..

.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

.

Ιερ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ  ΤΟΜΑΡΑΣ

..

……….Από ένδοξη οικογένεια Σουλιωτών οπλαρχηγών καταγόταν ο ιερεύς Δημήτριος Τομαράς. Ο πάππος του, Δημήτριος Τομαράς κι αυτός, ήταν από την Κιάφα γι’ αυτό και Καπετάν Κιάφας ήταν το όνομά του κατά τον μεγάλο απελευθερωτικό Αγώνα.  Ο πατέρας τού π. Δημήτρη, γιός τού Καπετάν-Κιάφα, πήγε εθελοντής στον στρατό κι έφθασε το βαθμό τού λοχαγού. Υπηρέτησε στην Ταξιαρχία Σμολένσκη, τραυματίσθηκε στον πόλεμο τού ’97 και πέθανε από τα τραύματά του.

……….Την παράδοση αυτή συνέχισε κι ο π. Δημήτριος. Μόλις τελείωσε το Γυμνάσιο Λαμίας το 1903, το Κομιτάτο τού Εθνικού Μακεδονικού αγώνος τον έστειλε στη Μακεδονία μαζί με τέσσαρες άλλους. Οι σύντροφοί του σκοτώθηκαν περνώντας τα σύνορα κι έφθασε μόνος του στην Τσαριτσάνη.

……….Στην αρχή κρύφθηκε στο Μοναστήρι τής Ελασσώνος. Ύστερα τοποθετήθηκε δάσκαλος στο χωριό Αμούρι, κοντά στον ποταμό Τιταρήσιο. Ήταν συνάμα και σύνδεσμος τού Κομιτάτου. Σε λίγο πήγε στο χωριό Λυκούδι (στα Χάσια) ως δάσκαλος και επόπτης τού Κομιτάτου με σύσταση κι ενέργεια τού Παύλου Μελά.

……….Το 1909 ήταν στο χωριό Λεπτοκαρυά, στις υπώρειες τού Ολύμπου, ύστερα στην κοντινή Σκοτίνα και τελευταία στον Άγιο Παντελεήμονα. Εδώ μετά την απελευθέρωση τής Μακεδονίας χειροτονήθηκε ιερεύς το 1913. Μετεπήδησε στην ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Αρκετές ενορίες γύρισε κι εδώ γιά να καταλήξει στον Χορτιάτη.

……….Στην ενορία του ο π. Δημήτριος επιβλήθηκε με την σεμνότητα και την σοβαρότητά του. Έτσι κατόρθωσε να εξαλείψει απ’ αυτήν πολλά κακά και να κόψει κακές συνήθειες των ενοριτών του. Τα σκληρά γεγονότα τής Κατοχής τον βρήκαν στον Χορτιάτη. Οι δικοί του, που έμεναν πάντα στην Θεσσαλονίκη, προσπαθούσαν να επιτύχουν μετάθεσή του σε μιά από τις ενορίες της. Μα εκείνος δεν εγκατέλειψε την στάνη του μήτε κατά τις κακές ημέρες τού ’44. Τότε η δράσις των ανταρτικών ομάδων εγκυμονούσε κινδύνους.

……….Στις 2 Σεπτεμβρίου 1944 έγινε το δράμα τού Χορτιάτη. Την προηγουμένη ένας Γερμανός γιατρός πήγε να εξετάσει τις δεξαμενές απ’ όπου έπαιρνε νερό ένα τμήμα τής Θεσσαλονίκης. Οι Ελασίτες όμως από ενέδρα σκότωσαν τον γιατρό. Την άλλη μέρα ξέσπασε πάνω στούς αθώους κατοίκους τού Χορτιάτη όλη η αγριότητα των Ές~ Ές. ‘Όσους βρήκαν στο χωριό—πιό πολλά γυναικόπαιδα—τούς μάζεψαν σε μιά αίθουσα. Σε λίγο βρήκαν και τον ιερέα, που γύριζε και αγίαζε στα σπίτια και τον κουβάλησαν κι αυτόν κοντά στούς άλλους. Οι ενορίτες του στέναζαν γύρω του :

— «Βλόγησέ μας, παπούλη, γιατί ήρθε το τέλος μας».

……….Ο π. Δημήτριος συγκινήθηκε. Ύψωσε τον Τίμιο Σταυρό, που κρατούσε στο χέρι του κι ευλόγησε τελευταία φορά τα πρόβατά του. Συνάμα, γνήσιος γόνος ηρώων, τούς είπε δυό λόγια θάρρους κι ελπίδος.

……….Το περιστατικό αυτό εξόργισε τον αρχηγό των Γερμανών, τον διαβόητο Σούμπερ. Αμέσως διέταξε με θυμό να ξεριζώσουν τα γένια τού παπά. Όρμησαν πράγματι οι στρατιώτες εναντίον του. Ο παππάς ύψωσε από ένστικτο τα χέρια να προστατευθεί. Συγχρόνως όρμησαν κι οι δυό κόρες τού ιερέως, φυλακισμένες κι αυτές των Γερμανών, να υπερασπίσουν τον πατέρα τους. Ο Γερμανός έγινε θηρίο. Διατάζει να τουφεκίσουν αμέσως πατέρα και κόρες και να κάψουν στον κοντινό φούρνο τα πτώματά τους. Στο λεπτό ο ταπεινός ιερεύς τού Χορτιάτη και τα δυό του κορίτσια πήραν την θέση τους στις τάξεις των μαρτύρων. Σε λίγο τούς ακολούθησαν όλοι οι χωριανοί τους. Τα σώματα όλων βρέθηκαν καρβουνιασμένα·  των χωρικών στην καμένη αίθουσα, τού παπά και των θυγατέρων του στο φούρνο τού χωρίου.

---

• Ἐπιμέλεια κειμένου καὶ εἰκόνας :  « Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο »

• Πηγή: Το έργο τού Μητροπολίτου Λήμνου Διονυσίου, «Εκτελεσθέντες και μαρτυρήσαντες κληρικοί 1942-1949.»

Γι' αὐτό, τῶν ἱερέων ποὺ ἐμαρτύρησαν γιὰ τὴν Ἐκκλησία καὶ τὸ Ἔθνος τους,  ἄς εἶναι ἡ μνήμη αἰωνίᾳ.