ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ
ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
……….ΘΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΤΟΜΟ* τής μελέτης μας με τα ημερολόγια τής γνώριμής μας κλασικής Ελλάδας και τού ελληνιστικού πολιτισμού.
……….Μπορεί κάθε μία ελληνική πόλη και περιοχή να είχε διαφορετικό ημερολόγιο και μάλιστα ατελές σεληνιακό. Μπορεί οι ελληνικές πόλεις να μην δημιούργησαν ποτέ ένα ακριβές ηλιακό ημερολόγιο, αλλά στην Οδύσσεια των ημερολογίων που περιγράφουμε, θα ήταν παράλειψή μας να μην αναφέρουμε τις επιστημονικές προσπάθειες των σπουδαίων Ελλήνων αστρονόμων τής αρχαιότητας. Ο Κλεόστρατος, ο Εύδοξος, ο Μέτωνας, ο Κάλλιππος και ο Ίππαρχος προσπάθησαν και εργάστηκαν επιστημονικά στην κατεύθυνση να συνταιριάξουν το αστρονομικά σχεδόν αδύνατο. Να συνταυτίσουν, δηλαδή, τον σεληνιακό με τον αντίστοιχο ηλιακό χρονικό κύκλο σε μεγάλες χρονικές περιόδους, όπως θα δούμε στην συνέχεια τής μελέτης μας.
……….Επιπλέον, θα πρέπει να τονίσουμε ότι αν και οι Έλληνες δεν χρησιμοποίησαν ηλιακά ημερολόγια, εντούτοις πάλι σ’ αυτούς οφείλεται η καθιέρωση τού ηλιακού ημερολογίου.
……….Ο Έλληνας βασιλιάς τής Αιγύπτου Πτολεμαίος Γ΄ ο Ευεργέτης (279-222 π.Χ.) ήταν ο πρώτος που υποχρέωσε το συντηρητικό ιερατείο τής Αιγύπτου να διορθώσει και να συγχρονίσει το κοίλο αιγυπτιακό έτος με το αντίστοιχο ηλιακό, ασχέτως αν κοινωνικοί, θρησκευτικοί και πολιτικοί λόγοι δεν επέτρεψαν την παγίωση τής πρότασής του.
……….Επίσης, στον Έλληνα αστρονόμο Σωσιγένη (46 π.Χ.) οφείλεται η δημιουργία τού Ιουλιανού ημερολογίου, το οποίο μετά την προσαρμογή του από τον πάπα Γρηγόριο ΙΓ’ (1582 μ.Χ.) χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα.
……….Ας γνωρίσουμε, λοιπόν, την ιστορία των ελληνικών ημερολογίων τής αρχαιότητας και μέσω των χρονικών κύκλων που εισήγαγαν οι αρχαίοι Έλληνες αστρονόμοι, ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε το μεγαλείο τής αστρονομικής σκέψης τους.
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ
……….Ο ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ τού έτους δίνεται από τον Όμηρο στην Οδύσσεια και αφορά την μυθολογία τού θεού-Ήλιου.
……….Κατά τον μύθο, στην νήσο Θρινακία ή Τρινακρία (αρχαία ονομασία τής Σικελίας) ο θεός Ήλιος είχε 7 αγέλες βοών και 7 ποίμνια, που αποτελούνταν αντίστοιχα από 50 ζώα, τα οποία δεν αυξάνονταν ούτε ελαττώνονταν ποτέ (Ομ. Οδυσ. Μ’, 127). Η περιγραφή αυτή συμβόλιζε το έτος το οποίο —κατά τούς αρχαϊκούς χρόνους— πίστευαν ότι αποτελείτο από 50 εβδομάδες, που κάθε μία είχε 7 μέρες και 7 νύχτες.
……….Όπως όλοι οι αρχαίοι λαοί, έτσι και οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν αρχικά πρωτογενές σεληνιακό ημερολόγιο 354 ημερών.
……….Ο Κηνσωρίνος (Censorinus), ο Ρωμαίος συγγραφέας τού 3ου μ.Χ. αιώνα, στο έργο του «Περί Γενεθλίου ημέρας», ονομάζει τούς Αρκάδες «προσελήνους» ως πρώτους από όλους τούς Έλληνες που στήριξαν το ημερολόγιό τους στον συνοδικό σεληνιακό μήνα.