.
Οι ακατάλυτοι δεσμοί Κρητών και Ποντίων
,
……….[ ]Ο Πόντιος λαογράφος Π. Ακρίτας παραδέχεται ότι η ποντιακή λύρα («κεμεντζές») που παίζεται στον Καύκασο έχει κρητική καταγωγή. Ομοιότητες φορεσιάς ανδρών: Βράκα, μπότες, κεφαλόδεσμος, άρματα. Μέσα σ’ αυτό τον μακραίωνα πολιτισμό υπάρχει χώρος γιά να εντάξουμε τις σχέσεις Κρητών και Ποντίων με αφετηρία το 961 όταν Πόντιοι πήραν μέρος στην στρατιά τού Νικηφόρου Φωκά γιά την απελευθέρωση τής Κρήτης και μέχρι το 1922 όπου η φιλόξενη γη των Κρητών μαζί με την υπόλοιπη Ελλάδα δέχθηκε τους Έλληνες πρόσφυγες από τον Πόντο και την Μ. Ασία.
……….Ο κύκλος τής φιλαλληλίας έκλεισε το 1922 [ ] οπότε η φιλόξενη γη των Κρητών δέχθηκε τους Πόντιους Πρόσφυγες με την επελθούσα Μικρασιατική Καταστροφή και τους παρέσχε την θαλπωρή τής φιλοξενίας.
……….Προηγουμένως οι Κρήτες την περίοδο 1905-1917, πολέμησαν και πότισαν με αίμα την Μακεδονία γιά την απελευθέρωσή της, προετοιμάζοντας ελεύθερη πατρίδα γιά τους Πόντιους που την αποίκισαν μετά το 1922.
……….Μεταξύ Κρητών και Ποντίων υπάρχουν πολλά στοιχεία που αποδεικνύουν τις στενές σχέσεις μεταξύ τους. Η ιστορία αναφέρει πλήθος από μετακινήσεις πληθυσμών από τον Πόντο προς την Κρήτη.Πέρα από τις γραπτές μαρτυρίες υπάρχουν ερείπια, τοπωνυμίες λαογραφικά στοιχεία που συμπληρώνουν τα ιστορικά γεγονότα.
……….Στον Β΄ τόμο τού βιβλίου – οδηγού τού Στελ. Σπανάκη «Τουρισμός – Ιστορία – Αρχαιολογία» αναφέρονται τα παρακάτω: «Τραπεζούντα» η απέναντι προς Νότο από την πόλη τής Σητείας σε ένα μικρό επίπεδο ύψωμα σώζονται τα ερείπια τού συνοικισμού Τραπεζόντα. «Ο οικισμός αναφέρεται από το 1414. Το έτος αυτό ο Abroynus Anteron ζήτησε από την Βενετία να επιτρέψει την εγκατάσταση στην Κρήτη 880 οικογενειών τής Τραπεζούντας, που εκδιώχθηκαν από τους Τούρκους.»
Στην Τραπεζόντα που ήταν φέουδο τής οικογένειας Καρνάρων, γεννήθηκε στις 26 Μαρτίου 1553 και ο Βιτσέντζος ο πιθανότερος ποιητής τού Ερωτόκριτου.