.

.

……….Είμαστε στα 1956 και στο Παλαιομέτοχο τής Κύπρου οι Μιχαήλ Κουτσόφτας, Στέλιος Μαυρομάτης και Ανδρέας Παναγίδης, Κύπριοι αγωνιστές τής ΕΟΚΑ, απαγχονίζονται από τούς Βρετανούς.

……….Τις πρωινές ώρες τής 21ης Σεπτεμβρίου 1956, οδηγήθηκαν στην αγχόνη τα τρία μέλη τής ΕΟΚΑ. Οι Βρετανοί αποικιοκράτες προσπαθούσαν να κάμψουν τις αντιστάσεις τού κυπριακού λαού, γιά την «λύση» που μεθόδευαν, ύστερα από το ναυάγιο των συνομιλιών τού Μακαρίου με τον κυβερνήτη Χάρντινγκ. Ο Στέλιος Μαυρομάτης γεννήθηκε στο χωριό Λάρνακας τής Λαπήθου, τής επαρχίας Κερύνειας, στις 15 Νοεμβρίου 1932.  Ο Μιχαήλ Κουτσόφτας που καταγόταν από το Παλαιομέτοχο κι ήταν εργάτης στο επάγγελμα, απαγχονίστηκε σε ηλικία 20 ετών.

Ο Ανδρέας Παναγίδης ήταν εργάτης, παντρεμένος και πατέρας τριών μικρών παιδιών. Είναι συγκινητική, όσο λίγα κείμενα τής περιόδου, η αποχαιρετιστήρια επιστολή του προς την γυναίκα του και τα παιδιά του. Γι’ αυτό παρατίθεται στο μεγαλύτερο μέρος της:

……….«Αξιολάτρευτά μου παιδιά, πολυαγαπημένη μου γυναίκα, Χαίρετε. Αυτήν την στιγμήν που σάς γράφω είναι Τρίτη, 10 η ώρα βράδυ. Ακριβώς πριν τρία λεπτά μάς ειδοποίησαν ότι χαράματα τής Παρασκευής 21.9.1956, θα εκτελεσθούμε. Ίσως, όταν διαβάζετε αυτό το γράμμα, εγώ να μην υπάρχω αναμεταξύ στους ζωντανούς. Λατρευτά μου παιδιά, σάς αφήνω γιά πάντα, στην τόσο νεαρή μου ηλικία. Στα 22 μου χρόνια πεθαίνω γιά χάρη μιάς μεγάλης ιδέας. Σάς εύχομαι, αγαπημένα μου παιδιά, να γενήτε καλοί Χριστιανοί και καλοί Έλληνες Κύπριοι. Ακολουθήστε πάντα τον δρόμο τής αρετής. Να είσθε πάντα βέβαιοι ότι σάς αγάπησα τόσο θερμά και με μιά απέραντη πατρική αγάπη. Αλλά δυστυχώς σάς αφήνω, χωρίς να σάς δω να μεγαλώνετε, όπως το ονειρευόμουν… Κι εσύ, πολυαγαπημένη μου Γιαννούλα, σού ζητώ γιά τελευταία χάρη να περνάς καλά με τα παιδιά μας. Αγάπα τα θερμά, τόσο πολύ, και γιά μένα. Και εγώ από ψηλά θα σάς στέλλω τις πιό θερμές μου ευχές. Και να σεβαστής και το δικό μου όνομα. Βλέπεις ότι η μοίρα θέλησε να μάς πικράνει στα πρώτα χρόνια τού γάμου μας. Αυτή τη στιγμή που σού γράφω, ένα χαμόγελο γλυκύ στολίζει τα χείλη μου, γιατί είμαι ευτυχισμένος που αφήνω τα παιδιά μου σε μια καλή μητέρα. Η ψυχή μου είναι γεμάτη με αληθινή χαρά, γιατί είμαι υπερήφανος γιά σένα. Μη δώσεις καμμιά ματιά στο παρελθόν, αλλά κοίταζε το παρόν. Σού ζητώ συγγνώμη και συγχώρεση γιά ό, τι σού έφταιξα Γιαννούλα…. ‘Έχετε γειά, μιά και γιά πάντα, αγαπημένες μου υπάρξεις. Με φιλιά και αγάπη, ο σύζυγός σου και ο αγαπητός σας πατέρας Ανδρέας Σ. Παναγίδης».

……….Στις 21 Σεπτεμβρίου, ο Ανδρέας Παναγίδης, πατέρας τριών παιδιών, απαγχονιζόταν.  Ήταν 22 χρονών. Μαζί με τούς τρεις ήρωες, συνελήφθη και ο Παρασκευάς Χοιροπούλης, αλλά όντας μικρότερος των 18 ετών, καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη.

• Πηγή κειμένου: Κέντρο Έρευνας και Τεκμηριώσεως Ι.Δ.Α.Α.Ε

• Πηγή εικόνας: Λήκυθος Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κύπρου

• Επιμέλεια κειμένου και εικόνας: Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο