.

.

Μοναστήρι - Ο τετραγωνικός πύργος

……….«Τὸ Μοναστήρι θὰ ἀρχίση νὰ ἀναπτύσσεται ραγδαῖα ἀπὸ τὰ μέσα τοῦ 18ου αἰῶνα ὅταν πλήθη ἀπὸ Ἕλληνες πρόσφυγες συνέρρευσαν ἀπὸ τὴν Βόρειο Ἤπειρο, τὴν Μοσχόπολη καὶ ἀλλοῦ, φεύγοντας ἀπὸ τὴν ἀγριότητα τῶν τουρκαλβανῶν.

……….Ἀπὸ τοὺς 25.000 κατοίκους, τὰ 2/3 εἶχαν ἑλληνικὴ ἐθνικὴ συνείδηση, ἐνῷ πρὶν τὸ 1870 ἡ πόλη θὰ ἀναδειχτῆ ὡς ἡ ἰσχυρότερη ἔπαλξη τοῦ Ἑλληνισμοῦ στὸν Μακεδονικὸ Ἀγώνα!

……….Τὸ 1912, οἱ στατιστικὲς τῆς ἑλληνικῆς Μητρόπολης ἐμφανίζουν τὸ Μοναστήρι νὰ κατοικείται ἀπὸ 42.884 ἄτομα, ἐκ τῶν ὁποίων Ἕλληνες 17.328, Μουσουλμάνοι 13.654, Βούλγαροι 5.262, Σέρβοι 143, Ἰσραηλίτες 6.345, διάφοροι ξένοι 652.

……….Ὁ τόνος, ὅμως, ὁλόκληρης τῆς περιοχῆς εἶναι καθαρὰ ἑλληνικός, καθ’ ὅσον τὸ ἐμπόριο, οἱ βιομηχανίες, οἱ ἐπιστήμες καὶ ὅλα τὰ μορφωτικὰ καὶ φιλανθρωπικὰ ἱδρύματα βρίσκονταν στὰ χέρια τῶν Ἑλλήνων».

---

• Οἱ Ἕλληνες τῶν Σκοπίων, Δημήτρης Ἀλεξάνδρου, ἐκδ. «Ἐρωδιός» Θεσσαλονίκη, 2008.

• Πηγή:  Τὸ ἐ ξ α ι ρ  ε τ ι κ ὸ  λεύκωμα τῶν ἐκδόσεων τοῦ περιοδικοῦ Ἐνδοχώρα «Στῶν Ἑλλήνων τὶς Πατρίδες», ἀπὸ τὴν συλλογή τοῦ Ἰωάννη Γεωργόπουλου.,

,