,

Η ΝΗΣΟΣ ΣΑΣΣΩΝ

Ὅταν τὸν Μάρτιο τοῦ 1864, τὰ Ἰόνια νησιὰ ἑνώθηκαν μὲ τὴν Ἑλλάδα, μέσα στὰ ἄρθρα τῆς Συνθήκης, ὑπῆρχε καὶ τὸ ὑπ’ ἀριθμόν 10, στὸ ὁποῖο ἀναφερόταν ὅτι τὰ νησιὰ παραχωροῦνται στὴν Ἑλλάδα «μετὰ τῶν προσαρτημάτων τους». Γράφοντας «προσαρτήματα», χωρὶς ἄλλες διευκρινίσεις, συμπεριέλαβαν καὶ μία σειρὰ νησίδων, ὅπως οἱ Ὀθωνοί, οἱ Ἐχινᾶδες καὶ ἡ Σάσσων, ποὺ βρίσκεται στὴν εἴσοδο τοῦ κόλπου τοῦ Αὐλῶνος, σημεῖο στρατηγικῆς σημασίας.

Ἡ οὐσία εἶναι ὅτι, κάθε φορὰ ποὺ τὰ Ἑπτάνησα ἄλλαζαν κατοχικὸ καθεστὼς, μαζὶ μὲ αὐτά, ὑπό κατοχὴ ἐβρίσκοντο καὶ οἱ νησῖδες.

Σαφέστερος προσδιορισμὸς σὲ γραπτὸ κείμενο σχετικά μὲ τὰ «προσαρτήματα», ἔγινε στὸ Σύνταγμα τοῦ 1917, ὅπου ἐκτός τῆς ὁνομαστικῆς ἀναφορᾶς τῶν Ἰονίων νήσων, προσδιορίζεται γεωγραφικῶς καὶ ἡ θέση τῶν νησίδων μὲ τὴν φράση «…παρὰ τὰς ἀκτᾶς τῆς Ἀλβανίας καὶ τῆς Πελοποννήσου κειμένων, ἄτινα πρότερον ὑπέκειντο ἐν τῇ ἐξουσία τῶν Ἐνετῶν».

Ὅμως, ὅταν τὰ Ἑπτάνησα περιήλθαν στὴν κατοχὴ τῆς Μεγάλης Βρετανίας, μετά τὴν ἤττα τοῦ Ναπολέοντος,  λόγῳ τῆς ἀδιαφορίας τῆς νέας κατόχου,  ἡ νῆσος Σάσσων κατελήφθη ἀπό τοὺς ὀθωμανούς καὶ παρέμεινε ἔτσι ἔως τοὺς ἀπελευθερωτικούς βαλκανικοὺς πολέμους, ὅπου τὸ 1912 (8/11), τὸ πολεμικὸ τοῦ Βασιλικοῦ Ναυτικοῦ, ΠΗΝΕΙΟΣ, ἀπελευθέρωσε τὸ νησί.

Δυστυχῶς, ὑπό τὴν πίεση τῶν «Συμμάχων» καὶ Μεγάλων Δυνάμεων, ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος ὑποχώρησε καὶ παραχώρησε τὸ 1914 (ν.272/9-5-1914) τὴν Σάσσωνα στὸ νεοϊδρυθὲν ἀλβανικό κράτος. «Ἐπιτρέπεται εἰς τὴν Κυβέρνησιν ἡ εἰς τὴν ἀλβανικήν ἐπικράτειαν παραχώρησις τῆς νησίδος Σασῶνος, ἀνηκούσης τῷ ἑλληνικῷ Βασιλείῳ, δυνάμει τοῦ 2ου ἄρθρου τῆς περὶ παραχωρήσεως τῶν Ἰονίων νήσων συνθήκης τοῦ Λονδίνου τῆς 17/29 Μαρτίου 1864».

Στὶς 2 Ἰουλίου, οἱ Ἕλληνες ἀποχώρησαν γιὰ ἄλλη μία φορὰ ἀπό Ἑλληνικό ἔδαφος , παρ’ ὅλες τὶς θυσίες αἵματος κατὰ τὴν διάρκεια τῶν ἀπελευθερωτικῶν ἀγώνων καὶ τὰ ἀδιάσειστα στοιχεῖα γιὰ τὴν ἑλληνικότητα τῆς περιοχῆς. Οἱ δυστυχεῖς βοσκοὶ ποὺ συνέχισαν νὰ ζοῦν ἐκεῖ, σφαγιάστηκαν ἀπό τοὺς ἀλβανούς.

Μὲ ἀφορμή τὸ τραγικὸ γεγονὸς τῆς παραχωρήσεως τῆς νήσου στοὺς ἀλβανούς, καὶ τὴν γενικότερη λαϊκὴ ἀγανάκτηση ποὺ ἐπικράτησε, στὸ Δημοτικὸ Θέατρο Ἀθηνῶν (1915), ἀνέβηκε ἡ ὁπερέτα τοῦ Σπυρίδωνος Σαμᾶρα σὲ κείμενο Ν. Λάσκαρη καὶ Π. Δημητρακόπουλου, μὲ τίτλο: «Ἡ Πριγκίπησα τῆς Σάσσωνος».

Σὲ γενικὲς γραμμὲς, τὸ νησὶ βρισκόταν μὲν ὑπό ἀλβανική κατοχὴ, ἀλλά ὑπό τὴν Ἰταλική ἐποπτεία καὶ χρήση, μιᾶς καὶ ἡ φασιστικὴ Ἰταλία τὸ χρησιμοποίησε ὡς ναυτικὴ βάση από τὸ 1939.

Ὅταν ἡ ἀλβανία πέρασε στὸ κομμουνιστικὸ καθεστῶς, τὸ νησὶ ἐκμεταλλεύτηκε ἡ Σοβιετικὴ Ἕνωση.

Πηγὴ πληροφοριῶν τὸ ἱστολόγιο: http://www.corfuhistory.eu/