.
.
4. ΣΤΑΘΜΙΑ ΚΑΙ ΖΥΓΙΑ
……….Γιά την μέτρηση τού βάρους μικρών αντικειμένων οι Βυζαντινοί χρησιμοποιούσαν το «ζύγιν» (ζυγαριά). Το όργανο αποτελούνταν από μία στενόμακρη μεταλλική ή σπανιότερα ξύλινη ράβδο. Στα δύο άκρα τής ράβδου βρίσκονταν, κρεμασμένοι από τρεις αλυσίδες, ανά ένας, συνήθως, μεταλλικός δίσκος (πλάστιγξ). Στο κέντρο τής ράβδου, εκεί όπου το όργανο ισοζύγιζε, υπήρχε ένας χαλκάς ή ένα άγγιστρο, απ’ όπου ο έμπορος μπορούσε να το κρατά ή να το κρεμά προκειμένου να το χρησιμοποιήσει. Στον αριστερό δίσκο έμπαιναν τα σταθμά και στον δεξιό το εμπόρευμα που επρόκειτο να ζυγιστεί.
……….Γιά μεγαλύτερα βάρη χρησιμοποιούσαν το «καμπανόν» (λατ. pondus) ή τον «στατήρα», το σημερινό δηλαδή «καντάρι». Τέτοιου είδους ζυγαριές και καντάρια χρησιμοποιούνται σχεδόν ακόμη στην χώρα μας. Ως «σταθμία» ή «ζυγία» οι Βυζαντινοί χρησιμοποιούσαν βάρη από χαλκό ή σίδηρο ή ακόμη στρογγυλά λιθάρια που τα ονόμαζαν «βόλια».
……….Προκειμένου οι έμποροι να περιορίζονται και να μην μπορούν να κλέβουν στο ζύγι, δηλαδή να μην «παρακαμπανίζουν» ή «παραζυγιάζουν» ή «κοντομετρούν» όπως έλεγαν οι Βυζαντινοί, όλα τα μέτρα και σταθμά ελέγχονταν και σφραγίζονταν με μέριμνα των «αγορανόμων», κρατικών υπαλλήλων που υπάγονταν «εις τον Έπαρχον τής Πόλεως». Οι αγορανόμοι είχαν ως βοηθούς τούς «βουλλωτάς», οι οποίοι, αφού ήλεγχαν την ακρίβεια των μέτρων και σταθμών, στην συνέχεια τα σφράγιζαν με την «βούλ(λ)αν» (σφραγίδα) τού «Επάρχου», καθιστώντας έτσι αδύνατη την αλλοίωση τής ακρίβειάς τους.