,
,
Τὸ ταφικὸ μνημεῖο τοῦ Ἀλεξάνδρου Ὑψηλάντου στὸ Πεδίον τοῦ Ἄρεως
.
……….Στὶς 27 Ὀκτωβρίου τοῦ 1964, ἔγινε ἡ ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων τοῦ Ἀλεξάνδρου Ὑψηλάντου ἀπὸ τὴν Βιέννη καὶ ἡ ἐναπόθεσίς τους στὸ προϋπάρχον ἀπὸ τῷ 1869 ταφικὸ μνημεῖο στὸ Πεδίον τοῦ Ἄρεως, δημιουργία τοῦ γλύπτου Λεωνίδα Δρόση.
……….Στὸ ταφικὸ μνημεῖο ἀποδίδεται νεκρὸς πάνω σὲ σαρκοφάγο μὲ ἀνάγλυφες διακοσμήσεις, ὁ Ἀλέξανδρος, ἤ κατ’ ἄλλους, ὁ Δημήτριος Ὑψηλάντης. Στὴν σαρκοφάγο εἶναι χαραγμένο τὸ οἰκόσημο τῶν Ὑψηλάντηδων φέρον τὴν μορφὴ τοῦ Φοίνικα ποὺ ἀναγεννιέται ἀπὸ τὶς στάχτες του, ἕνα σπαθί, μία σημαία καὶ τὸ πηλήκιο τοῦ Ἱεροῦ Λόχου. Στὴν ἀνατολικὴ πρόσοψη τῆς σαρκοφάγου ὑπάρχει ἡ ἐπιγραφή: «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΤΗΣ ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ».
……….Ὑπογραφὴ καλλιτέχνη δὲν ὑπάρχει, γεγονὸς ποὺ προκάλεσε περαιτέρῳ σύγχυση, ἀφοῦ πολλοὶ ἀποδίδουν τὸ ἔργο ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Λεωνίδα Δρόση, στὸν Ἰωάννη Βιτσάρη ἤ στὸν Χριστιανὸ Χάνσεν.
……….Ἡ πρώτη θέση τοῦ μνημείου ἦταν στὸν κῆπο τοῦ Πολυτεχνείου, ἀλλὰ λόγῳ διαμαρτυριῶν (;) τὸ μετέφεραν στὴν σημερινὴ του θέση, μπροστὰ ἀπὸ τὸν Ἱερὸ Ναὸ τῶν Ταξιαρχῶν στὸ Πεδίον τοῦ Ἄρεως.
[Τὸ μνημεῖο τοῦ ἥρωα (2017) ἔχει ὑποστεῖ τὴν ἀσέβεια καὶ βεβήλωση ἀπὸ τὰ παράγωγα τῆς ἑλλαδικῆς Α Παιδείας, τῆς μηδενικῆς προσπάθειας καὶ τῶν ναυαγίων…]
Ἡ ἀσθένεια ποὺ σταμάτησε νωρὶς τοὺς κτύπους τῆς καρδιᾶς τῶν δύο ἡρώων
……….Ὁ θάνατος τοῦ Ἀλεξάνδρου Ὑψηλάντου ὅπως καὶ τοῦ ἀδελφοῦ του Δημητρίου, ὡφείλετο στὴν κληρονομικὴ νόσο τῆς μυοτονικῆς δυστροφίας (νόσος τοῦ Steinert), ἡ ὁποῖα στὴν περίπτωση τοῦ Ἀλεξάνδρου, λόγῳ τῶν κακουχιῶν τῆς φυλακίσεώς του στὴν Αὐστρία, ἐπιταχύνθηκε, ὁδηγώντας τον στὸν θάνατο.
……….Ἡ ἰατρικὴ γνωμάτευση τῷ 1932 στὸ Λονδῖνο σὲ μία ἀπόγονο Ὑψηλάντη, τὴν Jeande Νέγρη, ἡ ὁποία σὲ ἡλικία 54 ἐτῶν διαγνώσθηκε μὲ τὴν νόσο, ξετύλιξε τὸν μίτο. Ἀπὸ τὴν νόσο ἔπασχαν ὁ πατέρας της, ὁ παπποὺς της (καθηγητὴς Ἑλληνικῶν σὲ Πανεπιστήμιο) καί, ἡ προγιαγιὰ της, πριγκίπισσα Ἑλένη Ὑψηλάντη, άδελφὴ τῶν ἡρώων Ἀλεξάνδρου καὶ Δημητρίου, καὶ σύζυγος Ἀλεξάνδρου Νέγρη.
Τὸ μυστικὸ τῆς Μαρίας Γ. Ὑψηλάντη καὶ οἱ καρδιὲς τοῦ Ἀλεξάνδρου καὶ Δημητρίου.
……….Τὴν καρδιὰ τοῦ Ἀλεξάνδρου Ὑψηλάντου ἔφερε στὴν Ἕλλάδα ὁ ἀδελφὸς του Γεώργιος, σεβόμενος τὸν διακαὴ πόθο τοῦ νεκροῦ νὰ βρεθῇ στὴν πατρίδα ἔστω καὶ μετὰ θάνατον. Ταριχεύθηκε καὶ τοποθετήθηκε σὲ λευκὴ μεταλλικὴ κρυσταλλοσκεπὴ θήκη, μὲ τὴν ὑπογραφή : «Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης 1821». Ὅταν τῷ 1832, ἄφησε τὴν τελευταία του πνοὴ στὸ Ναύπλιο καὶ ὁ Δημήτριος Ὑψηλάντης, μαζὶ μὲ τὴν καρδιὰ τοῦ Ἀλεξάνδρου, τοποθετήθηκε σὲ χρυσὴ θήκη μὲ τὰ ἀρχικά «Δ.Υ.» καὶ ἡ καρδιὰ τοῦ δευτερότοκου ἀδελφοῦ του.
……….Ἀπὸ τότε καὶ μέχρι τὸ κτίσιμο τοῦ Ἀμαλίειου Ὀρφανοτροφείου καὶ τῆς ἑκκλησίας τῶν Ταξιαρχῶν, τὶς θῆκες φύλασσε ὡς ἱερὸ μυστικὸ ἡ οἱκογένεια Γεωργίου Ὑψηλάντη.
Τὸ Ἀμαλίειο Ὀρφανοτροφεῖο, ἡ ἐκκλησία τῶν Ταξιαρχῶν καὶ τὸ ἱερὸ μυστικὸ τῆς Μαρίας Γ. Ὑψηλάντη
……….Μετὰ τὸν ἐκβιαστικὸ ἀποκλεισμὸ τῆς Ἑλλάδος τῷ 1854 ἀπὸ τὶς Μεγάλες Δυνάμεις καὶ τὴν διάδοση τῆς χολέρας ἀπὸ τὰ πληρώματα τοῦ γαλλικοῦ ναυτικοῦ, παρουσιάστηκε ἡ ἀνάγκη στεγάσεως καὶ φροντίδας τῶν ἑκατοντάδων ὀρφανῶν ποὺ ἔχασαν τοὺς γονεῖς τους. Τότε, ἡ ἐξαιρετικὴ Ἑλληνίδα Μαρία Γ. Ὑψηλάντη τῷ γένος Μουρούζη, ἡ ὁποία μέχρι τότε εἶχε διαθέσει τὸ μεγαλύτερο μέρος τῶν εἰσοδημάτων της σὲ ἀγαθοεργίες, περιμάζεψε τὰ ὀρφανὰ στὸ σπίτι της, καὶ μὲ τὴν βοήθεια τῆς βασίλισσας Ἀμαλίας ποὺ ἔσπευσε ἀρωγὸς στὴν προσπάθειά της, δημιουργήθηκε τὸ Ἀμαλίειο Ὀρφανοτροφεῖο.
……….Τὸ κτήριο ὁλοκληρώθηκε τῷ 1859, καὶ κοντὰ του, σύμφωνα μὲ ἐπιθυμία τῆς Μαρίας Ὑψηλάντη, κτίσθηκε ἡ μικρὴ ἐκκλησία τῶν Ταξιαρχῶν στὴν ὁδὸ Στησιχόρου, πίσω ἀπὸ τὸ Προεδρικὸ Μέγαρο. Ἡ ἴδια παρέδωσε τὶς δύο θῆκες μὲ τὶς καρδιὲς τῶν ἡρώων στὸν ἱερέα τοῦ ναοῦ, Νικόλαο Μούρτζινο, γιὰ νὰ τὶς φυλάξῃ μὲ σεβασμὸ καὶ ἁπόλυτη μυστικότητα. Ὁ ἱερέας τὶς τοποθέτησε σὲ ἕνα κλειδωμένο συρτάρι κοντὰ στὴν πρόθεση τοῦ ναοῦ, στὰ ἀριστερὰ τῆς Ἁγίας Τράπεζας ὅπου προπαρασκευάζεται ἡ θεία μεταλήψις.
……….Ἀσθενήσας ὅμως ὁ ἱερεὺς τῷ 1894, ἀντικαταστάθηκε ἀπὸ τὸν ἀρχιμανδρίτη Κριεζή, ὁ ὁποῖος παραβιάζοντας τὸ κλειδωμένο συρτάρι, ἀποκάλυψε τὶς θῆκες καὶ τὸ μυστικὸ τῆς Μαρίας Γ. Ὑψηλάντη.
……….Ἡ πληροφορία ἔφθασε μέχρι τὴν κυβέρνηση, ἡ ὁποία ἔστειλε ἕναν ὑπουργὸ της στὸ Ἀμαλίειο, γιὰ νὰ ζητήσῃ τὴν μεταφορὰ τῶν θηκῶν μὲ ἐπίσημη τελετὴ στὸ Ἐθνολογικὸ Μουσεῖο. Τὸ διοικητικὸ συμβούλιο τοῦ ἱδρύματος, σὲ κοινὴ σύσκεψη μὲ τοὺς συγγενεῖς τῶν Ὑψηλάντηδων, ἀποφάσισε ἀπαρέγκλιτα νὰ σεβαστῇ τὴν ἐπιθυμία τῆς Μαρίας Γ. Ὑψηλάντη καὶ οἱ καρδιὲς τῶν δύο ἡρώων νὰ παραμείνουν στὴν ἐκκλησία τοῦ Ἀμαλιείου Ὀρφανοτροφείου.
……….Σταθερὸ στὴν ἀπόφαση αὐτὴ ἔμεινε τὸ ἵδρυμα καὶ σὲ μεταγενέστερη αἴτηση μεταφορᾶς στὸ Ἐθνολογικὸ Μουσεῖο.
……….Στὶς 13 Ἀπριλίου 2019, ἡ λήκυθος μὲ τὴν Καρδιά τοῦ Ἀλέξανδρου Ὑψηλάντη, παρελήφθη στὸν Ἱερὸ Ναὸ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἀπὸ τὸν Ἐπίτιμο Πρόεδρο τοῦ Συλλόγου «Διονύσιος Σολωμός» καὶ παραδόθηκε σὲ στρατιωτικὸ ἄγημα. Μὲ ὄχημα τοῦ Γενικοῦ Ἐπιτελείου Στρατοῦ, συνοδείᾳ περιπολικῶν καὶ μοτοσικλετιστῶν, ἀφίχθη στὴν ἱστορικὴ Πύλη τῆς ἡρωϊκῆς πόλεως τοῦ Μεσολογγίου καὶ ἀφοῦ ἀποδόθηκαν οἱ ἀρμόζουσες τιμές, παραδόθηκε ἀπὸ ἀξιωματικὸ τοῦ σημερινοῦ «Ἱεροῦ Λόχου» τῶν Εἰδικῶν Δυνάμεων τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ στοὺς Ἱερολοχίτες τοῦ Μεσολογγίου, γιὰ νὰ μεταφερθῇ μὲ πομπὴ στὸ Μουσεῖο Ἱστορίας καὶ Τέχνης τῆς Πλατείας Μ. Μπότσαρη.
……….Ἐπικεφαλῆς τῆς πομπῆς τέθηκαν Ἱερολοχίτες ἱππεῖς καὶ ἡ Φιλαρμονικὴ τοῦ Συλλόγου «ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ», ντυμένοι τὴν στολὴ τοῦ Ἱεροῦ Λόχου.
Πηγές:
-
Κείμενο τοῦ κυρίου Μιχαήλ Σωτηρίου γιὰ τὴν κληρονομικὴ ἀσθένεια τῶν Ὑψηλάντηδων.
-
Πληροφορίες γιὰ τὸ μνημεῖο σαρκοφάγο στὸ Πεδίον τοῦ Ἄρεως ἀπὸ τὴν ἱστοσελίδα «Γλυπτᾶ τῆς Ἀθήνας».
-
Κείμενο τῆς κυρίας Τέπης Πιστοφίδου, στὴν ἱστοσελίδα ‘Βασιλικὰ Χρονικά’, μὲ τίτλο: «Οἱ καρδιὲς τῶν Ὑψηλάντηδων στὸ Ἀμαλίειο Ὀρφανοτροφεῖο», οἱ πληροφορίες τοῦ ὁποίου ἐπιβεβαιώθηκαν ἀπὸ τὴν κυρία Μουμουλίδη Ἀθηνᾶ, διευθύντρια τοῦ Ἀμαλιείου Οἰκοτροφείου.
-
Κείμενο, ἐπιμέλεια καὶ σύνθεσις εἰκόνας: Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο