ΗΡΩΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΗΣ ΕΟΚΑ

ΗΡΩΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΗΣ ΕΟΚΑ-ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΜΟΥΣΚΟΣ(+15/12/1955) Ο ΠΡΩΤΟΣ ΗΡΩΑΣ ΤΟΥ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ

Σχολιάστε

.

.

……….Ο Χαράλαμπος Μούσκος γεννήθηκε στο χωριό Παναγιά, της επαρχίας Πάφου, στις 19 Μαΐου 1932. Γονείς του ήταν ο Γεώργιος και η Αναστασία Μούσκου, είχε έξι αδερφές, την Κυριακού, την Μαρία, την Καλλισθένη, την Ορθοδοξία, την Κλεοπάτρα και την Φανή.

……….Ήταν αγνός οπαδός τού Σωματείου ΑΠΟΕΛ και διετέλεσε ένας από τούς πρώτους πέντε ομαδάρχες ομάδων δολιοφθορών Λευκωσίας. Είναι ο πρώτος αγωνιστής τής θρυλικής ΕΟΚΑ που έπεσε σε μάχη.

……….Μετά την αποφοίτησή του από το γυμνάσιο, εργάστηκε σε δικηγορικό γραφείο και μετά στο μεταλλείο τής Καλαβασού. Ήταν στέλεχος των οργανώσεων ΠΕΟΝ και ΟΧΕΝ. Όταν στην συνέχεια η Αρχιεπισκοπή άνοιξε τυπογραφείο στην Λευκωσία, ο Μακάριος τον τοποθέτησε εκεί, αφού έκανε εξάμηνη εκπαίδευση λινοτυπίστα στην Ελλάδα.

……….Η δράση του στην ΕΟΚΑ άρχισε με την έναρξη τού αγώνα τον Απρίλιο τού 1955. Η ομάδα του, με αρχηγό τον ίδιο, έλαβε ενεργό μέρος την νύκτα τής 1ης Απριλίου 1955 σε επίθεση στην Αρχιγραμματεία. Τρεις μήνες μετά συνελήφθη με άλλους, μετά από προδοσία, αφού βρέθηκαν στο σπίτι που νοίκιαζε όπλα και πυρομαχικά. Κατά την δίκη του αθωώθηκε, γιατί το σπίτι ήταν ξεκλείδωτο και υπήρχε η δικαιολογία ότι μπορούσε να μπει μέσα όποιος ήθελε. Γνωρίζοντας όμως ο ήρωας ότι, με βάση τον νόμο τής 15ης Ιουλίου 1955 «περί προσωποκρατήσεως», μπορούσε να συλληφθεί και να κρατηθεί χωρίς να τού προσαφθεί συγκεκριμένη κατηγορία, έφυγε τρέχοντας από το δικαστήριο, καταδιωκόμενος από αστυνομικούς. Κρύφτηκε στην Αρχιεπισκοπή και, μετά από λίγες μέρες, κατέφυγε, καταζητούμενος πιά, στην Βασιλική Κύκκου, όπου έγινε λημέρι ανταρτών, στο οποίο έμεινε για μήνες και ο Αρχηγός τής ΕΟΚΑ Γεώργιος Γρίβας Διγενής. Από εκεί πήγε με τούς άλλους αγωνιστές στο «Μερσινάκι», όπου η μοίρα τού επιφύλαξε ηρωικό τέλος.

……….Στις 15 Δεκεμβρίου 1955, σημειώθηκε μιά δραματική σύγκρουση τής ομάδας τού Μάρκου Δράκου με τον εχθρό. Στην τοποθεσία Μερσινάκι στον δρόμο Ξερού-Πόλης Χρυσοχόους, κοντά στους Αρχαίους Σολούς, ο Μάρκος Δράκος μαζί με τούς Χαράλαμπο Μούσκο, Ανδρέα Ζάκο, Χαρίλαο Μιχαήλ, Νίκο Ιωάννου, Ανδρέα Πολυβίου και 3 άλλους αγωνιστές, ετοίμαζαν ενέδρα εναντίον στρατιωτικής αυτοκινητοπομπής. Κατά το μεσημέρι ναρκοθέτησαν ένα γεφύρι και πήραν θέσεις στο διπλανό ύψωμα περιμένοντας την ειδοποίηση από τον σηματοδότη. Ξαφνικά όμως σε κάποια άλλη στιγμή αντιλήφθηκαν ένα στρατιωτικό τζιπ να πλησιάζει και τότε άρχισαν να τού βάλλουν. Το μικρό όχημα είχε διαφύγει τής προσοχής τού σηματοδότη με αποτέλεσμα να μην πυροδοτηθεί η νάρκη. Μετά τούς πυροβολισμούς τού Μάρκου Δράκου, Χαράλαμπου Μούσκου και Νίκου Ιωάννου και τις χειροβομβίδες τού Ζάκου κι ενός άλλου αγωνιστή, το όχημα έπεσε στο χανδάκι και ο στρατιωτικός του οδηγός σκοτώθηκε.

……….Οι αγωνιστές, βλέποντας το τζιπ ακινητοποιημένο, νόμισαν ότι είχε σκοτωθεί κι ο ο δεύτερος επιβάτης ο ταγματάρχης Μπράιαν Κούμπ (Brian Coombe). Έτσι προχώρησαν προς το αυτοκίνητο με πρόθεση να πάρουν τα όπλα των Άγγλων, αλλά ο Κούμπ (Coombe), που άρχισε ήδη να ανηφορίζει, άρχισε να βάλλει εναντίον τους. Ακολούθησε παρατεταμένη ανταλλαγή πυρών. Ξαφνικά εμφανίζεται μπροστά τους ο Εγγλέζος ταγματάρχης και τούς καλεί να ρίψουν τα όπλα. Αυτοί αρνούνται να καταισχύνουν τα όπλα τα ιερά με την παράδοση και ο Εγγλέζος τούς πυροβολεί. Οι σφαίρες του σκότωσαν τον 27χρονο Χαράλαμπο Μούσκο, ξάδερφο τού Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ και τραυμάτισαν τούς Μάρκο Δράκο, Ανδρέα Ζάκο και Χαρίλαο Μιχαήλ.

……….Ο Μάρκος Δράκος με τραύμα στο κεφάλι παρακινεί τον Ζάκο να δοκιμάσουν να διαφύγουν αλλά εκείνος τού απαντά ότι ήταν τραυματισμένος και δεν μπορούσε να κινηθεί. Στην συνέχεια ο Μάρκος Δράκος επιχειρεί μόνος και κατορθώνει να διαφύγει, ενώ ο Ανδρέας Ζάκος και Χαρίλαος Μιχαήλ συλλαμβάνονται και φυλακίζονται. Αυτό έγινε κατορθωτό, αφού στην περιοχή έφθασαν σημαντικές στρατιωτικές και αστυνομικές ενισχύσεις, οι οποίες βοήθησαν τον ταγματάρχη Κούμπ (Coombe). Ο Χαρίλαος Μιχαήλ συνελήφθη αν και δεν ήταν τραυματισμένος γιατί δεν θέλησε να φύγει και να αφήσει τον φίλο του Ανδρέα Ζάκο. Οι δύο φίλοι τελικά μετά από δίκη παρωδία απαγχονίστηκαν στις 9 Αυγούστου 1956.

……….Μόλις ο Διγενής πληροφορήθηκε από την αλληλογραφία τον ηρωικό θάνατο τού Χαράλαμπου Μούσκου, τον τραυματισμό τού Μάρκου Δράκου και την σύλληψη των Ζάκου και Μιχαήλ λυπήθηκε πολύ αλλά ένοιωσε περήφανος γι΄ αυτούς. Ένοιωσε όμως βαθιά ικανοποίηση όταν διάβασε από το κρησφύγετο του τα αισθήματα αμέριστης συμπαράστασης τού Κυπριακού λαού προς τον Αγώνα τής ηρωικής ΕΟΚΑ.

……….Το Σάββατο 17 Δεκεμβρίου ήταν η μέρα τής κηδείας τού Χαράλαμπου Μούσκου. Το φέρετρο τού ηρωικού παλικαριού τυλιγμένο με την Γαλανόλευκη και καλυμμένο με λουλούδια και στεφάνια, μεταφέρθηκε από το Νοσοκομείο τής Παντάγιας στην Λευκωσία συνοδευόμενο από νεκρική πομπή 5 χιλιομέτρων. Πλήθη λαού και στις 2 μεριές τού δρόμου απ΄ όπου κι αν περνούσε το φέρετρο με την σορό τού Χαράλαμπου, γονάτιζαν και κάνοντας τον σταυρό τους ορκίζονταν Ένωση Ή Θάνατο.

……….Με πείσμα αρνήθηκαν να υπακούσουν την απαγόρευση των Άγγλων να μην ακολουθήσουν το φέρετρο του ήρωα από την Εκκλησία της Φανερωμένης όπου έγινε η νεκρώσιμη ακολουθία, προς το νέο κοιμητήριο Λευκωσίας με αποτέλεσμα αιματηρές συγκρούσεις στη Λευκωσία. Παρά τις καταρρακτώδεις βροχές και τις αυστηρές προειδοποιήσεις της Αστυνομίας ο λαός τίμησε τον ήρωά του.

……….Οι Βρετανοί δεν σεβάστηκαν ούτε τον νεκρό ούτε τα θρησκευτικά σύμβολα. Χρησιμοποίησαν βία, έριξαν δακρυγόνα και επιτέθηκαν με ρόπαλα κατά τής νεκρικής πομπής. Συγκεκριμένα, μετά από την ακολουθία στην εκκλησία Φανερωμένης, και ενώ ο νεκρός, υπό δυνατή βροχή και στα χέρια συγγενών, φίλων και συναγωνιστών του, μεταφερόταν στο κοιμητήριο, Άγγλοι στρατιώτες ανέκοψαν την πομπή στην Πλατεία Μεταξά (Ελευθερίας σήμερα) και προσπάθησαν να την διαλύσουν. Γιά τον σκοπό αυτό έριξαν δεκάδες δακρυγόνα, ο κόσμος σκορπίστηκε, οι μεταφέροντες τον νεκρό κινδύνεψαν και, τελικά, πήραν την σορό του από το φέρετρο και τρέχοντας τον απομάκρυναν και τον μετέφεραν στο νεκροταφείο, όπου και τον έθαψαν, σκεπάζοντάς τον με την ελληνική σημαία. Οι “δυνάμεις ασφαλείας” βλέποντας την αποφασιστικότητα τού λαού να θάψει με τιμές τον ήρωά του, λύσσαξαν. Και αφού δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι άλλο γιά ν΄ αποτρέψουν την παλλαϊκή συγκέντρωση, ξέσπασαν στον τάφο τού ήρωα.

Αφήστε μια απάντηση