,
,
Καπετάν Ῥέμπελος
Τσολακόπουλος Χρῆστος, ὑπολοχαγός.
΄
……….Ὁ Χρῆστος Τσολακόπουλος γεννήθηκε τῷ 1868 στὴν Ἐπίδαυρο τῆς Ἀργολίδος. Κατατάχθηκε στὸ στράτευμα στὶς 15 Αὐγούστου 1886. Ἔλαβε μέρος στὸν πόλεμο τοῦ 1897 ὡς Ἀνθυπολοχαγὸς τοῦ Πεζικοῦ. Κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνα ἔδρασε στὸ Μορίχοβο μὲ τὸ ψευδώνυμο «Ῥέμπελος». Ἀργότερα ἔλαβε μέρος στοὺς βαλκανικοὺς πολέμους, τὸν Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο καὶ τὴν ἐκστρατεία στὴν Οὐκρανία. Ἀπεβίωσε τῷ 1923.
……….Ὁ καπετὰν Ῥέμπελος ὡς ὁπλαρχηγὸς σώματος ὑπὸ τὴν ἀρχηγία τοῦ Βάρδα (Τσόντου Γεώργιου) ἔδρασε στὰ Κορέστια καὶ τὸ Μορίχοβο ἐναντίον τῶν τούρκων καὶ τῶν βούργαρων μὲ μεγάλες ἐπιτυχίες. Τὸ σῶμα του ἐνισχύθηκε καὶ μὲ τοὺς ἄνδρες τοῦ Βλαχογιάννη Γεώργιου, ὁ ὁποῖος ἐπέστρεψε στὴν Ἀθήνα γιὰ ἀνάπαυση.
……….Ὁ καπετάνιος εἶχε τραυματιστεῖ στὴν μάχη τῆς Μπελκαμένης (15/4/1905), μετέχοντας στὸ σῶμα τοῦ ὁπλαρχηγοῦ Νικόστρατου Καλομενόπουλου (καπετὰν Νίδα), ὁ ὁποῖος αἰχμαλωτίστηκε ἀπὸ τὸν τουρκικὸ στρατό καὶ φυλακίστηκε στὸ Μοναστήρι μαζὶ μὲ ἄλλους μακεδονομάχους. Ὁ καπετὰν Ῥέμπελος κατόρθωσε, ἄν καὶ τραυματισμένος, νὰ διαφύγῃ μὲ 55 περίπου ἄνδρες. Ἐνώθηκε μὲ τὸ σῶμα τοῦ καπετὰν Μακρῆ καὶ μετὰ ἀπὸ ἐντολὲς τοῦ κέντρου Μοναστηρίου μετακινήθηκε πρὸς τὸ Μορίχοβο. Ὁ καπετὰν Ῥέμπελος συνεργάστηκε μὲ τοὺς Φιωτάκη, Καραβίτη, Ζώη καὶ ἄλλους.
……….Στὶς 26 Ἰουνίου 1905 τὸ σῶμα τοῦ Χρήστου Τσολακόπουλου εἰσῆλθε στὸ χωριὸ Μπίρνικ τοῦ Μοριχόβου, ὅπου δέχθηκε βουργαρικὰ πυρᾶ ἀπὸ κομιτατζῆδες ποὺ κρύβονταν στὸ χωριό. Ἡ ἀπάντηση τοῦ καπετὰν Ῥέμπελου κόστισε στοὺς βούργαρους τὸν θάνατο ἔντεκα κακούργων οἱ ὁποῖοι ἦταν ὑπεύθυνοι γιὰ τὶς δολοφονίες Ἑλλήνων χωρικῶν.
……….Στὶς 30 Ἰουνίου 1905, ἡ ἔγκαιρη ἐπέμβαση τοῦ καπετὰν Ῥέμπελου ἔσωσε τὴν ζωὴ τῶν κατοίκων τοῦ χωριοῦ Πεταλίνα στὸ Μορίχοβο, οἱ ὁποῖοι ἐπρόκειτο νὰ δολοφονηθοῦν ἀπὸ βούργαρους. Αἰτία ἦταν ἡ ἄρνηση τῶν χωρικῶν νὰ συμμορφωθοῦν στὶς ἀπαιτήσεις τοῦ βουργάρικου Κομιτάτου. Ἀκολούθησε ἡ καταδίωξη τῶν βούργαρων καὶ τοῦ περιβόητου ἀρχηγοῦ τους Δῆμκο, γενικοῦ ἀρχηγοῦ τῶν βουργάρικων συμμοριῶν. Ἡ φυγὴ τους ὑπῆρξε ἐπονείδιστος καὶ σ’ αὐτὴν σκοτώθηκαν τρεῖς κομιτατζῆδες μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ ὁ διαβόητος Δῆμκο.
……….Ὅπως ἀναφέρει ὁ Φ. Κοντογούρης τοῦ Ἑλληνικοῦ Προξενείου Μοναστηρίου σὲ ἐπιστολὴ του μὲ ἡμερομηνία 16/7/1905, ἡ μικρὴ ἀριθμητικὰ δύναμις τοῦ σώματος Ῥέμπελου ἔναντι τῆς μεγάλης ἐκτάσεως τῆς περιοχῆς ποὺ ἔπρεπε νὰ προστατεύῃ, τὸ ἀνάγκαζαν νὰ σπεύδῃ ἀπὸ τὸ ἕνα ἄκρο στὸ ἄλλο καὶ γιὰ νὰ προλαβαίνει ὁ Ῥέμπελος τὸ διαίρεσε σὲ ἀκόμη μικρότερες ὁμάδες.
……….Ἀπὸ τὴν πλευρᾶ τους οἱ βούργαροι μετὰ τὸν ἐξευτελισμὸ ποὺ ὑπέστησαν στὴν Πεταλίνα, ἐτοίμαζαν πυρετωδῶς ἀπὸ τὶς 5 Ἰουλίου ἀντεπίθεση. Μὲ πολυπληθεῖς συμμορίες χωρικῶν κατευθύνθηκαν ταυτοχρόνως πρὸς τὰ χωριὰ Πεταλίνα καὶ Γκραδέσνιτσα. Τμῆμα τῶν συμμοριῶν ἐπιτέθηκε στὰ Καλύβια Σουλτογιάννη, ὅπου ἀποτέφρωσαν τὶς καλύβες τριάντα οἰκογενειῶν Σαρακατσάνων, κλέβοντάς τους πολλὰ πρόβατα καὶ ἀφήνοντάς τους σὲ ἀπόγνωση.
……….Κοντὰ στὸ χωριὸ Πεταλίνα εὐτυχῶς βρέθηκε τμῆμα τοῦ σώματος Ῥέμπελου ἀποτελούμενο ἀπὸ 10 Κρῆτες μὲ ἀρχηγὸ τὸν Π. Φιωτάκη, οἱ ὁποῖοι μὲ τὴν πείσμωνα ἄμυνά τους ἔτρεψαν σὲ ἄλλη κατεύθυνση τὰ βουργάρικα κτήνη.
……….Δυστυχῶς ὅμως ἡ ἑλληνικώτατη Γκραδέσνιτσα ἔμεινε ἀπροστάτευτη καὶ δέχθηκε ὅλο τὸ βουργάρικο μῖσος. Ἑβδομηντατέσσερα σπίτια ἀποτεφρώθηκαν πλήρως. Ὁ παπα Δημήτρης βρῆκε μαρτυρικὸ θάνατο στὰ χέρια τοῦ βουργάρικου στίφους. Ὁ βούργαρος παπα Γκιούρος ἀπὸ τὸ Πόζαρι, τοῦ έμπηξε λόγχη μέχρι λαβῆς στὸν λαιμό. Κατεσφάγησαν ἐπίσης 3 θερμοὶ πατριῶτες, οἱ Τράϊκος Πέτκου, Μῆτρος Κράϊος καὶ Στώικος Γιωβάν.
……….Τόσο σημαντικὴ θεωρεῖτο ἡ παρουσία τοῦ καπετάν Ῥέμπελου, ὥστε σὲ ἐπιστολὴ μὲ ἡμερομηνία 10 Μαρτίου 1906, ὁ Ν. Ξυδάκης τοῦ Προξενείου Μοναστηρίου γράφει μεταξύ ἄλλων: ‘’[ ]ἔνεκα τοῦ ὁλιγαρίθμου τῶν σωμάτων στὴν βόρεια περιφέρεια καὶ τῆς ἀποσυνθέσεως στὴν ὁποία βρίσκονται, ἐπιβάλλεται νὰ φτάσῃ στὸ Μορίχοβο ὁ Ῥέμπελος μὲ ἰσχυρότατο σῶμα. Ἡ πείρα τὴν ὁποία ἀπέκτησε, πικρότατη μάλιστα πολλὲς φορές, μᾶς ἀπαλλάσει ἀπὸ ἐξηγήσεις καὶ ὁδηγίες γιὰ τὸ πῶς πρέπει νὰ ὀργανωθῇ τὸ σῶμα του.’’ [ἐννοεῖ δλδ ὅτι κερδίζουν ἔτσι καὶ πολύτιμο χρόνο].
Πηγές:
-
Χειρόγραφο ἀνωνύμου, ἀπὸ τὸ ἀρχεῖο τοῦ Ἱδρύματος Μελετῶν τῆς Χερσονήσου τοῦ Αἵμου μὲ τίτλο: «Ὁ Μακεδονικὸς Ἀγὼν ἀπὸ τοὺς ἀρχαιοτάτους χρόνους μέχρι τοῦ 1909 καὶ ἀγωνισταί του». Μ ό δ η, Ὁ Μακεδονικὸς Ἀγὼν καὶ ἡ Νεώτερη Μακεδονικὴ Ἱστορία, σ. 305. – D a k i n, ἔ.ἀ., σ.219, 222-226, 231, 233. – Τ σ ά μ η , ἔ.ἀ., σ.250-254, 300. – Κ α κ κ ά β ο υ , ἔ.ἀ., σ. 93. – Ο ἰ κ ο ν ό μ ο υ, ἔ.ἀ., σ.89-92.
-
«Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (1905-1906)», 100 ἔγγραφα ἀπὸ τὸ Ἀρχεῖο τοῦ Ὑπουργείου τῶν Ἐξωτερικῶν τῆς Ἑλλάδος. σ.146,147,164,167,168, 242,244,253,258.
-
Κείμενο, ἐπιμέλεια: Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο.