,
,
Γῶγος (ἤ Μπακόλας) Γεώργιος
.
……….Ἀρματολός τῆς προεπαναστατικῆς περιόδου ἀπὸ τὴν Σκωληκαριᾶ τοῦ Βάλτου. Κοντὰ του εἶχαν ὑπηρετήσει πολλοὶ Ἀγωνιστὲς ποὺ ἀναδείχθηκαν κατὰ τὴν Ἐπανάσταση τοῦ 1821. Ἐθεωρεῖτο ἕνας ἀπὸ τοὺς ἐμπειρότερους καὶ σοβαρότερους Ἀρματολοὺς τῆς Δυτικῆς Ἑλλάδος.
Μακρυνόρος. Ἡ Μάχη στὴν Λαγκάδα καὶ ἡ συντριπτικὴ ἧττα τῶν τούρκων (17-18/6/1821)
……….Ὁ Χουρσίτ πασᾶς ὁ ὁποῖος πολιορκοῦσε τὸν Ἀλῆ πασᾶ στὰ Ἰωάννινα, ἔστειλε στὶς 17 Ἰουνίου 1821 γιὰ νὰ καταστείλῃ τὴν ἐπεκτεινόμενη Ἐπανάσταση σὲ ὅλη τὴν Δυτική Ἑλλάδα, στρατὸ δυνάμεως 4.000 ἀνδρῶν μὲ ἀρχηγοὺς τοὺς Ἰσμαὴλ Πλιάσα, Ἀχμὲτ πασᾶ Βρυώνη, Χασὰν μπέη καὶ Μπεκὴρ Τζογαδόρο, γιὰ νὰ παραβιάσουν τὰ στενά τοῦ Μακρυνόρους. Οἱ Ἕλληνες ὑπὸ τὸν Γῶγο (Μπακόλα) καὶ τὸν Ἴσκο Ἀνδρέα ἐτοιμάστηκαν νὰ τοὺς ἀντιμετωπίσουν.
……….Τμῆμα τοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ ποὺ ἐπιχείρησε νὰ εἰσβάλῃ διὰ τῆς διόδου τῆς Λαγκάδας προσέκρουσε στὴν ἄμυνα τοῦ Γώγου, ὁ ὁποῖος εἶχε ὠχυρωθεῖ στὴν Ἁγία Παρασκευή. Ἀπὸ τοὺς τούρκους οἱ περισσότεροι σκοτώθηκαν ἐνῷ οἱ ὑπόλοιποι τράπηκαν σὲ ἄτακτη φυγή ἐγκαταλείποντας δύο κανόνια, τὰ φορτηγὰ τους ζῷα καὶ τὰ τρόφιμα. Οἱ διασωθὲντες μετέδωσαν τὸν πανικὸ καὶ στοὺς ἄλλους τούρκους, μὲ ἀποτέλεσμα ἐπὶ 15 μῆνες δὲν τόλμησε νὰ ἐμφανισθῇ τουρκικὸς στρατός στὰ μέρη ἐκεῖνα.
……….Ἀργότερα ὁ Γῶγος διακρίθηκε στὸ Πέτα τὸ ὁποῖο κατέλαβε στὶς 25 Ἰουλίου 1821. Οἱ τοῦρκοι ἐπιχείρησαν ἐπανειλημμένες ἐπιχειρήσεις ἀνακαταλήψεώς του ὁρμούμενοι ἀπὸ τὴν Ἄρτα, ἀλλὰ ὁ Γῶγος ξιφήρης καὶ προπορευόμενος τῶν ἀνδρῶν του, ἔτρεψε σὲ φυγὴ ἑπταπλάσιους ἐχθρούς. Ἀπὸ τότε ἀπέκτησε τέτοια θέση μεταξὺ τῶν Ἀγωνιστῶν, ὥστε ὁ Μᾶρκος Μπότσαρης, τοῦ ὁποίου ὁ Γῶγος εἶχε φονεύσει τὸν πατέρα, «[….] ἦλθε παρ’ αὐτῷ καὶ ἐφιλιώθησαν, ἐμνήστευσε δὲ καὶ τὴν τετραετὴ θυγατέρα του Βασιλικὴν μετὰ τοῦ εἰκοσαετοῦς υἱοῦ τοῦ Γώγου, Ντούλα».
……….Μετὰ ἀπὸ τὴν ἀπόφαση ἐπεκτάσεως τῆς Ἐπαναστάσεως στὴν Ἤπειρο ὑπὸ τὴν ἀρχηγία τοῦ Ἀλέξανδρου Μαυροκορδάτου καὶ τὴν καταστροφὴ ποὺ ἀκολούθησε στὸ Πέτα (4/7/1822), ὁ Γῶγος κατηγορήθηκε γιὰ προδοσία διότι οἱ τοῦρκοι ἐπὶ ἕνα ἔτος ἐνῷ ἦταν στρατοπεδευμένος στὸ Πέτα δὲν τὸν ἐνόχλησαν. Ἐπίσης κατηγορήθηκε ὅτι διατηροῦσε ἀλληλογραφία μὲ τοὺς τούρκους. Αὐτὰ ὁ Γῶγος τὰ εἶχε γνωστοποιήσει στοὺς Ἕλληνες, μὲ τὴν αἰτιολογία ὅτι ἐξαπατοῦσε τοὺς τούρκους κερδίζοντας χρόνο. [Πρακτικὲς γνωστὲς κι’ ἀπ’ τὸν Καραϊσκάκη, γιὰ τὶς ὁποῖες κατηγορήθηκε κι’ ἐκεῖνος ὡς προδότης.]
……….Ὅταν οἱ τοῦρκοι παρακίνησαν τὸν Γῶγο νὰ ἐπιτεθῇ κατὰ τῶν Κλεφτῶν, ἐκεῖνος ζήτησε τροφὲς καὶ πολεμοφόδια, ἐν γνώσει καὶ τῶν ἄλλων Ἑλλήνων, μέρος τῶν ὁποίων παρέδωσε σ’ αὐτούς.
……….Συνέπεσε ὅμως κατὰ τὴν αἰφνιδιαστικὴ ἐπίθεση τῶν τούρκων στὸν λόφο Μεταπιόν, τοῦ ὁποίου τὴν φρούρηση εἶχε ἀναλάβει ὁ Γῶγος, νὰ βρεθῇ σχεδὸν ἀφρούρητος μὲ ἀποτέλεσμα τὴν κατάληψή του ἀπὸ τὸν ἐχθρό καὶ τὸν πανικὸ καὶ διασκορπισμό τῶν Ἑλλήνων. Ἐξ αἰτίας αὐτοῦ, ὁ Μπακόλας κατηγορήθηκε καὶ θεωρήθηκε προδότης. Ὁ θάνατός του, δὲν τοῦ ἐπέτρεψε νὰ ἀνασκευάσῃ τὶς ἐναντίον του κατηγορίες.
……….Ὁ Μακρυγιάννης στὰ Ἀπομνημονεύματά του εἶχε γράψει γιὰ τὸν Σαρακατσάνο πολέμαρχο Γῶγο (Μπακόλα).
«Λαμπρύνεται καὶ δοξάζεται ὁ μακαρίτης Γῶγος. Χάριτες τοῦ χρωστάγει ἡ πατρίς, ὡς λιοντάρι πολεμοῦσε καὶ ὡς φιλόσοφος ὁδηγοῦσε. Καὶ ἀνάστησε τὴν πατρίδα ἐκείνη τὴν ἡμέρα. Ἄν διάβαιναν αὐτείνη ἡ τουρκιά τότε, καθὼς ἐτοίμαζε κι’ ἄλλες μεγάλες δύναμες ὁ Χουρσίτ πασᾶς, θὰ λευτέρωναν ὅλους τοὺς πολιορκουμένους παντοῦ ὅπου τοὺς πολιορκοῦσαν οἱ Ἕλληνες εἰς Βόνιτζα, Βραχώρι καὶ ἀλλοῦ».
Πηγές:
-
Κειμένου: ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΔΡΑΝΔΑΚΗ Τόμος Η’ σελ.799.
-
Εἰκόνας: Δημιουργία τοῦ Καρανίκα Ἡλία «Ὁ Γῶγος Μπακόλας στὴν μάχη».
Σχετικοὶ σύνδεσμοι:
-
Ἴσκος Ἀνδρέας
-
Μάχη Πέτα
-
Σαρακατσαναῖοι ἕνας πρωτοελληνικὸς νομαδικὸς λαός
-
Αρματολοί και Κλέφτες. Οι ένοπλοι τού υπόδουλου Γένους
-
Ἐπιμέλεια κειμένου καὶ μετάφραση στὴν δημοτική: Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο