.
.
Η ελληνική κοινότητα της Barletta στην Νότια Ιταλία κατά το Α’ μισό του 19ου αιώνα
.
Τα γεγονότα που οδήγησαν στην Ποιμαντορική Επίσκεψη του 1839 και οι πληροφορίες που αντλούμε από αυτή
.
Βασίλειος Μήλιος
.
Η πορεία μέσα στην ιστορία της ελληνικής κοινότητας στην Barlettaτης Νότιας Ιταλίας είναι το θέμα της διδακτορικής μου διατριβής, που βρίσκεται σε εξέλιξη με επόπτη καθηγητή τον κ. Ζαχαρία Τσιρπανλή.
Στην ανακοίνωσή μου στο περσινό «ΚΔ Συνέδριο της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας» προσπάθησα να δώσω ένα πρώτο συνοπτικό πανόραμα, ας μου επιτραπεί η αδόκιμη ίσως έκφραση, της διαδρομής της κοινότητας αυτής, όσο μου το επέτρεπε μια πρώτη προσέγγιση και μελέτη στις σωζόμενες ιστορικές πηγές. Κι όταν λέμε πρωτογενείς «πηγές», σ’ αυτήν την περίπτωση, εννοούμε κυρίως διάφορα έγγραφα που αφορούν την κοινότητα αυτή ή μεμονωμένα μέλη της. Δυστυχώς το αρχείο της κοινότητας δεν σώζεται, οπότε μιλάμε κυρίως για ληξιαρχικές πράξεις γάμων και συμβολαιογραφικά έγγραφα για την πρώτη περίοδο. Δηλαδή από το 1532 που ιδρύεται «επίσημα» η πρώτη κοινότητα από τους Έλληνες φυγάδες της Κορώνης της Πελοποννήσου, οι οποίοι με επικεφαλής τον Επίσκοπό τους Βενέδικτο εγκαταλείπουν σύσσωμοι την πατρίδα τους, την οποία κατέλαβαν οι Τούρκοι, και ένα μέρος από αυτούς εγκαθίσταται στην Barletta.
Η κοινότητα αυτή των Κορωναίων — από ότι φαίνεται μέσα από τα έγγραφα που σώζονται — ήταν αρκετά μεγάλη αριθμητικά και πολύ δραστήρια οικονομικά. Ορισμένα από τα μέλη της ήταν πολύ πλούσιοι και πριν εγκατασταθούν στην Barletta και θεωρούνταν ήδη «ευγενείς» όταν εγκαταστάθηκαν εκεί.
Η οικονομική ευρωστία και η υψηλή θέση των Ελλήνων μέσα στην κοινωνία της Barletta είναι ένα μόνιμο χαρακτηριστικό σε όλη την πορεία της κοινότητας. Το να είναι κάποιος μέλος της ελληνικής κοινότητας της Barletta, δεν σήμαινε ότι ήταν ένας φτωχός κατατρεγμένος Έλληνας φυγάς από την τουρκοκρατούμενη πια Ελλάδα, μα ότι ανήκε σε μια προνομιούχα κοινωνική ομάδα των κατοίκων της Barletta, πολλά από τα μέλη της οποίας θεωρούνταν «ευγενείς». Με εισαγωγικά ή και ορισμένες φορές και χωρίς εισαγωγικά.
Η πρώτη αυτή ομάδα Ελλήνων εγκατέλειψε την Κορώνη οργανωμένα και μεταφέρθηκε στο Βασίλειο της Νεαπόλεως, που περιλάμβανε όλη τη Νότια Ιταλία και τη Σικελία, και που αυτή την εποχή είναι ισπανική κτήση με επικεφαλής έναν αντιβασιλιά, με πλοία που διέθεσε ο Βασιλιάς της Ισπανίας και αυτοκράτορας Κάρολος Ε’ των Αψβούργων.