.
.Οἱ σχέσεις ΚΚΕ καὶ NOF (Λαϊκό Ἀπελευθερωτικό Μέτωπο) στὴν διάρκεια τοῦ «ἐμφυλίου» (1946-1949)
.
Σπυρίδων Σφέτας
……….Τὸ ζήτημα τῶν σχέσεων NOF καὶ ΚΚΕ ἔχει ἀπασχολήσει κατὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοὺς Ἕλληνες ἱστορικούς, διότι πρόκειται στὴν οὐσία γιὰ ἕνα θέμα ποὺ συνδέεται ἄμεσα μὲ τὸ Μακεδονικὸ στὴν κρίσιμη περίοδο τοῦ ἐμφυλίου. Πρόσφατες μελέτες σὲ ἰκανοποιητικό βαθμὸ διαφωτίζουν τὸ ζήτημα μὲ ὀρθολογιστικό καὶ ἀντικειμενικό τρόπο.
……….Τὸ μεγάλο ὅμως πρόβλημα ἐξακολουθεῖ νὰ παραμένει ἡ πρόσβαση στὸ ἀνέκδοτο ὑλικὸ ποὺ ὑπάρχει στὰ Σκόπια καὶ στὸ Βελιγράδι καὶ συνδέεται ἄμεσα μὲ τὰ πρόσωπα ποὺ ἔδρασαν τὴν περίοδο αὐτὴ, εἴτε ὡς Νοφίτες εἴτε ὡς μέλη τοῦ ΚΚΕ. Στὴν περίοδο τῆς Κατοχῆς τὸ ΚΚΕ συγκατατέθηκε στὴν ἴδρυση τοῦ SNOF (Σλαβομακεδονικό Ἐθνικό Ἀπελευθερωτικό Μέτωπο), μετὰ ἀπὸ πρωτοβουλία τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος Γιουγκοσλαβίας.
……….Ἄν καὶ τὸ ΚΚΕ ἀναγνώριζε τοὺς Σλαβομακεδόνες ἀπὸ τὸ 1934 ὡς «Μακεδονικὸ ἔθνος», διακήρυττε ὡστόσο τὴν ἀρχὴ τῆς ἰσοτιμίας τῶν μειονοτήτων καὶ προσπαθοῦσε νὰ ἐντάξει τὸ SNOF στὸ ἀντιστασιακὸ κίνημα τοῦ ΕΛΑΣ. Σύντομα ὡστόσο στρατιωτικοὶ σύνδεσμοι ἀπὸ τὴ γιουγκοσλαβικὴ Μακεδονία μετέβαιναν στὴν ἑλληνικὴ Μακεδονία καὶ προπαγάνδιζαν ὅτι ὁ «μακεδονικὸς» λαὸς στὴν Ἑλλάδα δὲν πρέπει νὰ ἀγωνιστεῖ γιὰ ἰσοτιμία, ἀλλὰ γιὰ αὐτοδιάθεση καὶ συνένωση μὲ τὴν γιουγκοσλαβικὴ Μακεδονία.
……….Τὸν Ἰούλιο τοῦ 1944 τὸ ΚΚΕ ἐπέτρεψε τὴν ἴδρυση ξεχωριστῶν σλαβομακεδονικῶν τμημάτων στὰ πλαίσια τοῦ ΕΛΑΣ, κυρίως γιὰ νὰ ἔχει τὴν πολιτικὴ καὶ στρατιωτικὴ ὑποστήριξη τοῦ Τίτο.
……….Τὸν Νοέμβριο τοῦ 1944 ἰδρύθηκε στὸ Μοναστήρι ἡ «Αἰγιακή Ταξιαρχία Κρούσης» μὲ ἀποστολή τὴν «ἀπελευθέρωση τῆς Μακεδονίας τοῦ Αἰγαίου». Διοικητὴς διορίστηκε ὁ Goce καὶ πολιτικὸς ἐπίτροπος ὁ Mihajilo Keramidziev (Μιχάλης Κεραμιτζής).
……….Ἕναν ἔκδηλο ἐπεκτατισμό καλλιεργοῦσε κυρίως ἡ ηγεσία τῶν Σκοπίων μὲ ἐπικεφαλής τὸν Πρόεδρο τῆς «Λαϊκῆς Δημοκρατίας τῆς Μακεδονίας» Metodija Cento. Σκοπὸς του Cento ἦταν ἡ ἔνταξη τῆς γιουγκοσλαβικῆς Μακεδονίας στὴν γιουγκοσλαβικὴ ὁμοσπονδία, ἀλλὰ ἡ συνένωση καὶ ἀνεξαρτητοποίηση τῆς Μακεδονίας ὑπὸ τὴν προστασία τῶν Μεγάλων Δυνάμεων.
……….Ὁ Τίτο, θεωρῶντας τὸ ζήτημα τῆς συνένωσης τῆς ελληνικής καὶ βουλγαρικῆς Μακεδονίας μὲ τὴν γιουγκοσλαβικὴ Μακεδονία ὡς δευτερεύον ζήτημα καὶ ὡς ζήτημα γενικότερης γιουγκοσλαβικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς, διεμήνυσε τὸν Νοέμβριο τοῦ 1944 στὴν «Αἰγιακή Ταξιαρχία Κρούσης» ὅτι ἦταν πολὺ πρώιμο τὸ θέμα τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης.
……….Σταδιακὰ ὁ Τίτο ἀπέκτησε πολιτικὸ ἔλεγχο στὴν γιουγκοσλαβικὴ Μακεδονία καὶ τὸν Μάϊο τοῦ 1945 ἡ «Αἰγιακὴ Ταξιαρχία Κρούσης» ἐντάχθηκε στὸν γιουγκοσλαβικὸ στρατὸ.
……….Στὶς 23 Ἀπριλίου 1945, πρὶν ἀκόμα ἀπὸ τὴν συνθηκολόγηση τῆς Γερμανίας καὶ τὴν λήξη τοῦ Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ἱδρύθηκε τὸ NOF (Naroden Osloboditelen Front – Λαϊκό Ἀπελευθερωτικό Μέτωπο). Μέχρι τὰ μέσα Ἰουνίου τοῦ 1945 εἶχαν σχηματιστεῖ ὑποεπιτροπές στὶς περιφέρειες Καστοριᾶς, Φλώρινας καὶ Ἔδεσσας.
……….Τὸ πολιτικὸ πρόγραμμα τοῦ NOF περιελάμβανε τὰ ἑξῆς σημεῖα:
- Συνεχής ἀγώνας τῶν «Μακεδόνων» τῆς «Μακεδονίας τοῦ Αἰγαίου» γιὰ τὴν ἀπόκτηση ἐθνικῶν καὶ κοινωνικῶν δικαιωμάτων.
- Ἐπιβεβαίωση τῆς «μακεδονικῆς ἐθνικῆς ταυτότητας».
- Ἀνακίνηση τοῦ «μακεδονικοῦ ἐθνικοῦ ζητήματος» στὸν πολιτικὸ βίο τῆς Ἑλλάδας.
- [ ] Ὀργάνωση τοῦ ἀγῶνα τοῦ «μακεδονικοῦ λαοῦ» γιὰ διασύνδεση μεταξὺ τῶν «Μακεδόνων» καὶ τῶν τριῶν τμημάτων τῆς Μακεδονίας, ἰδιαίτερα μὲ τὴ «Λαϊκὴ Δημοκρατία τῆς Μακεδονίας», ποὺ ἀντιπροσωπεύει τὸ Πεδεμόντιο γιὰ τὴν ὁλοκλήρωση τῆς ἀπελευθέρωσης καὶ συνένωσης τοῦ «μακεδονικοῦ λαοῦ».
……….Εἶναι σαφὲς ὅτι μακροπρόθεσμος στόχος τοῦ NOF, ὅπως προηγουμένως τοῦ SNOF, παρέμεινε ἡ συνένωση τῆς ἑλληνικῆς Μακεδονίας μὲ τὴν γιουγκοσλαβικὴ.
……….Ἄμεση ἐπιδίωξη τοῦ NOF ἦταν ἡ ἀνάπτυξη σλαβομακεδονικῆς ἐθνικῆς συνείδησης στοὺς Σλαβομακεδόνες τῆς ἑλληνικῆς Μακεδονίας μὲ καταπολέμηση τόσο τῶν λεγόμενων «Γραικομάνων», δηλαδὴ τῶν Σλαβομακεδόνων μὲ ἑλληνικὴ ἐθνική συνείδηση . Ἔπρεπε νὰ ἐπιτευχθεῖ ὁ φιλογιουγκοσλαβικὸς προσανατολισμὸς τῶν Σλαβομακεδόνων.