,
,
Πῶς εἶδαν οἱ Ἰταλοὶ τὸν πόλεμο μὲ τὴν Ἑλλάδα
(falimento completo…)
……….Ὅταν ἡ Ἰταλία ἐπιτέθηκε στὴν πατρίδα μας, εἶχε τὴν βεβαιότητα ὅτι θὰ πραγματοποιοῦσε μία κεραυνοβόλο ἐπιτυχία, ἀνάλογη μὲ αὐτὴν τῶν συμμάχων της Γερμανῶν.
……….Μέσῳ τῆς φασιστικῆς προπαγάνδας εἶχε καλλιεργηθεῖ στοὺς Ἰταλοὺς ἀξιωματικοὺς ποὺ βρίσκονταν στρατοπεδευμένοι στὴν ἀλβανία, ἡ πεποίθηση, ὅτι οἱ Ἕλληνες ἐὰν προέβαλαν ἀντίσταση, αὐτὴ δὲν θὰ ἦταν σοβαρὴ οὔτε θὰ διαρκοῦσε γιὰ μεγάλο χρονικὸ διάστημα. Σύμφωνα μὲ τὸν διοικητὴ τῶν ἰταλικῶν ἀεροπορικῶν δυνάμεων στὴν ἀλβανία, στρατηγὸ Ῥάντσα, κατὰ τὴν ἀναχώρηση γιὰ τὸ μέτωπο οἱ Ἰταλοὶ στρατιῶτες ἀποχαιρετοῦσαν ἐνθουσιωδῶς τοὺς φίλους τους, μὲ τὴν φράση: «‘’ἀριβεντέρτσι’’ (εἰς τὸ ἐπανιδεῖν) μετὰ ἀπὸ δύο ἑβδομᾶδες».
……….Τὸ δὲ Ἰταλικὸ Ἐπιτελεῖο Στρατοῦ διὰ τοῦ ἀρχηγοῦ του Γκρατσιάνι καὶ τοῦ ὑπαρχηγοῦ του Ῥοάττα, ἐξήγγειλε στὶς 20 Ὀκτ.1940 ὅτι :«[ ]ἡ προέλασις ἐκ τῆς Ἠπείρου πρὸς τὰς Ἀθήνας καὶ αἱ ἐπιχειρήσεις τοῦ τομέως Κορυτσᾶς, θὰ δυνηθοῦν νὰ ἀρχίσουν ἄνευ τῆς ἀναμονῆς τῶν ἀφιχθησομένων ἐνισχύσεων».
……….Αὐτὸ ὅμως ποὺ δημιούργησε στοὺς Ἰταλοὺς τὴν ἐντύπωση τῆς ταχείας προελάσεως, στὴν πραγματικότητα ἦταν ἡ βάσει σχεδίου πραγματοποιούμενη σύμπτυξη τῶν ἑλληνικῶν τμημάτων προκαλύψεως.
……….Στὶς 28 Ὀκτωβρίου ὁ ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν τῆς Ἰταλίας, Τσιάνο, σημείωσε στὸ «Ἡμερολόγιο» του, ὅτι: «[ ]ὁ Ντοῦτσε εἶναι εὐδιάθετος», ἐνῶ τὴν ἐπόμενη μέρα πρόσθεσε: «[ ] Ὁ καιρὸς εἶναι ἄσχημος ἀλλὰ ἡ προέλασις συνεχίζεται. Οὐδεὶς κινεῖται διὰ νὰ βοηθήσῃ τοὺς Ἕλληνας. Τώρα εἶναι ἁπλῶς ζήτημα ταχύτητος. Πρέπει νὰ ἐνεργήσωμεν ταχέως. Τὴν νύκτα ἀναχωρῶ διὰ τὰ Τίρανα».
……….Στὰ Τίρανα ὁ Τσιάνο, ὡς ἔφεδρος ἀντισμήναρχος, ἀνέλαβε τὴν διοίκηση ἀεροπορικοῦ σμήνους, ἐπὶ κεφαλῆς τοῦ ὁποίου βομβάρδισε τὴν Θεσσαλονίκη τὴν 1η Νοεμβρίου. .
……….Στὸ ἴδιο ἀλαζονικὸ πνεῦμα συμπορεύονται καὶ τὰ πολεμικὰ ἀνακοινωθέντα τῶν πρώτων ἡμερῶν. Ὁ στρατηγὸς Φραντσέσκο Πρίκολο ἀρχηγὸς τοῦ Ἐπιτελείου Ἀεροπορίας, στὸ βιβλίο του μὲ τίτλο ‘’Ἀβελτηρία κατὰ ἡρωισμοῦ’’, κατέγραψε τὴν συνομιλία μεταξὺ τοῦ Μουσσολίνι μὲ τὸν ὑφυπουργὸ Στρατιωτικῶν στρατηγὸ Σοντοῦ, κατὰ τὴν ὁποία ὁ Σοντοῦ τὸν διαβεβαίωνε ὅτι σύμφωνα μὲ τὶς προβλέψεις του, ὑπολόγιζε ὅτι ἀπαιτεῖται μία ἑβδομάδα γιὰ νὰ καταλάβῃ ὁ ἰταλικὸς στρατὸς τὰ Ἰωάννινα καὶ 15-20 ἡμέρες τὸ ἀνώτατο ὅριο, τὴν Πρέβεζα. Τόσο ἱκανοποιήθηκε ὁ Μουσσολίνι, ὥστε ἀνέθεσε στὸν στρατηγὸ Πρίκολο νὰ μεταβῇ ἄμεσα στὴν ἀλβανία γιὰ νὰ ἐπιδώσῃ στὸν ἐκεῖ ἀρχιστράτηγο Πράσκα συγχαρητήρια ἐπιστολή του (!..)
……….Ἐκτὸς ἀπὸ τὰ συγχαρητήρια, μὲ αὐτὴν τὴν ἐπιστολὴ ὁ Μουσσολίνι ἐνημέρωνε τὸν Πράσκα (στὶς 2 Νοεμβρίου) γιὰ τὴν προσεχὴ ἄφιξη στὴν ἀλβανία τριῶν νέων μεραρχιῶν καὶ τὴν ἄμεση ἐνίσχυσή του μὲ τὴν μεραρχία «Μπάρι», ἡ ὁποία προοριζόταν νὰ ἀποβιβαστῇ στὴν Κέρκυρα, σχέδιο τὸ ὁποῖο ἀναβλήθηκε.
……….Σὲ ἀπάντηση ὁ Πράσκα εἶπε (σύμφωνα μὲ τὰ γραφόμενα τοῦ Πρίκολο). «Δύνασθε νὰ ἀνακοινώσητε εἰς τὸν Ντοῦτσε ὅτι πρέπει νὰ εἶναι ἐντελῶς ἥσυχος. Μὲ τὰς τρεῖς νέας μεραρχίας, ἤ καὶ χωρὶς αὐτάς, ὑπολογίζω νὰ εἶμαι ἐντὸς τριῶν ἡμερῶν εἰς τὰ Ἰωάννινα καὶ ἐντὸς μιᾶς ἑβδομάδος εἰς τὴν Πρέβεζαν. Οἱ Ἕλληνες ἀντιτάσσουν ἐλλιπῆ ἀντίστασιν (scarza resistenza) καὶ ἐτράπησαν εἰς φυγήν (sonno scappati. [ ] δὲν ὑφίσταται πλέον κίνδυνος διὰ τὴν Κορυτσᾶν. Οἱ Ἕλληνες δὲν ἐπετέθησαν μέχρις ὥρας καὶ δὲν πρόκειται νὰ ἐπιτεθοῦν πλέον».
……….Μὲ τὸ βιβλίο του ὁ Πρίκολο ἐξέθετε τὸν Πράσκα παρουσιάζοντάς τον ὡς ἀλαζόνα, τὴν στιγμὴ μάλιστα ποὺ δὲν γνώριζε ἐπακριβῶς τὶς κινήσεις τῶν μεγάλων του μονάδων ὅπως τῆς μεραρχίας ‘’Τζούλια’’…
……….Ἀλλὰ ἡ βεβαιότητα τῶν Ἰταλῶν γιὰ μία κεραυνοβόλο ἐξέλιξη τῶν στρατιωτικῶν ἐπιχειρήσεων, διαψεύστηκε ἕξι μόλις ἡμέρες μετὰ τὴν ἔναρξη τῆς ἰταλικῆς εἰσβολῆς. Στὶς 3 Νοεμβρίου τοῦ 1940, ὁ στρατηγὸς Ἀρμελλίνι, ὑπαρχηγὸς τοῦ Γενικοῦ Ἐπιτελείου σημείωσε στὸ ‘’Πολεμικὸ Ἡμερολόγιον’’ του.
……….«Ὁ πόλεμος εἰς τὴν Ἑλλάδα προχωρεῖ βραδέως καὶ ἐν μέσῳ μεγάλων δυσχερειῶν [ ] Ἀντίστασις κατὰ τῶν στρατευμάτων μας, τὰ ὁποῖα προελαύνουν εἰς τὴν Ἤπειρον, ἐνῷ θὰ ἔπρεπε, κατὰ τὰς πληροφορίας ποὺ μᾶς ἐδίδοντο, νὰ ἔχουν γίνει δεκτὰ μὲ ἀνοικτὰς ἀγκάλας. Ἐνδείξεις ἐπιθέσεως εἰς τὸν τομέα τῆς Κορυτσᾶς, ὅπου ὑπέστη ἤδη κρούσεις ἡ πρώτη ἀμυντικὴ μας γραμμή. [ ] Αἱ ἐπιχειρήσεις αὗται δὲν εἶναι τόσον ἀναίμακτοι, ὅπως οἱ Γιακομόνι, Τσιάνο καὶ ἡ παρέα των ἐπίστευαν…».
……….Τὴν ἴδια ἡμέρα ὁ Τσιάνο ἐνημέρωνε ἀπὸ τὰ Τίρανα τὸν Μουσσολίνι, ὅτι ναὶ μὲν οἱ ἐπιχειρήσεις βαίνουν καλῶς, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἐπιτευχθῇ ἄμεσα ὁ ἀντικειμενικὸς σκοπός, ἐπιβάλλεται ἡ τάχιστη ἀποστολὴ τῶν τριῶν μεραρχιῶν (!..)
……….Οἱ πρῶτες ἐκπλήξεις δημιούργησαν στὴν ἀνώτατη ἰταλικὴ ἡγεσία κλῖμα ἀνησυχίας. Στὶς 4 Νοεμβρίου 1940, οἱ ἀρχηγοὶ τῶν Ἐπιτελείων πραγματοποίησαν σύσκεψη ὑπὸ τὴν προεδρία τοῦ Μουσσολίνι κατὰ τὴν ὁποία ἀναγνώρισαν τὴν ἀποτυχία τῆς ἀρχικῆς ἐπιχειρήσεως καὶ ἀποφάσισαν τὴν σταδιακὴ ἀποστολὴ στὴν ἀλβανία δώδεκα καὶ πλέον μεραρχιῶν προκειμένου νὰ ἀναπτυχθῇ νέα εὐρυτάτη ἐπιχείρηση.
……….Σὲ αὐτὴν τὴν σύσκεψη ἀποφασίστηκε καὶ ἡ ἀντικατάσταση τοῦ Ἀνώτατου Διοικητὴ στὴν ἀλβανία, στρατηγοῦ Πράσκα, ἀπὸ τὸν στρατηγὸ Οὐμπάλντο Σοντοῦ.
……….Ἐπισήμως ἡ ἀντικατάσταση ἀναγγέλθηκε στὶς 9 Νοεμβρίου πρὸς ἔκπληξη καὶ πικρία τοῦ Πράσκα. Διότι ἀπὸ τὶς 5 Νοεμβρίου ποὺ ἔφτασε ὁ Σοντοῦ στὴν Δερβίσιανη, τοῦ εἶπε ὅτι ἦλθε γιὰ νὰ τὸν βοηθήσῃ μὲ ἐνισχύσεις καὶ τὸν σχηματισμὸ δύο στρατιῶν. Μίας στὴν Ἤπειρο καὶ μίας ἄλλης στὸν τομέα Κορυτσᾶς. Στὸν ἴδιο εἰπώθηκε ὅτι θὰ ἀναλάμβανε τὴν Στρατιᾶ Ἠπείρου μὲ ἐπιθετικὴ ἀποστολή. Γράφει μάλιστα ὁ Πράσκα στὸ βιβλίο του, ‘’Ἐγὼ εἰσέβαλα στὴν Ἑλλάδα’’: «[ ]μὲ παρακαλοῦσε θερμὰ νὰ δεχθῶ καὶ ἐξ ὀνόματος τοῦ Μουσσολίνι. Ἀπήντησα, ὅτι ἐδεχόμην χωρὶς καμμίαν ἀντίρρησιν καὶ ὅτι μοῦ ἀρκοῦσε νὰ ἔχω διοίκησιν μάχης. Μὲ ἠσπάσθη ἐπανειλημμένως καὶ μοῦ εἶπεν ὅτι ὁλόκληρον τὴν παρελθοῦσαν νύκτα δὲν εἶχεν ἠμπορέσει νὰ κοιμηθῆ σκεπτόμενος ὅτι θὰ ἦτο δυνατὸν ν’ ἀρνηθῶ (!)».
……….Στὶς 6 Νοεμβρίου ὁ Τσιάνο ἔγραψε στὸ ‘’Ἡμερολόγιο’’ του. «[ ] εἶναι γεγονὸς ὅτι σήμερον, ὀγδόην ἡμέραν τῶν ἐπιχειρήσεων, ἡ πρωτοβουλία περιῆλθεν εἰς τὸν ἐχθρόν. Δὲν νομίζω ὅτι φθάσαμε στὸ σημεῖο νὰ κτυπᾶμε τὸ κεφάλι μας, ἄν καὶ πολλοὶ ἀρχίζουν νὰ τὸ πράττουν…».
……….Τὴν ἐπομένη 7 Νοεμβρίου, οἱ ἀνησυχίες τῶν Ἰταλῶν ἐπισήμων ἐπιτάθηκαν. Διαβάζουμε στὸ ‘’Ημερολόγιο’’ τοῦ Τσιάνο ὅτι οἱ ἰταλικὲς δυνάμεις στὸν τομέα Κορυτσᾶς περιέπεσαν σὲ γραμμὴ ἀμύνης, ἐνῶ ὑφίσταται διαφωνία μεταξὺ τῶν Πράσκα καὶ Σοντοῦ, ὅπου ὁ μὲν πρῶτος εἶναι ἀκόμη σχετικὰ αἰσιόδοξος πιστεύοντας ὅτι μπορεῖ νὰ προκαλέσει πτώση τῶν Ἰωαννίνων στὸ μέτωπο Ἠπείρου, ἐνῶ ὁ δεύτερος διαφωνεῖ, νομίζοντας ὅτι πρέπει νὰ ἀνακόψουν τοὺς ἐκεῖ ἐλιγμούς ἀναμένοντας τὴν ἄφιξη τῶν τμημάτων Ἀλπίνι, γιὰ νὰ ἀποτραπῇ ὁριστικῶς κάθε κίνδυνος στὸν τομέα Κορυτσᾶς.
……….Τὴν ἴδια ἡμέρα ὁ στρατηγὸς Ἀρμελλίνι κατέγραψε ὅτι, ἡ ἐπίθεση στὴν Ἤπειρο ἀτόνησε λόγῳ ἐξαντλήσεως τῆς ἐπιθετικῆς δυνατότητας τῶν ἰταλικῶν μεραρχιῶν ἐνῶ ἡ μεραρχία ‘’Τζούλια’’ ἐγκατέλειψε τὶς διαβάσεις στὴν Πίνδο τὶς ὁποῖες ὤφειλε νὰ ἐξασφαλίσῃ. Στὸν τομέα Κορυτσᾶς ἡ ἑλληνικὴ ἀντεπίθεση ἐξανάγκασε τοὺς Ἰταλοὺς σὲ ἀναδίπλωση, καταλήγοντας: «[ ] ἀκόμη καὶ ἐὰν ἐπιτευχθῇ νὰ διορθωθῇ ἡ κατάστασις, πλήρης ἀποτυχία (falimento completo) τῆς ἐπιχειρήσεώς μας».
……….Στὶς 8 Νοεμβρίου 1940, ὁ στρατηγὸς Πρίκολο βάσει τῶν ἐξωπραγματικῶν πληροφοριῶν τοῦ ἰταλικοῦ ἀρχηγείου ἀλβανίας, κατέγραψε: «[ ]Φαίνεται, ὅτι κανεὶς ἐκεῖ δὲν ἔχει τὸ θάρρος νὰ παρουσιάσῃ τὴν κατάσταση ὑπὸ τὴν πραγματικὴ της ὄψιν, ἤ ἴσως καὶ νὰ μὴν δύναται νὰ ἐκτιμήσῃ αὐτήν», δεδομένου ὅτι στὴν πραγματικότητα οἱ ἰταλικὲς δυνάμεις ἀναχαιτίστηκαν στὸ Καλπάκι « [] ἀπὸ ἕναν ἀξιόλογο φραγμὸ λίαν συγχρονισμένου πυροβολικοῦ», ἐνῷ ὅσα ἰταλικὰ τμήματα κατόρθωσαν νὰ διαβοῦν τὸν ποταμό Καλαμᾶ, «ἤδη τελοῦν ὑπὸ σοβαρὰν πίεσιν».
……….Ὁ Μουσσολίνι βλέποντας ἀεροφωτογραφίες στὶς ὁποῖες διακρίνονταν τὰ ἐμπόδια καὶ οἱ θέσεις τοῦ ἑλληνικοῦ πυροβολικοῦ στὰ ὑψώματα Γκραμπάλα, Ψηλορράχη καὶ Ἀσονίσσα, ἔμεινε λίγα λεπτὰ σιωπηλός καὶ στενοχωρημένος. Ἔπειτα θέτοντας τὸ δάκτυλό του πάνω στὶς φωτογραφίες εἶπε μὲ ἀπόλυτη πεποίθηση: «Ἀπὸ ἐδῶ θὰ πρέπει νὰ ὑποχωρήσουν. Δὲν ἠμποροῦν νὰ κάνουν ἀλλοιῶς». Ἄλλά… ὅπως παρατηρεῖ ὁ Πίκολο, «οἱ Ἕλληνες δὲν εἶχον καμμίαν διάθεσιν νὰ ὑποχωρήσουν».
……….Διαπιστώνοντας ὅτι ἡ «ἀστραπιαῖα στρατιωτικὴ νίκη» ἐπὶ τῶν Ἑλλήνων εἶχε χαθεῖ ὁριστικῶς, τὸ Ἰταλικὸ Ἐπιτελεῖο Στρατοῦ ἐξέδωσε στὶς 8 Νοεμβρίου 1940 λακωνικὴ τηλεγραφικὴ διαταγὴ ἀναστολῆς τῆς ἐπιθετικῆς ἐνέργειας στὴν Ἤπειρο, «ἐν ὄψει ἀναλήψεως νέας δράσεως… μελλοντικῶς (!..)».
……….Τὴν ἐπόμενη ἡμέρα ἀνέλαβε ἐπισήμως τὴν ἀνώτατη διοίκηση τῶν ἰταλικῶν στρατευμάτων στὴν ἀλβανία ὁ στρατηγὸς Σοντοῦ. Ὁ Πράσκα τέθηκε στὴν διάθεση τοῦ ὑπουργείου Στρατιωτικῶν παραμένοντας ἔκτοτε ἀνενεργός, ἐνῶ ἐμμέσως πλέον ἡ Ἰταλία, μὲ αὐτὴν τὴν ἀντικατάσταση σὲ τέτοιο κρίσιμο στάδιο τῶν ἐπιχειρήσεων, παραδέχθηκε σὲ ὁλόκληρο τὸν κόσμο τὴν δεινὴ στρατιωτικὴ θέση στὴν ὁποία εἶχε περιέλθει.
……….Ἀναθάρρησαν λίγο οἱ κοκκορόφτεροι ὅταν μεταξὺ 9ης καὶ 13ης Νοεμβρίου οἱ ἑλληνικὲς ἐπιθετικὲς ἐνέργειες περιορίσθηκαν σὲ τοπικὸ ἐπίπεδο, ἔνεκα βελτιώσεως ὁρισμένων θέσεων, ἐν ὄψει τῆς γ ε ν ι κ ῆ ς ἀ ν τ ε π ι θ έ σ ε ω ς. Σημείωνε μάλιστα ὁ Τσιάνο ὅτι ἡ ἑλληνικὴ ἐπίθεση ἔχασε τὴν ὁρμή της συνεχῶς εξασθενίζουσα. Μάλιστα ὁ Μουσσολίνι στὶς 14 Νοεμβρίου 1940 ἐνέκρινε πολεμικὸ ἀνακοινωθέν, βάσει τοῦ ὁποίου ἡ νέα ἐπιχείρηση χωριζόταν σὲ τέσσερεις φάσεις. Τὴν ὁλοκλήρωση τῆς μεταφορᾶς τῶν μεραρχιῶν Μοντένα καὶ Τριντεντίνα, τὴν μεταφορὰ τοῦ ὑλικοῦ καὶ τῶν ὀχημάτων τῶν ἀνωτέρω μεραρχιῶν, τὴν συμπλήρωση συγκροτήσεως τῶν μεραρχιῶν στὴν ἀλβανία ΚΑΙ… τὴν ἐπίθεση γιὰ τὴν κατάληψη τῆς Πρέβεζας καὶ τῆς Ἄρτας.
……….Καὶ τότε, ἐξαπολύθηκε ἡ μεγαλειώδης ἐλληνικὴ ἀντεπίθεση, μὲ τὴν ὁποία καταλάβαμε τοὺς ὀρεινοὺς ὄγκους Ἰβὰν καὶ Μοράβα καὶ ἀπελευθερώσαμε τὴν Κορυτσᾶ!
……….Στὶς 19 Νοεμβρίου ὁ Πρίκολο ἔγραψε στὴν ἀναφορὰ του στὸν Μουσσολίνι: «[ ] Ὁλόκληρον τὸ μέτωπον πιέζεται καὶ ὑποχωρεῖ ἀπὸ τοῦ Καλαμᾶ μέχρι τῆς Ἐρσέκας καὶ τῆς Κορυτσᾶς».
……….Στὶς 21 Νοεμβρίου ὁ Τσιάνο ἔγραψε στὸ ‘’Ἡμερολόγιον’’: «Τὸ ἀπόγευμα ὁ Σοντοῦ ἀνακοίνωσε ὅτι προτίθεται νὰ ἐκκενώσῃ τὴν Κορυτσᾶν καὶ νὰ συμπτύξῃ ὁλόκληρον τὸ μέτωπο. Ὁ Μουσσολίνι ἐπεμβαίνει καὶ τοῦ ζητᾶ νὰ τὸ σκεφθῇ καλύτερον, ἀλλ’ ἡ ὑποχωρητικὴ κίνησις εἶναι ἤδη ἐν ἐξελίξει καὶ δὲν δύναται πλέον νὰ ἀνακοπῇ…». Καὶ οἱ καταθλιπτικὲς πληροφορίες γιὰ τοὺς Ἰταλοὺς πολλαπλασιάζονται ἔκτοτε.
……….Στὶς 28 Νοεμβρίου ὁ Τσιάνο ἀναφέρει ὅτι ἡ ἑλληνικὴ πίεση συνεχίζεται, μὲ τὴν ἰταλικὴ ἀντίσταση νὰ ἐξασθενῇ συνεχῶς. Συνεχίζοντας τὴν ἀναφορὰ του, γράφει ὅτι ἐὰν οἱ Ἕλληνες συνεχίσουν μὲ τὴν ἴδια ἔνταση «ἠμποροῦν νὰ μᾶς δημιουργήσουν μεγάλας ὀδύνας».
……….Γύρω στὰ τέλη Νοεμβρίου ὁ στρατηγὸς Πρίκολο ἐπανῆλθε στὴν Ῥώμη γιὰ νὰ ἐνημερώσῃ προσωπικῶς τὸν Μουσσολίνι γιὰ τὶς ἐξελίξεις τοῦ μετώπου. Στὸ ὑπουργικὸ Συμβούλιο ποὺ συγκάλεσε ὁ Μουσσολίνι στὶς 30 Νοεμβρίου, ἐξέθεσε στοὺς ἀπληροφόρητους ἀκόμη ὑπουργοὺς τὴν τραγικὴ ἐξέλιξη τοῦ μετώπου. Στρεφόμενος κατὰ τοῦ στρατάρχη Μπαντόλιο ἐπέρριψε σ’ αὐτὸν τὶς εὐθύνες τῆς στρατιωτικῆς πλευρᾶς τοῦ πολέμου, ἀναλαμβάνοντας ὁ ἴδιος τὴν εὐθύνη τῆς πολιτικῆς ἀποφάσεως. Παρών ὁ Τσιάνο στὸ Συμβούλιο, κατέγραψε ἐπὶ λέξει τὴν ἀνακοίνωση τοῦ Μουσσολίνι: «Ἡ κατάστασις εἶναι σοβαρά. Δὲν ἀποκλείεται μάλιστα νὰ ἀποβῇ δραματική». Καὶ οἱ ἐξελίξεις ἐπαλήθευσαν τὴν δυσοίωνη πρόβλεψη.
……….Στὶς 3-4 Δεκεμβρίου, ὁ Μουσσολίνι παρέλαβε μακροσκελὴ ἀναφορὰ τοῦ στρατηγοῦ Σοντοῦ, μὲ τὴν ὁποία τοῦ διασαφήνιζε τὴν ἀδυναμία ἀντιδράσεώς του στὴν διαμορφωμένη κατάσταση τοῦ μετώπου, παρακαλῶντας τον νὰ προωθήσῃ πολιτικὴ λύση(!!).
……….Ὁ Τσιάνο περιέγραψε τὴν ἀπελπιστικὴ κατάσταση στὸ ‘’Ἡμερολόγιον’’, γράφοντας: «Ὁ Μουσσολίνι μὲ καλεῖ εἰς τὸ Παλάτσο Βενέτσια. Τὸν εὑρίσκω καταβεβλημένον ὅσον ποτὲ ἄλλοτε. ‘’Δὲν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος’’ μοῦ λέγει. ‘’Εἶναι παράλογον καὶ ἀλλόκοτον, ἀλλ’ εἶναι γεγονός. Πρέπει νὰ ζητήσωμεν μέσῳ Χίτλερ ἐκεχειρίαν (Bisogna chiedere la tregua tramite Hitler)’’.
……….‘’Ἀδύνατον’’ ἀπαντῶ. ‘’Οἱ Ἑλληνες θὰ θέσουν πρῶτον ὅρον τὴν προσωπικὴν ἐγγύησιν τοῦ Φύρερ, ὅτι δὲν θὰ ἐνεργήσωμεν ποτὲ πλέον ἐναντίον των. Προτιμῶ νὰ τινάξω τὰ μυαλὰ μου, παρὰ νὰ τηλεφωνήσω εἰς τὸν Ρίμπεντροπ. [ ] Ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο ἔχει σημασία εἶναι νὰ διατηρηθῶμεν εἰς τὴν ἀλβανίαν. Ὁ χρόνος θὰ φέρῃ τὴν νίκην’’».
……….Ὁ Πρίκολο συμπληρώνει ὅτι: «Φυσικὰ εὑρέθημεν ὅλοι σύμφωνοι ἐπὶ τῆς ἀπόψεως ὅτι ἔπρεπε νὰ ἀποτραπῇ ἀπολύτως μία τόσον ταπεινωτικὴ λύσις, ἡ ὁποία θὰ ἐκάλυπτε τὸ ἰταλικὸν ἔθνος μὲ ἐντροπὴν δι’ αἰῶνας ὁλοκλήρους.
……….[ ] Τελικῶς ἡ ἀνακωχὴ δὲν ἐζητήθη. Ἀλλ’ ἡ ἀπεγνωσμένη ἔκκλησις τοῦ Σοντοῦ μᾶς ἔρριψεν ὅλους εἰς τὴν πλέον βαθεῖαν κατάπληξιν. Ἦτο ἡ πρώτη σοβαρωτάτη ἐπίσημος ἀναγνώρισις τῆς τρομερωτέρας στρατιωτικῆς κρίσεως τῆς ἱστορίας μας καὶ τῆς ἀνικανότητός μας, ὅπως τὴν ἀντιμετωπίσωμεν.»
-
Πληροφορίες ἀπὸ τὴν ἐξιστόρηση τοῦ Συνταγματάρχου Γεωργίου Χ. Κατσιμήτρου, υἱοῦ τοῦ Χ.Κατσιμήτρου, διοικητοῦ τῆς 8ης Μεραρχίας κατὰ τὸν Ἑλληνοϊταλικὸ πόλεμο ποὺ δημοσιεύτηκε στὸ 77ο τεῦχος τοῦ μηνιαίου περιοδικοῦ «Ἱστορία εἰκονογραφημένη», Νοέμβριος 1974.
-
Κείμενο καὶ ἐπιμέλεια: Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο
-
Francesco Pricolo, «Ignavia contro eroismo. L’avventura italo-greca – Ottobre 1940 – Aprile1941», Nicola Ruffolo Editore, Roma 1946
-
Sebastiano Visconti Prasca «Io ho aggredito la Grecia».
Πληροφορίες βασικῶν εἰκόνων:
-
Ἕλλην στρατιώτης τῆς 8ης Μεραρχίας Πεζικοῦ ἐπάνω σὲ ἐγκαταλελημένο ἰταλικό ἄρμα μάχης τύπου Carro Veloce CV-33, κατὰ τὴν διάρκεια τῶν νικηφόρων μαχῶν Ἐλαίας-Καλαμᾶ.
-
Ὁ Διοικητὴς τῆς VIII (8ης) Μεραρχίας Ὑποστράτηγος Χαράλαμπος Κατσιμῆτρος στὸ κέντρο, ὁ ἐπιτελάρχης του, Ἀν/χης Χαρίλαος Δρίβας ἐξ εὐωνύμων καὶ ὁ Διοικητὴς Πυροβολικοῦ τῆς Μεραρχίας, Συνταγματάρης Παναγιώτης Μαυρογιάννης ἐκ δεξιῶν.
Copyright (©) «Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο»