,
,
……….Ὅταν τὸ 1901 κυκλοφόρησε τὸ ἔργο «Ἱστορία τῆς Ῥωμιοσύνης» τοῦ Ἀργύρη Ἑφταλιώτη, ὁ Κωστὴς Παλαμᾶς ἀπάντησε στὴν ἀρνητικὴ κριτικὴ καὶ τοὺς χλευασμοὺς ποὺ δέχθηκε ὁ Ἑφταλιώτης ἀπό τὸν Γεώργιο Σωτηριάδη, μὲ τὸ δικὸ του ἔργο, «Ῥωμιὸς καὶ Ῥωμιοσύνη».
……….Ὁ Σωτηριάδης ἰσχυριζόταν ὅτι ἡ χρήση τῶν ὀνομάτων «Ῥωμιός» καὶ «Ῥωμιοσύνη» ἀντὶ τῶν Ἕλλην καὶ Ἑλληνισμός, δείχνει ἔλλειψη φιλοπατρίας καὶ ὅτι ἡ λέξη Ῥωμιὸς πρέπει νὰ ἀποφευχθῇ διότι ἔχει τάχα καταφρονεμένη σημασία “ἀνθρώπου εὐτελοῦς καὶ χυδαίου“. Ὁ Παλαμᾶς δέχθηκε δριμεία ἐπίθεση ἀπὸ τὸν Νικόλαο Γ. Πολίτη (ὀπαδὸ τῶν ἰδεῶν τοῦ Κοραῆ ὅπως καὶ ὁ Σωτηριάδης), γιὰ τὴν θέση του. Ὑποστηρίζοντας τὸν Σωτηριάδη ἐναντίον τοῦ Παλαμᾶ, ὁ Πολίτης ἰσχυρίστηκε ὅτι: “…τὸ ἑλληνικόν ἔθνος ἀνακτήσαν τὸ ἀληθές ἐθνικόν ὄνομά του, κατεδίκασε τὸ ἐπείσακτον ὄνομα τοῦ Ῥωμιοῦ, προσδώσαν εἰς αὐτό ὁνειδιστικήν σημασίαν“.
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΠΑΛΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ, ΕΛΛΗΝΕΣ, ΓΡΑΙΚΟΙ, ΡΩΜΑΙΟΙ
……….Κατὰ τοὺς χρόνους τῆς τουρκοκρατίας διεξάγεται ἀγώνας ἐπικρατήσεως μεταξὺ τριῶν ὀνομάτων: Ῥωμηός, Γραικός, Ἕλλην. Τὰ εὑρίσκομε καὶ τὰ τρία καμμιὰ φορὰ ἀδελφωμένα σ’ ἕνα καὶ τὸ ἴδιο κείμενο, ὅπως εἶναι τοῦ Ματθαίου Μυρέων, ποίημα ποὺ ἀκολουθεῖ μία γραμμή μεταξὺ τῆς λογίας καὶ τῆς δημώδους παραδόσεως. []Ἄλλοτε ὅμως ὁ ἀγών εἴτε φανερὸς εἴτε ὑπόκωφος, εἶναι ἀνάμεσά τους σκληρός.