.,
Η καταγωγή τού Αθανάσιου Διάκου
,
……….Οι ιστορικοί διαφωνούν ως προς τον χρόνο και τον τόπο γεννήσεως τού Αθανασίου Διάκου. Τοποθετούν την γέννησή του περί το 1788 ή το 1791 στην Άνω Μουσουνίτσα Παρνασσίδος ή στην Αρτοτίνα Δωρίδος. Πιθανότατα γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αρτοτίνα, όπως και όλα του τα αδέλφια. Είχε δύο αδελφές, την Καλομοίρα και την Σοφία, που παντρεύτηκαν με τους Αρτοτινούς Κώστα Σταμάτη, και Κώστα Κούστα αντίστοιχα, και δύο αδελφούς, τον Απόστολο και τον Κωνσταντίνο, ο οποίος σκοτώθηκε στην μάχη τής Αλαμάνας.
……….Ο Κωνσταντίνος επανομάζετο και Μασσαβέτας, ενώ εσφαλμένα αναφέρεται μερικές φορές ως «Δήμος» ή «Μήτρος». Γεννήθηκε κι αυτός στην Ατροτίνα, αλλά σε νεαρή ηλικία εγκαταστάθηκε στην Άνω Μουσουνίτσα, όταν υιοθετήθηκε από την άτεκνη θεία του Στάμω, σύζυγο τού Γιάννη Μασσαβέτα. Ο πατέρας τού Διάκου ονομαζόταν Γεώργιος. Το όνομα αυτό και το επώνυμο «Ψυχογιός», καταγράφηκε από τον Κρέμο κατά την επίσκεψή του στην Ατροτίνα, την δεκαετία τού 1870, όπου ζούσαν παιδιά και εγγόνια των αδελφών τού Διάκου. Όλοι οι απόγονοι φέρονται ως κάτοικοι Αρτοτίνας, με εξαίρεση εκείνους τού Κωνσταντίνου Μασσαβέτα, που φέρονται ως κάτοικοι Άνω Μουσουνίτσας, όπου προφανώς γεννήθηκαν.
……….Η πλευρά τής Άνω Μουσουνίτσας προβάλλει [1] την άποψη, με το μοναδικό επιχείρημα που ουσιαστικά προκύπτει, ότι ο Διάκος γεννήθηκε στην Άνω Μουσουνίτσα και είχε το επώνυμο Μασσαβέτας, αφού από εκεί καταγόταν ο αδελφός του Κωνσταντίνος Μασσαβέτας.
……….Η πλευρά τής Αρτοτίνας παραθέτει στην κατηγορία των επίσημων στοιχείων και κατά χρονολογική σειρά, την επίσημη αναφορά προς το Υπουργείο Παιδείας τού Ηπειρώτη δασκάλου, Φ.Παπαδόπουλου το 1858, το Πιστοποιητικό τού Δημάρχου Κροκυλίου, τις μαρτυρίες τής αδελφής τού ήρωα, Σοφίας.
……….Ο νεαρός Κούστας αναζητήθηκε και βρέθηκε. Ως απόγονος τού Αθανάσιου Διάκου, προσκλήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε με δαπάνη τού κράτους. Μάλιστα τού άλλαξαν το επώνυμο σε Διάκος προς διάσωσή του. Ο γιατρός Κώστας Διάκος, έζησε στην Αρτοτίνα μέχρι το τέλος τής ζωής του. Όλα τα επίσημα στοιχεία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η Αρτοτίνα είναι ο τόπος όπου είδε το φως τής ζωής και μεγάλωσε ο μεγάλος ήρωας τής Ελληνικής Επαναστάσεως, Αθανάσιος Διάκος.
……….Βέβαια ο μεγάλος άνδρας ανήκει σε ολόκληρη την Ελλάδα. Όπως υποστηρίζει ο Παπαρρηγόπουλος, «…ανήκει εις την παράδοσιν άμα και την ιστορίαν και είναι κτήμα τού λαού μάλλον ή τής επιστήμης».
-
Πηγή βιογραφικού : www.e-istoria.com
Η καταγωγή τού Αθανάσιου Διάκου όπως παρουσιάζεται από την πλευρά τής Άνω Μουσουνίτσας
……….[1] Ἡ ἡρωική του ἀντίσταση στὴν Ἀλαμάνα καὶ ὁ μαρτυρικός του θάνατος στὴν Λαμία ἔγιναν θρῦλος στὴν συνείδηση τοῦ λαοῦ μας. Γιὸς τοῦ Νίκου Μασσαβέτα, σὲ νεαρὴ ἡλικία μόνασε ὡς δόκιμος καὶ μετὰ διάκος στὴν Μονὴ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Προδρόμου τῆς Ἀρτοτίνας. Μερικὰ χρόνια πρὶν τὴν Ἐπανάσταση ὑπηρέτησε στὸ σῶμα τῶν «Τσοχανταρέων» (σωματοφυλάκων) τοῦ Ἀλῆ Πασᾶ. Μετὰ τὸ 1820 ἐκλέχθηκε ἀρχηγὸς στὸ ἀρματολίκι τῆς Ῥούμελης, στὴν θέση τοῦ καταδιωκόμενου Ἀνδρούτσου, μὲ τὸν ὁποῖο εἶχε στενὸ σύνδεσμο. Τὴν ἐποχὴ αὐτὴ μυεῖται στὴν Φιλικὴ Ἑταιρεία.
……….Τὸ 1821 ὕψωσε τὴν σημαία τῆς Ἐπανάστασης στὴν Λιβαδειᾶ (30 Μαρτίου -1 Ἀπριλίου) καὶ ἐκκένωσε μαζὶ μὲ τοὺς Δουβουνιώτη καὶ Πανουργιᾶ τὴν Ἀνατολικὴ Στερεᾶ ἀπὸ τοὺς Τούρκους. Στὴν γέφυρα τῆς Ἀλαμάνας στὶς 22 Ἀπριλίου 1821 προσπάθησε νὰ ἀνακόψει τὴν πορεία τοῦ Ὁμὲρ Βρυώνη καὶ τοῦ Κιοσὲ Μεχμὲτ πρὸς τὴν Πελοπόννησο. Τὸ βάρος τῆς σύγκρουσης ἔπεσε στὸν Ἀθανάσιο Διάκο ποὺ ἔλεγχε τὸν δρόμο ἀπὸ τὴν Δαμάστα. Μετὰ ἀπὸ πολύωρη μάχη, τραυματισμένος στὸ δεξὶ χέρι αἰχμαλωτίστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους, μεταφέρθηκε στὴν Λαμία ὅπου θανατώθηκε μὲ ἀνασκολοπισμό. Ἡ θυσία του ἐνίσχυσε τὸ φρόνημα τῶν ἀγωνιζομένων καὶ ἡ δράση του ἐνέπνευσε πολλούς.