Κράτους με την στέψη του, ζητώντας από το Ανατολικό Κράτος την αναγνώριση και συμμαχία. Στο πλαίσιο αυτής τής πρότασης ζήτησε και το χέρι τής Ειρήνης. Ενώ δε η ίδια ετοιμαζόταν να δεχθεί τις προτάσεις του, οι αντιφρονούντες αξιωματούχοι συνωμότησαν και αφού την καθαίρεσαν την εξόρισαν το 802.
……….Στον θρόνο ανήλθε ο γενικός λογοθέτης τού Κράτους Νικηφόρος Α΄ (802-811), ο οποίος μολονότι υπήρξε ικανός βασιλεύς, έγινε αντιδημοτικός λόγω των φορολογικών μέτρων, τα οποία επέκτεινε και στα μοναστηριακά κτήματα που μέχρι τότε απαλλάσσονταν. Επί τής βασιλείας του στασίασαν οι εγκατεστημένοι στην Πελοπόννησο Σλαύοι, οι οποίοι όμως νικήθηκαν παρ’ ότι βοηθήθηκαν από τους μουσουλμάνους τής Αφρικής.
……….Μετά τους Σλάυους στην Πελοπόννησο, ακολούθησαν επιδρομές των βούργαρων στις περιοχές Θράκης και Μακεδονίας από τον ηγεμόνα τους Κρούμμο, φτάνοντας μέχρι και την Σαρδική το 809. Ο Νικηφόρος εξεστράτευσε εναντίον τους, νικώντας τους επανειλημμένα, έπεσε όμως μαχόμενος σε ενέδρα το 811. Το κρανίο του ο βάρβαρος Κρούμμος μετέτρεψε σε κρασοπότηρο και μέχρι τις μέρες μας οι βούργαροι γιορτάζουν το γεγονός εκδίδοντας ακόμα και συλλεκτικά νομίσματα. Μετά τον θάνατο τού Νικηφόρου Α΄, επήλθε σύγχυση στο στράτευμα, ενώ ολόκληρη η Μακεδονία και η Θράκη υπέφεραν στα χέρια των βούργαρων.
……….Τον Νικηφόρο Α΄ διαδέχθηκε ο γιός του Σταυράκιος, ο οποίος λόγω τού σοβαρού του τραυματισμού στην μάχη με τον Κρούμμο, θέλησε να ορίσει ως διάδοχό την σύζυγό του Θεοφανώ, ανατράπηκε όμως από τον Μιχαήλ Α΄ Ραγκαβέ, γαμβρό του από την αδελφή του Προκοπία. Επί τής βασιλείας του Μιχαήλ Α΄, οι βούργαροι πολιόρκησαν την Αδριανούπολη και βάδισαν κατά τής Κωνσταντινουπόλεως. Θεωρηθείς υπεύθυνος γιά την νέα συμφορά λόγω τής αδράνειας που έδειξε, εκθρονίστηκε το 813 και στον θρόνο ανήλθε ο Λέων Ε΄ ο Αρμένιος. Αυτός κατανίκησε τους βούργαρους, στην μάχη δε αυτή σκοτώθηκε ο Κρούμμος. Ο νέος ηγεμόνας των βουργαρικών στιφών Ομουρτάγ, αναγκάστηκε να δεχθεί τριακονταετή συνθήκη ειρήνης.
……….Ο Λέων Ε΄ επανέφερε το ζήτημα των εικόνων τασσόμενος κατά τής λατρείας τους, προκαλώντας την οργή τού όχλου. Οργανώθηκε τότε συνωμοσία υπό την αρχηγία τού στρατηγού από το Αμόριο, Τραυλού Μιχαήλ, με την οποία ο Λέων ανατράπηκε, δολοφονηθείς μέσα στο ιερό τής βασιλικής εκκλησίας των ανακτόρων το 820.
……….Την ίδια νύκτα τής δολοφονίας του, στον θρόνο ανήλθε ο αρχηγός τής συνωμοσίας ως Μιχαήλ Β΄, δίνοντας τέλος στην δυναστεία των Ισαύρων και ξεκινώντας την Φρυγική δυναστεία.