ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΙ-ΚΑΤΣΙΓΑΡΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ-ΚΑΠΕΤΑΝ ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΗΣ

.

.

Κατσίγαρης Εμμανουήλ-καπετάν Καραμανώλης 
(+20/4/1908)

.

……….Ένας από τους τριάντα εννέα Κρητικούς οπλαρχηγούς που έσπευσαν να αγωνιστούν εθελοντικά γιά την απελευθέρωση τής Μακεδονίας, ήταν και ο Εμμανουήλ Κατσιγάρης ή Κατσίγαρης- Καραμανώλης, με καταγωγή από το χωριό Νίππος – Αποκορώνου Χανίων. Υπήρξε ο πρώτος οπλαρχηγός από τους ιδιώτες, επικεφαλής μιάς μικρής ομάδας 75 ατόμων.

……….Έδρασε κυρίως στην περιοχή Καρατζόβα, σημερινή Αλμωπίας, στην κεντρική Μακεδονία και κατά το διάστημα  1905 έως και 1908. Οι αναφορές γιά τον ηρωικό Κρητικό οπλαρχηγό μιλάνε γιά τα λαμπρά αποτελέσματά του, τις πράξεις γενναιότητας, τις μικρές έως ελάχιστες απώλειες ως κόστος, αναδεικνύοντας μιά στρατηγική φυσιογνωμία που στο άκουσμά της προκαλούσε τον θαυμασμό στους Τούρκους και τον τρόμο στους Βούλγαρους.

……….Με την αποβίβασή του στην Θεσσαλονίκη, τού ανατέθηκε ως αποστολή να συνοδεύσει την Αικατερίνη Χατζηγεωργίου, με σκοπό να την προφυλάξει μεταφέροντάς την σώα στο χωριό Γκρίτσιστα (Ελληνοχώρι) περιοχής Γευγελής, το οποίο βρίσκεται στα σημερινά Σκόπια. Ο ίδιος ορκίστηκε εκδίκηση γιά τον μετέπειτα θάνατο τής ηρωικής δασκάλας, κυνήγησε και τελικώς εκδικήθηκε σκοτώνοντας τον αρχικομιτατζή Λεώνε, στην Κορώνα Κιλκίς.

……….Σε μία αναφορά, περιγράφεται ότι στις 3 Μαΐου τα σώματα Μαζαράκη και Σπυρομήλιου έφθασαν στο Άνω Σέλι, άρχισαν την οργάνωση τής περιοχής και ενώθηκαν με το μικρό σώμα τού Εμμανουήλ Κατσίγαρη, που βρισκόταν στην περιοχή από την προηγούμενη χρονιά. Ταυτόχρονα τα σώματα Σπυρομήλιου και Κατσίγαρη κινήθηκαν προς το Μπάχοβο (Πρόμαχοι), γιά την περιοχή δηλαδή τού προορισμού τους.

……….Όμως οι οπαδοί τής ρουμανικής προπαγάνδας ειδοποίησαν τις βουλγαρικές συμμορίες τής περιοχής γιά το δρομολόγιο τού σώματος και στην συμπλοκή που ακολούθησε, τραυματίσθηκε σοβαρά στο πόδι ο Υπομοίραρχος Σπυρομήλιος, ενώ στην συνέχεια ακολούθησε προσβολή από τουρκικά αποσπάσματα.

……….Σε μία άλλη αναφορά στις 5 Μαΐου 1905 τα αντάρτικα σώματα τού Υπολοχαγού Κωνσταντίνου Μαζαράκη και τού Οπλαρχηγού Εμμανουήλ Κατσίγαρη, δέχονται επίθεση από τουρκικό τάγμα στα Καλύβια Πέλλας, αλλά κατορθώνουν μετά από σκληρή ολοήμερη μάχη να απαγκιστρωθούν και να διαφύγουν. Σε μιά άλλη αναφορά και σε συσχετισμό με την Ειδομένη, γενέτειρα τού δασκάλου Γρηγόριου Παπαζαφειρίου ο οποίος έδρασε ως πράκτορας Γ΄ τάξης και συνεργάστηκε με το Ελληνικό Προξενείο Μοναστηρίου, είχε μετατρέψει το σπίτι του στην Ειδομένη ως τόπο μυστικών συναντήσεων πρακτόρων και οπλαρχηγών, μεταξύ των οποίων και ο Εμμανουήλ Κατσίγαρης ενώ σε μυστική κρύπτη φυλασσόταν ο οπλισμός και τα πολεμοφόδια τού Αγώνα.

……….Γιά την εδαφική περιοχή που έδρασε ο Εμμανουήλ Κατσίγαρης λαμβάνουμε πληροφορίες από καταγραφές μέσα από περιστατικά. Γενικά οι αναφορές τοποθετούν τον γενναίο Κρητικό οπλαρχηγό στην περιοχή τής Κατατζόβας σημερινή Αλμωπία. Συγκεκριμένα σε μια αναφορά λέγεται:

……….«[ ] αναφέρεται ότι εις την περιοχήν τής Ναούσης από των αρχών τού 1906 ευρίσκετο ως αρχηγός των τοπικών σωμάτων ο Ανθυπολοχαγός τού Πεζικού Κατεχάκης Γεώργιος (Ρούβας). Η δύναμις των Ελληνικών σωμάτων τής περιοχής αυτής, ενισχύσθη διά δυνάμεως τριάκοντα τριών ανδρών υπό τον οπλαρχηγόν Εμμανουήλ Μπενή και μετ’ ολίγον διά τού σώματος τού οπλαρχηγού Κωνσταντίνου Γαρέφη, ο οποίος διά δευτέραν φοράν εισήρχετο εις την Μακεδονίαν. Έδρων επίσης υπό τας διαταγάς τού Κατεχάκη οι οπλαρχηγοί Εμμανουήλ Κατσίγαρης, Εμμανουήλ Σκουνδρής και Ιωάννης Σημανίκας. Επίσης εις την περιοχήν των Βοδενών (Εδέσσης), Γουμενίσσης και ιδιαιτέρως επί τού ορεινού όγκου τού Πάϊκου, τα Ελληνικά σώματα εγκατεστάθησαν σταθερώς κατά την διάρκειαν τού 1906 και ηυξήθησαν σταδιακώς εις δύναμιν. Έδρων εις την περιοχήν αυτήν τα μικρά σώματα των οπλαρχηγών Εμμανουήλ Κατσίγαρη και Χρήστου Καραπάνου...».

……….Οι Κρήτες εθελοντές αγωνίστηκαν με σθένος και ηρωισμό γιά την μακεδονική γη και τον λαό της. Πολλοί ιστοριογράφοι καταγράφουν συγκλονιστικές περιγραφές τής δράσης των Κρητικών εθελοντών. Στο βιβλίο τού Κ. Ι. Μαζαράκη που αναφέρει τον Εμμανουήλ Κατσίγαρη, τονίζει την γενναιότητά του αλλά και την χριστιανική του πίστη, αναδεικνύοντας παράλληλα το ήθος του. Διαβάζουμε τα παρακάτω:

……….«[]Την επόμενη αφικνείται ο Μανώλης Κατσίγαρης, Κρητικός, με εντολή να τον εγκαταστήσω καπετάνιο τής περιοχής. Πηγαίνω να τον παρουσιάσω ως αρχηγό τού παρά Βοδενά σώματος, Ο καπετάν Μανώλης γενναίος μέχρι αγριότητος, αλλά και θρήσκος εφοβείτο να παρουσιαστή προ τού ιεράρχου.

Αρχηγέ – μού λέει-, τί θες να με γνωρίσεις με τον παπά, θα μού δώσει τίποτες συμβουλές χριστιανικές που εγώ δεν μπορώ να ακολουθήσω.

Έννοια σου – τού λέγω και τον εισάγω’ ο Άγιος Βοδενών με γλυκύτητα Χριστού ανοίγει τας αγκάλας του εις τον εκδικητή τόσων χριστιανών και λέγει:

Καλός είσαι Μανώλη μα…… δεν σφάζεις όσο πρέπει!

……….Ο Μανώλης τρίβει τα μάτια του γονυπετής και τού φιλεί το χέρι, και στρεφόμενος προς εμέ λέγει:

Δεν μου είπες πως ήταν δικός μας, Να καλός Δεσπότης!

……….Επίσης κάποιες άλλες αναφορές αναδεικνύουν τον βαθιά θρησκευόμενο ηρωικό μακεδονομάχο γράφοντας ότι συχνά αναφωνούσε: «Εμείς θα τιμωρήσουμε όσους καταδιώκουν την θρησκεία μας». Σε άλλο περιστατικό στο χωριό Παπαδιά, οι Βούλγαροι κλείστηκαν στην εκκλησία τού χωριού να σωθούν, και ο ίδιος απαγόρευσε την πυρπόληση τής εκκλησιάς και έτσι σώθηκαν οι εχθροί. Επίσης βοηθούσε στην τόνωση τού ηθικού των κατοίκων των χωριών συμμετέχοντας σε εκδηλώσεις, όπως ομαδικές βαπτίσεις παιδιών.

  • **Τον Μάρτιο τού 1908** ο ένδοξος αγωνιστής Μακεδονομάχος σκοτώθηκε στην περιοχή Παλατίστα Βέροιας (περιοχή Ολύμπου) στα σύνορα, επιστρέφοντας στην αγαπημένη του Κρήτη. Το ριζίτικο τραγούδι τον έκλαψε με τον δικό του τρόπο:

“Μαύρο πουλίν εκάθισεν εις το νεκροταφείο. Και κελαϊδεί λυπητερά και παραπονεμένα—Μανώλη μου Κατσίγαρη όμορφο παλληκάρι,η μαύρη γης σε χαίρεται εις την Μακεδονία. Κλαίει σ’ ο Νίππος, κλαίει σε, κι’ η γ’ Επαρχία όλη, για σένα είν’ η ταραχή, για σένα κι’ η γι’ αντάρα…”

…………Το Ελληνικό κράτος προς τιμήν τού ένδοξου Κρητικού Μακεδονομάχου έστησε προτομή γιά να τιμήσει τον ήρωα τού Μακεδονικού πολέμου στην Ειδομένη Κιλκίς. Tο Μνημείο αυτό βρίσκεται στην πλατεία τού χωριού, πλησίον τού χώρου όπου αναπαύεται η Αικατερίνη Χατζηγεωργίου. Μιά ανάλογη προσπάθεια έγινε στην γενέτειρά του από ιδιώτες συντοπίτες του να μαζευτούν χρήματα και να στηθεί η προτομή γιά τον ένδοξο μακεδονομάχο στο Νίππος Χανίων, κάτι που τελικά πραγματοποιήθηκε.

  • **(Η ιστοσελίδα τής Παγκρήτιας Αδελφότητος Μακεδονίας και η προτομή του στην Ειδομένη αναφέρουν ως ημερομηνία θανάτου την 20η Απριλίου 1908).

  • Πηγή 1 : http://idomeni.gr/
  • Πηγή 2 : www.e-istoria.com
  • Επιμέλεια κειμένου:  Ελληνικό Ημερολόγιο 
  • Πληροφορίες εικόνας: «Ολόσωμη αναμνηστική φωτογραφία, σε εσωτερικό χώρο (φωτογραφείο), τού ένοπλου Εμμανουήλ Κατσιγάρη από τον Νίπο Χανίων. Κρατάει αραβίδα Μάνλιχερ Μ 1893. Στην ζώνη φέρει τα φυσίγγιά της, περίτεχνο κρητικό μαχαίρι με ασημένια θήκη και κοκκάλινη λαβή και πιστόλι Μάνλιχερ Μ 1905. Στο στήθος χιαστί φέρει τα φυσίγγια τού πιστολιού

Αφήστε μια απάντηση