,

Η ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΙΣ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ-ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΘΡΑΚΩΝ 

,

……….(…)  Στὴν πόλη αὐτή, στὶς 14 Σεπτεμβρίου 1829, μετὰ ἀπό τὸν νικηφόρο πόλεμο τῶν Ῥώσων ἐναντίον τῶν Τούρκων, ὑπεγράφη ἡ ὁμώνυμη συνθήκη, μὲ τὸ ἄρθρο 10 τῆς ὁποίας, ἡ Τουρκία ἀποδέχθηκε χωρὶς ὅρους ὅλες τὶς διατάξεις τῆς συνθήκης τοῦ Λονδίνου, ποὺ ἀποτέλεσαν τὴν ἀφετηρία ἀναγνωρήσεως τῆς Ἑλλάδος, ὡς ἀνεξαρτήτου κράτους, μετὰ τὴν νικηφόρα Ἐπανάσταση τοῦ 1821.

, Συνέχεια ανάγνωσης Η ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΠΕΡΑΣΜΕΝΟΥ ΑΙΩΝΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΘΡΑΚΩΝ →

.

.

.Μία προσωπικὴ ἀφήγηση στὸν Κῶστα Βαρβᾶτο,

Φυσικὸ, Πρόεδρο τῆς κοινότητος Νέου Σιδηροχωρίου Κομοτηνῆς

 .Ἀποσπάσματα

(…) Οἱ βούλγαροι λοιπὸν, ὅταν κατέλαβαν τὸ χωριὸ μας, δὲν μᾶς φέρθηκαν καθόλου καλὰ. Ἀμέσως ἔσβησαν ὅλα τὰ ἑλληνικά γράμματα ἀπό τὰ σχολεῖα. Κατέβασαν τὶς εἰκόνες ποὺ εἶχαν ἑλληνικά γράμματα καὶ ἔγραψαν βουλγαρικὰ. (…)

(…) θυμᾶμαι ἕνα βράδυ ποὺ χτύπησε τὰ μεσάνυχτα τὸ κουδούνι τῆς πόρτας μας. Σηκωθήκαμε τρομαγμένοι, γιατὶ τὰ πράγματα ἦταν πολὺ ἄσχημα. Οἱ τοῦρκοι συνωμοτοῦσαν ἐναντίον μας μαζὶ μὲ τοὺς βούλγαρους. Στὴν πόρτα ἦταν ἕνας βούλγαρος κομιτατζὴς ποὺ εἶπε νὰ κατεβεῖ ὁ τζορμπατζὴς γιὰ νὰ τὸν πάει στὸ κομιτᾶτο νὰ συνεννοηθοῦν. Ἡ μητέρα μου θρηνοῦσε, νομίζοντας πὼς δὲ θὰ τὸν φέρουν ξανὰ πίσω. Τὸν γύρισαν ὅμως καὶ πῆρε ὁ πατέρας μου διακόσιες λίρες καὶ τοὺς τὶς ἔδωσε. Εἶχαν ὅμως καὶ τὸν φόβο τῶν Ἑλλήνων. Τὸν Ὀκτώβριο ἦρθαν αὐτοί καὶ τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1913 κηρύχθηκε ὁ Ἑλληνοβουλγαρικός Πόλεμος. Ἐμεῖς παίρναμε κρυφὰ ἐφημερίδα καὶ μαθαίναμε τὰ νέα.(…)

(…) Ὅταν ἔγινε ὁ Ἑλληνοβουλγαρικός Πόλεμος λοιπὸν, οἱ βούλγαροι ἔφυγαν νύχτα καὶ ἄρχισαν νὰ ἔρχονται σιγὰ σιγὰ οἱ τοῦρκοι.(…)

(…) Τὴν ἄνοιξη τοῦ 1914, θὰ ἦταν Ἀπρίλιος μῆνας, καθόμασταν μὲ τὴν ἀδελφή μου στὸ κουλτούκι καὶ πλέκαμε ταντέλες, ὅταν εἴδαμε νὰ ἔρχεται ἕνας τοῦρκος γιατρὸς. Οἱ τοῦρκοι γιατροὶ φοροῦσαν ἀνοιχτὰ σιὲλ ροῦχα μὲ κόκκινες ἐπωμίδες καὶ γιακᾶδες καὶ τοὺς ξεχωρίζαμε. Ἀκούσαμε, λοιπὸν, τὸν ξένο νὰ ρωτᾶ ποῦ εἶναι τὸ σπίτι τοῦ Θεόφιλου Τζάρτου. Ὁ ἀδελφός μου ὁ Κωνσταντῖνος εἶχε μαγαζὶ ἐκεῖ, πῆγε κοντά του καὶ ὁ ξένος σκύβει καὶ τοῦ λέει πὼς εἶναι Ἕλληνας καὶ ἦρθε ἐξόριστος στὸ χωριὸ μας καὶ συστημένος νὰ βρῇ τὸ σπίτι μας. Ἦρθε, λοιπὸν, στὸ σπίτι μας καὶ μᾶς εἶπε πὼς λέγεται Παυλίδης Λέανδρος, [καὶ]εἶναι ἀπό τὰ Ψωμαθιᾶ τῆς Κωνσταντινούπολης. Ἀπό ἐκεῖ ἦταν καὶ ἡ γιαγιὰ μας, Ἠπειρῶτες φευγάτοι ἀπό τὴν Ἤπειρο. Μᾶς εἶπε λοιπὸν πὼς τὸν ἔστειλε ὁ γιατρὸς ὁ Κεραμέας.

Χάρηκε ὁ πατέρας μου, τὸν ἀγκάλιασε καὶ τὸν φιλοξένησε. Μετὰ μιᾶ μέρα, λέει στὸν πατέρα μου:

«Θεόφιλε, ἔχω νὰ σοῦ πῶ ἕνα μυστικό ποὺ θέλω νὰ μείνῃ μεταξὺ μας. Νὰ μὴ γίνει λόγος ἔξω, γιατὶ θὰ μοῦ κόψουν τὸ κεφάλι. Πρέπει νὰ ξέρεις πὼς τοῦ χρόνου (τὸ 1915), θὰ σᾶς διώξουν οἱ τοῦρκοι. Θὰ γίνετε πρόσφυγες».

«Τὶ θὰ πεῖ πρόσφυγες ;», ἀπόρησε ὁ πατέρας μου.

«Πρόσφυγες θὰ πεῖ “ματζίρηδες”, θὰ σᾶς βγάλουν ἀπό τὰ σπίτια σας μὲ τὰ ροῦχα ποὺ φορᾶτε καὶ θὰ σᾶς πᾶνε στὴν Μικρᾶ Ἀσία».

«Μὰ πῶς εἶναι δυνατόν;» ἀπόρησε ὁ πατέρας μου. «Δὲν τὸ χωρᾶ τὸ μυαλὸ μου».

«Αὐτό θὰ γίνει·  νὰ τὸ ξέρετε, θέλω τὸ καλὸ σας».

Ἔγινε μιᾶ σιωπὴ.

«Πόσο θὰ μείνετε ἐδῶ;» ρωτᾶ σὲ λίγο ὁ πατέρας μου.

«Τὸ πολὺ ἑνάμιση χρόνο θὰ μείνω ἐξορία ἐδῶ», ἀπάντησε ὁ Παυλίδης.

Συνέχεια ανάγνωσης ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΑΜΑΚΟΒΟ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ →

.

.

 Τῆς  Κοτζαγεώργη Ξανθίππης 

 .

……….Ἀκόμη καὶ στοὺς πρώτους σκοτεινοὺς αἰῶνες τῆς ὀθωμανικῆς κατάκτησης, ὁρισμένες ἀπό τὶς μεγάλες ἑλληνικές κοινότητες τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης καὶ τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας, ὅπως ἡ Ἀδριανούπολις, ἡ Φιλιππούπολις, ἡ Ἀγχίαλος, ἐξακολούθησαν τὴν ἐκπαιδευτική παράδοση τοῦ Βυζαντίου. Μέσα στὶς κατὰ τόπους μητροπόλεις, ἤ προσαρτημένα σὲ αὐτές, λειτούργησαν «φροντιστήρια» μὲ δασκάλους σημαντικοὺς λογίους, ἱεράρχες καὶ λαϊκούς. Συνέχεια ανάγνωσης ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΘΡΑΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΡΩΜΥΛΙΑ →

.

ΒΙΟΙ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΒΑΣΙΛΕΩΝ, εἰρήνη μεταξὺ Ῥωμανοῦ Λεκαπηνοῦ καὶ Συμεών.  Ἀπόσπασμα :

……….(Ὁ Ῥωμανὸς Α΄Λεκαπηνός), «τὸ σεπτὸν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου τεθησαύρισται ὠμοφόριον, καὶ τοῦτο ἐκεῖθεν ὁ βασιλεὺς ἀνελόμενος  καὶ ὥσπερ τινὰ θώρακα ἀδιάρρηκτον περιβαλλόμενος καὶ τὴν πίστιν, τὴν εἰς τὴν ἄμωμον Θεοτόκον οἶα περικεφαλαίαν τινα περιθέμενος, ἔξεισι τοῦ ναοῦ, ὅπλις ἀσφαλέσι περιφραξάμενος», (μίλησε στὸν βούργαρο ἡγεμόνα): Συνέχεια ανάγνωσης ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΤΟΥ ΗΓΕΜΟΝΑ ΤΩΝ ΒΟΥΛΓΑΡΩΝ ΣΥΜΕΩΝ ΣΤΗΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΘΡΑΚΗ →

.

.

Τένεδος. Τὸ ἑλληνικὸ παρελθὸν ἑνός τουρκικοῦ νησιοῦ (ἑνὸς νησιοῦ ὑπὸ τουρκικὴ κατοχὴ )

 .

Τῆς ἀρχαιολόγου Ἀντουανέτας Καλλέγια

,

……….Ἡ Τένεδος εἶναι τὸ ἕνα ἀπὸ τὰ δύο νησιὰ τοῦ Αἰγαίου ποὺ ἀνήκουν σήμερα στὴν τουρκία (τὸ ἄλλο εἶναι ἡ Ἴμβρος).

……….Χωρίζεται ἀπὸ τὶς ἀκτὲς τῆς Τρωάδος μὲ τὸ στενὸ τῆς Τενέδου, ποὺ ἔχει ἄνοιγμα τρία ναυτικὰ μίλια καὶ βρίσκεται σὲ ἀπόσταση δώδεκα μιλίων Ν.-ΝΔ ἀπὸ τὴν εἴσοδο τῶν στενῶν τοῦ Ἑλλησπόντου. Συνέχεια ανάγνωσης ΤΕΝΕΔΟΣ →

.

.

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ
(Από τα χωριά Σιμιτλή και Σχολάρι)

.
του Θανάση Κιζλάρη

Μύθοι

1) Γιατί ο διάβολος είναι κουτσός
Μια βουλά θέλησι κι ου διάβουλους να κάμ’ ένα ζώου. Έγλεπε, μαθές του Θιό που έκαμι τουν κόσμουν όλου, κι πήρι κι κείνους χώμα κι νιρό, έκαμι λάσπ’ κι έφκιασι ένα ζώου, του λύκου. Σαν τον απόσουσι, δε μπόργιε να τ’ δώκ’ ζουή.
Πήγι στου Θιό κι τουν παρακάλισι να τουνι βουηθήσι.
Ο Θιός τότι τ’ είπε να πάει κι να τ’ πει “Σήκου, λύκε, φάε με” κι του ζώου θα παιρνι ζουή κιν θα σκώνταν.
Ου διάβουλους, πουνηρός όπους είνι, σκέφκι να του πει, μα σα σκώνταν ου λύκους να τουνι Φάει; Τι να κάμ’;
Παίριν του λύκου κι τουνί πααίνει στην άκρια τσ’ θάλασσας, να είνι έτοιμους. Ιμέν θα σκουθεί ου λύκους, να π’δήξ αυτός μέσ στη θάλασσα να γλιτώσ’. Αμ’ κι πάλι δε γλίτουσι.
— Σήκου, λύκου, φάε με, είπε κι ρίχτηκι στ’ θάλασσα. Μα ου λύκους πρόφτασι κι τ’ άρπαι του πουδάρ τ’. Κι απού τότι είνι κουτσός ου δαίμουνας.

2) Η αξία των γερόντων
Μια βουλά ένας βασιλές έστειλι ένα φιρμάν’ να σκουτώσνι ούλοι τσ’ γέρ’. — Γιατί να τρώνι, μαθές, χαράμ’κα του ψουμί;
Ένας τουνι λυπήθκι τουν μπαμπά τ’. — Γιατί να τουνι σκουτώσου, λέει. Του σπίτ’ μας, δόξα του Θιό, έχ’ κι να φάει κι να πιεί. Τουν παίριν κι τουν κατιβάζ’ κάτ’ στου κατώι κι τουν κρύβ’.
Τ’ν άλλη τη μέρα ου βασιλές τσ’ παραγγέλιν’ να τ’ φκιάσνι απού το κούμ’ τσ’ θάλασσας ένα χαλάτ. Κείνοι σαν πήραν του φιρμάν’, σάσ’τσαν.
— Γένιτι, μαθές, απού του κούμ’ σκ’νί; Του βράδ’ ου γέρους γλέπ’ του γιο τ’ στενοχωρεμένου. — Τι έχς πιδί μ’; τουνι ρουτάει.
— Τι νάχου, λέει κείνου. Ου βασιλές μας έστειλι ένα φιρμάν’ κι μας παραγγέλιν’ να τ’ κάμουμι απού του κούμ’ τσ’ θάλασσας ένα χαλάτ’, αλλιώς, λέει, θα μας πάρ’ όλνους τα κεφάλια μας. Ου μπαμπάς τ’ σαν τάκσι, ρουτάει του πιδί τ’.
— Σας έστειλι, μπάριμ, ου βασιλές ουρνέκ’; Τι λουγιώ του θέλ’ του χαλάτ’ να του φκιάσιτι; — Όχι, λέει του πιδί.
Ε, τότι να τ’ γράψ’ τι να σας στείλ’ ουρνέκ’. Τι λουγιώ του θέλ’. Την άλλη τη μέρα του γράφνι τ’ βασιλέ. Κείνους, σαν πήρι του γράμμα, τό νιουσι, μαθέ.
— Κανά γέρου θα έχ’τι σεις αυτού, λέει κι τα γράφ’τι αυτά… (Είδες πόσο χρειάζονται οι γέροι;)….
.

.
Ολόκληρο το κείμενο ΕΔΩ
.
.
.

.

Καλλίπολις 

.

……….Πόλη τής Ανατολικής Θράκης που βρίσκεται πάνω στην ομώνυμη χερσόνησο στο στόμιο τού Ελλησπόντου προς την μεριά τής Προποντίδος. Συνέχεια ανάγνωσης ΑΛΥΤΡΩΤΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ – ΚΑΛΛΙΠΟΛΗ →