,

……….Στὶς 11 Ἀπριλίου 1878, ἀπεβίωσε ὁ λόγιος συγγραφέα μας, Δημήτριος Σκαρλάτος Βυζάντιος, πατέρας τῶν δημοσιογράφων καὶ λογοτεχνῶν, Ἀναστάσιου καὶ Ἀλέξανδρου Βυζάντιου.  Μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὸ Ἰάσιο τῆς Μολδαβίας, μία ἀπὸ τὶς ἀνθοῦσες παροικίες τοῦ Ἑλληνισμοῦ, λόγῳ τῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821, σὲ ἡλικία 24 ἐτῶν, ἐξορίστηκε μὲ τὴν οἰκογένειά του στὴν Μ. Ἀσία, ὅπου μετὰ ἀπὸ πολλὲς περιπέτειες, κατέληξε τὸ 1830, στὸ νεοϊδρυθὲν βασίλειο τῆς Ἑλλάδος.

……….Ἡ ἐξαιρετικὴ παιδεία ποὺ ἔλαβε (σπούδασε στὴν Σχολὴ τῆς Ξηροκρήνης, στὸν Βόσπορο), τὸν κατατάσσει στὶς πνευματικὲς μορφὲς τοῦ 19ου αἰῶνα, ποὺ μὲ τὰ λεξικὰ καὶ τὶς γλωσσικὲς θέσεις του, διαδραμάτισε σημαίνοντα ρόλο στὴν Ἑλληνικὴ λογιοσύνη.

……….Μετὰ τὸ 1830, συνέχισε τὶς σπουδὲς του στὸ Παρίσι καὶ ἐπιστρέφοντας στὴν Ἀθήνα, ἔλαβε δημόσιες θέσεις ὅπως Ἐπίτροπος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, ἀπ’ ὅπου παραιτήθηκε τὸ 1836, λόγῳ διαφωνίας του μὲ τὴν Ἀντιβασιλεία ποὺ ἤθελε νὰ ἐπιβάλῃ τὸ Αὐτοκέφαλο τῆς Ἐκκλησίας.

……….Τὸ 1855 ἐπέστρεψε ὡς διευθυντὴς Δημοτικῆς Ἐκπαιδεύσεως, θέση στὴν ὁποία διατήρησε ἐπὶ 23 χρόνια μέχρι τὸν θάνατό του. Ὁ πλοῦτος τῶν γραπτῶν του, μπορεῖ νὰ κατανεμηθεῖ σὲ δύο γενικὲς κατηγορίες. Στὸ λεξικογραφικό, ἀποτελούμενο ἀπὸ 3 ἔργα, καὶ στὸ Ἱστορικό-Ἐθνογραφικό-Γεωγραφικὸ ἔργο, «Ἡ Κωνσταντινούπολις»,  σὲ τρεῖς τόμους.

……….Στὰ προλεγόμενα τοῦ λεξικοῦ του, «διὰ γλώσσης, ἰκανῶς εἰρωνικῆς, ἀλλὰ καὶ διὰ πραγμάτων, ἐπικυροὶ τὴν ἀναμφισβήτητον ἰδέαν, ὅτι μόνοι κριταί, μόνοι διδάσκαλοι τῆς Ἑλληνικῆς, δὲν δύνανται, εἰμὴ νὰ ὧσιν οἱ Ἕλληνες, διὰ τὸν ἁπλούστατον λόγον, ὅτι ἡ νέα Ἑλληνικὴ γλῶσσα, οὗσα θυγάτηρ τῆς ἀρχαίας καὶ παρ’ ἡμῶν ἐξ’ ἀπαλῶν ὀνύχων ὁμιλουμένη, δύναται νὰ γνωρίσῃ κάλλιον τῆς μητρὸς αὐτῆς τὰ πλεονεκτήματα καὶ τοὺς χαρακτήρας».

• Πηγὴ πληροφοριῶν : Ἐθνικὸ Ἵδρυμα Ἐρευνῶν Ἥλιος