.

 

Άγιοι Ραφαήλ, Νικόλαος και Ειρήνη

Οι νεοφανείς Άγιοι της Λέσβου (9  Απριλίου)

.

……….Ο Άγιος Ραφαήλ – μαζί  με τον Άγιο Νικόλαο και την Αγία Ειρήνη – είναι ο νέος απεσταλμένος τού Θεού που ήρθε στην Γη, την κρίσιμη αυτή εποχή, γιά να προσφέρει τα θαύματά Του και να μας λυτρώσει από τις αρρώστιες και την απόγνωση. Στην μονή Του, την οποία έχτισε η Αγία Ηγουμένη Ευγενία Κλειδαρά, συρρέουν όλο τον χρόνο χιλιάδες πιστών ζητώντας έλεος από τον θαυματουργό Άγιο. Πριν χτιστεί το μοναστήρι, λίγο πιό πάνω από την Λουτρόπολη τής Θερμής, βρίσκεται ο λόφος των Καρυών που τον ονόμαζαν «Παναγιά τής Καρυάς». Εκεί υπήρχαν μερικές πελεκητές πέτρες και ο χώρος αυτός ευωδίαζε. Οι πιστοί άναβαν ένα καντήλι, κρεμασμένο σ’ έναν πρίνο και έκαναν – μιά φορά τον χρόνο – λειτουργία, την ημέρα τής Λαμπροτρίτης από πατροπαράδοτο έθιμο.  Επίσης, ο λόφος αυτός φέρει, από παράδοση, και την ονομασία «Καλόγερος». Την ονομασία αυτή την πήρε από μιά υπερφυσική οπτασία. Αμέτρητα άτομα έβλεπαν, κατά καιρούς, έναν καλόγερο να περιφέρεται στον τόπο αυτό, με ένα θυμιατήρι στο χέρι και να χάνεται μέσα σε μιά λάμψη. Και δεν ήταν μόνο οι Χριστιανοί που είχαν δει αυτόν τον καλόγερο αλλά και οι Τούρκοι.

……….Από τα χρόνια, λοιπόν, εκείνα τής τουρκοκρατούμενης Λέσβου, ο Άγιος έκανε την εμφάνισή Του στην περιοχή. Κατά την εκσκαφή των θεμελίων μιάς μικρής εκκλησίας, στις 3 Ιουλίου τού 1959, οι εργάτες – με επικεφαλής τον Δούκα Τσολάκη – βρήκαν μία πέτρα, την οποία, όταν πήγαν να την βγάλουν, είδαν ότι προχωρούσε καθέτως σε μεγάλο βάθος, σαν να είχε τοποθετηθεί σκόπιμα. Και, τέλος, σταματούσε πάνω σε μιά πλάκα, κάτω από την οποία βρήκαν έναν τάφο, μέσα στον οποίο υπήρχε ανθρώπινος σκελετός που ευωδίαζε. Η κεφαλή ακουμπούσε σε στρογγυλή πέτρα, σαν προσκέφαλο. Απείχε, όμως, μέχρι 30 εκατοστά από το σώμα και έλειπε η κάτω σιαγόνα. Στο σημείο τού στόματος υπήρχε κεραμίδι βυζαντινής εποχής, που πάνω του ήταν χαραγμένος ένας Σταυρός.

……….Τα χέρια τού σκελετού ήταν σταυρωμένα στο στήθος. Αμέσως ειδοποιήθηκαν ο εφημέριος τού χωριού, πατήρ Ευθύμιος Τσόλος, η Ιερά Μητρόπολη Λέσβου και ο αρχαιολόγος κύριος Χαριτωνίδης. Γιατί, εκτός από τον τάφο, βρέθηκαν και μερικά εκκλησιαστικά μάρμαρα βυζαντινής εποχής.

……….Ο αρχαιολόγος διαπίστωσε ότι ο χώρος αυτός ήταν αρχαιολογικός και έδωσε την άδεια να χτίσουν το εκκλη­σάκι. Απαγόρεψε, όμως, να σκάψουν σε ακτίνα 100 μέτρων γύρω από αυτό. Ούτε καν να ξεριζώσουν τα ελαιόδε­ντρα. Η ιστορία τού Αγίου Ραφαήλ, σύμφωνα με τις αποκαλύψεις, είναι η εξής: Το κατά κόσμον όνομά Του ή­ταν Γεώργιος Λασκαρίδης. Ο πατέρας Του ονομαζόταν Διονύσιος και η μητέ­ρα του Μαρία. Ήταν άνθρωποι ευσε­βείς και έδωσαν στον Γεώργιο χρι­στιανική ανατροφή και μεγάλη μόρ­φωση.

……….Σε πολύ νέα ηλικία υπηρέτησε ως αξιωματικός γιά λίγο διάστημα. Κα­τόπιν έγινε Μοναχός και στην συνέχεια έγινε κληρικός παίρνοντας το όνομα Ραφαήλ, υπηρέτησε ως εφημέριος και ιεροκήρυκας στον ναό τού Αγίου Δημητρίου τού Λουμπαρδιάρη στην Ακρό­πολη των Αθηνών. Έπειτα έγινε Αρχιμανδρίτης και Αρχιερέας στο Οι­κουμενικό Πατριαρχείο τής Κωνστα­ντινουπόλεως. Επειδή είχε τεράστια μόρφωση, το Πατριαρχείο τον έστειλε σε μία γαλλική πόλη γιά κάποια θεολογική σύσκεψη.

……….Εκεί, γνώρισε τον νεαρό σπουδαστή Νικόλαο που η καταγωγή του ήταν α­πό την Θεσσαλονίκη. Ήταν πλουσιόπαιδο. Γιός συμβολαιογράφου. Οι γο­νείς του τον είχαν στείλει να σπουδά­σει σε γαλλικό πανεπιστήμιο. Ο Νι­κόλαος, συγκινημένος από την χριστιανική διδασκαλία τού Ραφαήλ, εγκατέλειψε την κοσμική ζωή και τον ακο­λούθησε.

……….Γύρισε στην Ελλάδα, ασπάστηκε το μοναχικό σχήμα και χειροτονήθηκε διάκονος. Έγινε πιστός συνεργάτης και αφοσιωμένος στον Ραφαήλ και α­πό τότε δεν αποχωρίστηκαν ποτέ. Όταν έγινε η Άλωση τής Κωνσταντι­νουπόλεως, το 1453, ο Ραφαήλ και ο Νικόλαος συνέπεσε να βρίσκονται στην Θράκη.

……….Το 1454 αναχώρησαν από το λιμά­νι τής Αλεξανδρουπόλεως, μαζί με άλ­λους πρόσφυγες και πήγαν στην Λέσβο που εκείνη την εποχή ήταν ελεύθε­ρη. Όταν έφτασαν στο νησί, ζήτησαν πληροφορίες γιά το πού υπάρχει ένα ησυχαστήριο γιά να μονάσουν. Τους υπέδειξαν την Ιερά Μονή των Γενεθλίων τής Θεοτόκου, η οποία προϋπήρξε γυναικεία μονή και καταστράφηκε από τους πειρατές το έτος 1235. Η μονή αυτή βρισκόταν στο λόφο των Καρυών, πάνω από την Λουτρόπολη τής Θερμής, που απέχει από την Μυτιλήνη 14 χιλιόμετρα. Εκεί, μαζί με το μοναχό Ρουβήμ, δημιούργησαν μία μικρή αδερφότητα.

……….Το μοναστήρι των Γενεθλίων τής Θεοτόκου το είχε χτίσει μία γυναίκα – ονομαζόμενη Μελπομένη – το 1433, πάνω από τα ερείπια μιάς παλαιάς γυναικείας μονής, που καταστράφηκε από τους πειρατές στις 11 Μαΐου του 1235.

……….Και οι 30 μοναχές, με την Ηγουμένη Ολυμπία, βασανίστηκαν και θανατώθηκαν. Τις κάρφωσαν στο κεφάλι και στο σώμα με μεγάλα καρφιά. Η Μελπομένη, εκτελώντας ένα ιερό τάξιμο προς την Θεοτόκο που θεράπευσε το παιδί της – τον Ακίνδυνο – αφιέρωσε μέρος τής περιουσίας της και έφτιαξε αυτή την Μονή αφιερωμένη στα Γενέθλια τής Θεοτόκου.

……….Σε αυτή έζησαν ειρηνικά εννέα χρόνια ο Άγιος Ραφαήλ, με τον Νικόλαο, γιατί η Μυτιλήνη ήταν ακόμα ελεύθερη. Αλλά, το 1462, την κατέλαβε ο Μωάμεθ ύστερα από πολιορκία που διήρκησε 17 ημέρες, παρ’ όλη την αντίσταση που έφεραν οι κάτοικοί της. Οι Τούρκοι δεν πείραξαν αμέσως το μοναστήρι. Έπειτα  όμως από 6 μήνες – τον Απρίλιο τού 1463 – την Μεγάλη Εβδομάδα, έγινε ένα κίνημα στην Θερμή που έφερε αναταραχή.

……….Οι Χριστιανοί ανέβηκαν να κρυφτούν στις Καρυές, γιατί φοβήθηκαν τους Τούρκους. Κατέφυγαν στο μοναστήρι αυτό και ο δάσκαλος Θεόδωρος, με τον προεστό Βασίλειο και την οικογένειά του. Ήταν Μεγάλη Πέμπτη. Ο Άγιος Ραφαήλ λειτουργούσε. Τη ν Μεγάλη Παρασκευή ανέβηκαν στο μοναστήρι οι Τούρκοι. Συνέλαβαν τον Ηγούμενο Ραφαήλ, το διάκονο Νικό­λαο, την οικογένεια τού προεστού και τού δασκάλου. Όλοι οι άλλοι πρόλα­βαν να κρυφτούν. Άρχισαν να τους βα­σανίζουν, γιά να ομολογήσουν πού κρύβονταν οι άλλοι Χριστιανοί. Την δωδεκάχρονη κόρη τού προεστού – την Ειρήνη – τής έκοψαν το χέρι μπροστά στους γονείς της. Ύστερα την έβαλαν μέσα σε ένα πιθάρι και την έκαψαν. Τον προεστό Βασίλειο – τον πατέρα τής Ειρήνης – και τον δάσκαλο Θέοδωρο τους κατακρεούργησαν. Η μητέ­ρα τής Ειρήνης πέθανε από συγκοπή. Τον Άγιο Ραφαήλ τον χτυπούσαν με ρόπαλα και τον έριξαν κάτω παράλυ­το. Τού έκαναν πολλά μαρτύρια.

……….Τον έσερναν καταγής στις πέτρες με βία τραβώντας τον από τα μαλλιά και την γενειάδα. Τον έδειραν με αγριότητα. Τον κεντούσαν με τις λόγχες και μετά τον κρέμασαν ανάποδα σε μιά καρυδιά. Τού πριόνισαν το στόμα, αποκόπτοντάς Του την σιαγόνα. Τον διάκο­νο Νικόλαο τον είχαν δέσει σε μιά κα­ρυδιά. Βλέποντας ο διάκονος να πριο­νίζουν τον αγαπημένο του φίλο έπαθε συγκοπή. Ήταν 9 Απριλίου τού 1403. Ύστερα οι Τούρκοι έβαλαν φωτιά στο μοναστήρι και έφυγαν. Την άλλη μέρα μερικές ευσεβείς Χριστιανές έθαψαν κρυφά τους Μάρτυρες. Τα ιερά λείψα­να βρέθηκαν με τρόπο θαυματουργικό και άπειρα γεγονότα επακολούθησαν σ’ αυτόν τον τόπο.

……….Ο Άγιος Ραφαήλ, με την Θεία Χά­ρη, υπέδειξε όλα ακριβώς τα σημεία, ό­που βρίσκονταν οι τάφοι όλων των άλ­λων Μαρτύρων. Αποκάλυψε ακόμα και το σημείο όπου βρισκόταν η σια­γόνα Του. Ο Άγιος Ραφαήλ, επίσης, ήταν εκείνος, που αποκάλυψε σε πι­στούς ότι τους εθανάτωσαν οι Τούρκοι την νύχτα τής 9ης Απριλίου τού 1403, ξημέρωμα προς την Τρίτη τής Διακαινησίμου που επί αιώνες γιόρταζαν οι κάτοικοι τής Θερμής χωρίς να ξέρουν το λόγο.

……….Η γη εκείνη, επί 500 περίπου χρό­νια, είχε καλύψει τους τάφους και τα άγια λείψανα. Κανένας δεν γνώριζε γιά την φριχτή και αιματηρή θυσία. Μερικοί έβλεπαν έναν καλόγηρο να περιφέρεται από καιρό σε καιρό και να πλανάται πικραμένος και αμίλητος στην περιοχή. Το μοναστήρι τού Αγίου Ραφαήλ χτίστηκε από την Ηγούμενη Ευγενία Κλειδαρά, η οποία ήταν Ηγούμενη στην Χίο, στην ιερά Νέα Μονή και στο Μοναστήρι τής Αγίας Σκέπης. Με άδεια τού Μητροπολίτη Χίου Παντελεήμονα και τού γέροντα Κορνήλιου, ήρθε στα Βριλίσσια των Αθηνών γιά να χτίσει μία εκκλησία στο όνομα τής Αγίας Μαγδαληνής. Την ημέρα που επρόκειτο να πάρει την άδεια γιά το χτίσιμο τής εκκλησίας, παρουσιάστηκε ολοζώντανος μπροστά της ο Άγιος Ραφαήλ και τής είπε: «Δεν θα πραγματοποιήσεις το σχέδιό σου. Σε προορίζω Ηγουμένη γιά το μοναστήρι μου».

……….Η Ηγουμένη Ευγενία υπάκουσε. Με την πίστη της, την αφοσίωσή της, με τον μόχθο της, με τις ευλογίες τού Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτη Ιακώβου, πήγε στις Καρυές και έχτισε το πανέμορφο και περίλαμπρο Μοναστήρι τού Αγίου Ραφαήλ, τού Αγίου Νικολάου και τής Αγίας Ειρήνης. Το μοναστήρι αυτό είναι μία νέα κολυμπήθρα τού Σιλωάμ.

……….Τα θαύματα που γίνονται στους προστρέχοντες με πίστη είναι άπειρα.

Πηγή: Το συναξάρι των Αγίων, τής Αγγελικής Δαμίγου.