4 Νοεμβρίου
1255.—Πέντε ἡμέρες μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Αὐτοκράτορα Ἱωάννη Δοῦκα Γ΄Βατάτζη, τιμάται ἡ μνήμη του ὡς ἀγίου. Σχετικὰ μὲ τὸν Αὐτοκράτορα καὶ «πατέρα τῶν Ἑλλήνων», εἶναι ἀπορίας ἄξιο τὸ γεγονὸς πὼς γιὰ τοὺς περισσότερους, ὁ ἐκ Διδυμοτείχου καταγόμενος ἅγιος τῆς ὀρθοδοξίας καὶ Αὐτοκράτορας, εἶναι ἄγνωστος. Ὑπῆρξε ἀπό τοὺς σημαντικοτέρους ἡγεμόνες ὁ ὁποῖος τόσο στὴν ἐξωτερικὴ πολιτικὴ ὅσο καὶ στὴν ἐσωτερική, ἀνύψωσε τὴν μικρὴ Αὐτοκρατορία τῆς Νίκαιας ἀπὸ περιορισμένη στὴν ἔκταση μιᾶς ἐπαρχίας, σὲ μεγάλη δύναμη καὶ ἁπόλυτη διάδοχο τῆς Ῥωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας. Δήλωσε ὑπερήφανα τὴν Ἑλληνική καταγωγή τόσο τοῦ ἴδιου ὅσο καὶ τῶν ὑπηκόων του στὸν πάπα Γρηγόριο Θ΄. Ἦταν ἀμερόληπτος στὴν ἀπονομή δικαιοσύνης, μὲ ἐξαιρετικό κοινωνικὸ ἔργο, ἱδρύοντας πτωχοκομεῖα, νοσοκομεῖα καὶ γηροκομεῖα. Παράλληλα, ἔδειξε ἐξαιρετικὲς στρατηγικὲς καὶ διπλωματικὲς ἱκανότητες. Χάρις σ’ αὐτόν μπόρεσε ὁ Μιχαήλ Παλαιολόγος τὸ 1261 ν’ ἀπελευθερώσῃ τὴν Κωνσταντινούπολη.
1458.—Με την εμφάνιση 80.000 οθωμανών, οι Ενετοί εγκαταλείπουν άνανδρα το τείχος που έφτιαξαν καθώς και την πολιορκία τής Κορίνθου. Εξήντα Κρητικοί σύμμαχοί τους θα αιχμαλωτιστούν και αφού οδηγηθούν στην Κωνσταντινούπολη θα εκτελεστούν.
1596.—(Ίσως 1597) Από τα πλέον εύκολα θύματα των πειρατών, ήταν οι ιερείς. Ο μουσουλμάνος Χιτίρ μπέης, ενεργώντας γιά λογαριασμό τού σουλτάνου, συνέλαβε τον πατέρα Θεόδ. Ζαρκούλη από την Αμόλοχο τής Άνδρου, απαιτώντας 175 ντζεκίνια (νόμισμα τής εποχής) ως λύτρα γιά την απελευθέρωσή του.
1646.—(π.ημ) Μετά την κατάρρευση τού μεγάλου πύργου τής Φορτέτ(ζ)σας από ανατίναξη που διενεργήθηκε από τους οθωμανούς, οι Ενετοί παραδόθηκαν υπό όρους. Από τους αιχμαλώτους, δέκα κορίτσια στάλθηκαν στον σουλτάνο, ο οποίος γιόρτασε επί τρείς μέρες την κατάληψη τής πόλεως.
1684.—Συμφωνία μεταξύ των αντιπροσώπων Μανιατών και τής Ενετικής Δημοκρατίας στην Πρέβεζα γιά μεταξύ τους συνεργασία. Η Συνθήκη συμμαχίας μεταξύ των αντιπροσώπων των Μανιατών και τής Ενετικής Δημοκρατίας, υπογράφηκε «εἰς τὸ κάτεργον τοῦ Καπετᾶν Γενερᾶλε (Φραγκίσκου Μοροζίνι), εἰς τὸ πόρτο τῆς Πρέβεζας». Με αυτήν ο Μοροζίνι αναλάμβανε την υποχρέωση να καταπλεύσει με όλον τον στόλο του στην Μάνη, οι δε Μανιάτες να έχουν επί ποδός πολέμου 10.000 πολεμιστές και 2.000 ζώα «διὰ νὰ γένῃ ὁ διωγμὸς τοῦ βαρβάρου καὶ νὰ ἔλθῃ ἡ χώρα εἰς τὰς χείρας τῶν χριστιανικῶν ἀρμάτων». «[…]Οἱ λαοὶ ὅσοι κατοικοῦν τὴν ἐπαρχίαν τῆς Μάνης, ὁμολογοῦμεν πάντοτε πίστιν καὶ σέβας είς τὸ ὄνομα τὸ φοβερὸν καὶ ἀνίκητον τῆς γαληνοτάτης δημοκρατίας. Τώρα δὲ μάλιστα, ὅπου τὰ δυνατὰ στρατεύματα τῶν Χριστιανῶν κινοῦνται, διὰ νὰ καταλάβουν τὴν ὑπερηφάνεια τῶν βαρβάρων Ὀθωμανῶν, οἱ κάτοικοι τοῦ κόλπου τῆς Μάνης, διατηροῦντες στὰ στήθη των σταθερὰν καρτερίαν, διὰ νὰ ἡμπορέσουν ἄλλην μίαν φορὰν νὰ ἐπαναστατήσουν ἐναντίον τῆς τυραννίας, ἀναζωογονοῦσι τὴν πίστιν εὶς τὰς χείρας τοῦ ἐκλαμπροτάτου Φραντζίσκου Μοροζίνη καπετᾶν γενερᾶλε…»
1765.—Τρομερή σεισμική δόνηση 6,8 Ρίχτερ, πλήττει το Άγιον Όρος. Η γη δεν σταμάτησε να «χορεύει» παρά μόνον μετά από 43 ημέρες, όμοια με τον σεισμό τής 9ης Μαρτίου 1765, τού οποίου οι μετασεισμικές δονήσεις διήρκεσαν μέχρι την 18η Απριλίου τής ίδιας χρονιάς.
1789.—Απόπειρα πειρατείας βενετικού πλοίου στο λιμάνι τής Σίφνου. Το καράβι το οποίο εκτελούσε ναύλο γιά λογαριασμό Ζακυνθινών, από την Σμύρνη στα Κύθηρα, έσωσε ξαφνικός άνεμος ο οποίος έσπασε τους κάβους που το αγκίστρωναν οι πειρατές.
1821.—Οι Έλληνες υπό τον Παναγή Κτενά, μετά την νίκη τού Χαλανδρίου στις 2/11, πολιορκούν τους τούρκους στην Ακρόπολη.
.—Αρχίζει τις εργασίες της στο Μεσολόγγι υπό την προεδρία τού Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, η Συνέλευση τής Δυτικής Χέρσου Ελλάδος. Μαζί με τον επίσης Φαναριώτη πολιτικό Θεόδωρο Νέγρη, πρωταγωνίστησε στην σύνταξη τής λεπτομερέστερης Νομικής Διατάξεως τής Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος. «Την 4 Νοεμβρίου 1821 συνεκροτήθη Συνέλευσις εν Μεσολογγίω, υπό τον Αλέξανδρον Μαυροκορδάτον, η οποία έθεσε τας βάσεις τής Προσωρινής Διοικήσεως τής Δυτικής Χέρσου Ελλάδος και συνέστησε τοπικήν αρχήν, ωνομασθείσαν Γερουσίαν.»
.—Από την ίδια αυτή Συνέλευση προέκυψε το γεγονός ότι, γιά την ασφάλεια τού νεοσύστατου Κράτους, οι «Προεστώτες» αναλαμβάνουν την Αστυνόμευση τού τόπου ως τα κατώτερα όργανα τής εν λόγω Υπηρεσίας.
1826.—Στην Δόμβραινα Θηβών, ο Γ. Καραϊσκάκης με τους υπ’ αυτόν Έλληνες, επιτέθηκε εναντίον των τούρκων. Στην δεύτερη αυτή μάχη δεν αναδείχθηκε νικητής (βλ. & 3/11).
1847.—Μουσουρικά. Η τουρκία με υπόμνημα στις Δυτικές Δυνάμεις προσπαθεί να καλύψει τον πρέσβη της και η σφοδρή αντιπαλότητα με την Ελλάδα συνεχίζει. Μεγάλη ευθύνη είχε και ο πράκτορας των τούρκων Μέττερνιχ.
1852.—Ημερομηνία θανάτου τού Αγωνιστή Κωνσταντίνου Πετσάλη. Γεννήθηκε στην Πάργα τής Ηπείρου το έτος 1794 και με την έκρηξη τής Επαναστάσεως κατήλθε στην Πελοπόννησο ως απλός στρατιώτης. Στον Τακτικό Στρατό έφτασε στον βαθμό τού λοχαγού, κι από εκεί τον Ιούνιο τού 1833 μετατάχθηκε στο σώμα τής Χωροφυλακής, όπου διέπρεψε και παρασημοφορήθηκε στις επιχειρήσεις κατά τής ληστείας. Απεβίωσε πάμπτωχος, όπως σχεδόν όλοι οι συναγωνιστές και συνάδελφοί του εκείνης τής εποχής.
1856.—(ἤ 1855) Απεβίωσε στην Αθήνα ο Μετσοβίτης εθνικός ευεργέτης, Μιχαήλ Τοσίτσας. Πρώτος Γενικός Πρόξενος τής Ελλάδος στην Αλεξάνδρεια, και ταυτοχρόνως Ιδρυτής, Πρόεδρος και Μέγας Ευεργέτης τής Ελληνικής Κοινότητας Αλεξάνδρειας. Είχε διαθέσει μεγάλα ποσά γιά την ανέγερση νοσοκομείων και άλλων φιλανθρωπικών ιδρυμάτων σε Αλεξάνδρεια, Θεσσαλονίκη, Μέτσοβο και Αθήνα. Συνέβαλε επίσης στην ανέγερση τού Πολυτεχνείου και προικοδότησε το Πανεπιστήμιο και το Αρσάκειο.
1874.—Συμβαίνει σεισμός εξαιρετικά μεγάλου μεγέθους, στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ Δωδεκανήσου και Μικρασιατικών ακτών. Αν και το μέγεθός του έφθασε τα 7,0 Ρίχτερ, το μεγάλο εστιακό βάθος απέτρεψε καταστροφές.
1883.—Γεννιέται στο Μορφοβούνι τής Καρδίτσας ο στρατιωτικός, πολιτικός και τρείς φορές Πρωθυπουργός τής χώρας, Νικόλαος Πλαστήρας. Έλαβε μέρος στον Μακεδονικό Αγώνα, τον Βορειοηπειρωτικό, τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο όπου και τραυματίστηκε, αλλά, και αργότερα στην Μικρασιατική Εκστρατεία. Συμμετείχε πρωταγωνιστικά στο κίνημα στο Γουδί. Πέθανε στην Αθήνα στις 26 Ιουλίου τού 1953 μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο που υπέστη σε ηλικία 70 ετών. Ο ίδιος είχε πεῖ: «Τὸ πλανᾶσθαι ἀνθρώπινον, ἀλλά τὸ ὁμολογεῖν τὴν πλάνην εἶναι ἀνώτερος πολιτισμὸς καὶ εὐγενέστερος ἀνδρισμός. Ἕνας λαός, οὕτῳ μόνον σκεπτόμενος ἀποτρέπει τὰς ἐκ τῆς πλάνης συμφορᾶς καὶ εὐημερεῖ».
1891.—Ἐκλογικῶν ἀναμετρήσεων τὸ ἀνάγνωσμα… Πολλὰ μποροῦμε νὰ διαβάσουμε γιὰ προηγούμενες ἐκλογικὲς ἀναμετρήσεις, γιὰ ἀποτελέσματα καὶ ἀντιδράσεις. Ἀλλὰ νὰ σκαρφαλώσῃ ἡ πολιτικὴ στὶς κορυφὲς τῶν Μετεώρων ὅπως διαβάζουμε στὴν «Νέα Ἐφημερίς», ἀρ. φύλ. 308, δὲν ἦταν κάτι συνηθισμένο…
1901.—Γεννιέται στο Ληξούρι τής Κεφαλλονιάς ο Σπυρίδων Μαρινάτος, Αρχαιολόγος και Ακαδημαϊκός. Πραγματοποίησε πολλές ανασκαφές, κυρίως στην Κρήτη, στην Πύλο, στην Κεφαλλονιά, στις Θερμοπύλες στον Μαραθώνα και στην Θήρα. Ηγήθηκε τής σπουδαιότερης, κατά πολλούς, ανασκαφής τού δεύτερου μισού τού 20ού αιώνα. Οδηγός του σ΄ αυτές τις ανασκαφές, ήταν τα γραπτά τού Παυσανία, στον οποίο εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του. Την 1η Οκτωβρίου 1974, ενώ επόπτευε τις εργασίες στην «Τριγωνική Πλατεία» στην Σαντορίνη, τραυματίστηκε θανάσιμα από πτώση. Τάφηκε, σύμφωνα με την επιθυμία του, μέσα στην Ανασκαφή τού Ακρωτηρίου.
1905.—Λήξη τής Κρητικής επαναστάσεως. Οι Κρήτες οπλαρχηγοί συναντήθηκαν με τους προξένους των Μεγάλων Δυνάμεων στις Μπουρνιές και παρέδωσαν τα 8.000 όπλα των επαναστατών (βλ.& προηγούμενες ημέρες). Απαίτηση των Κρητών ήταν η χορήγηση αμνηστίας. Σε όσους Κρήτες δεν δόθηκε αμνηστία, επετράπη η αναχώρησή τους γιά την πρωτεύουσα Αθήνα.
1910.—Χωριά των Γιαννιτσών που υπάγονται στο τμήμα Ελλάνιτσας, επανέρχονται στην Ορθοδοξία, χάρις στις ενέργειες των Μακεδονομάχων αδελφών Δογιάμα.
.—Το Υπουργείο Στρατιωτικών, με εγκύκλιό του απαγορεύει στους αξιωματικούς να δίνουν συνεντεύξεις ή να αρθρογραφούν άνευ αδείας του.
1912.—Βαλκανικοί Πόλεμοι: Συνεχίζονται οι συγκρούσεις μεταξύ Ελληνικού και τουρκικού στρατού στον οικισμό Άρνισσα Πέλλας (απελευθέρωση τής περιοχής Αριδαίας).
.—Ἰσχυρὲς τουρκικὲς δυνάμεις προσέβαλαν τὴν Σιάτιστα ἀλλὰ τὰ Ἑλληνικὰ τμήματα ποὺ βρίσκονταν ἤδη ἐκεῖ, συνεπικουρούμενα ἀπὸ Κρῆτες ἐθελοντές τοὺς ἀπέκρουσαν καὶ διέσωσαν τὴν πόλη, στὴν ὁποία εἶχαν καταφύγει γιὰ ἀσφάλεια 30.000 γυναικόπαιδα τῆς περιοχῆς.
.—Στὴν σημαντικὴ μάχη τῆς Σιάτιστας, μεταξὺ ἄλλων, ἔπεσαν ὑπέρ Πατρίδος ὁ ἡρωικὸς μακεδονομάχος Στυλιανός Μανουσάκης ἤ Μηναδάκης ἀπό τὰ Σφακιὰ Χανίων, ὁ ἐπίσης μακεδονομάχος καὶ δάσκαλος στὸ ἐπάγγελμα, Ἐμμανουὴλ Φιωτάκης ἀπό τὴν Ἁγία Εἰρήνη Σελίνου Χανίων, ὁ μακεδονομάχος Λεωνίδας Παπαμαλέκος ἀπό τὸν Βάμο Ἀποκορώνου, ὁ Στυλιανὸς Παπαδοπέτρος ἀπό τὸν Καλλικράτη Σφακίων, ὁ μακεδονομάχος Ι. Ἀνδρουλακάκης ἀπό τὸ Λουτρὸ Σφακίων, ὁ Χρῆστος Χριστοδουλάκης ἀπό τὸν Ἀλικιανὸ Κυδωνίας Χανίων, καὶ ὁ Μονεμβασιώτης Γεώργιος Καπιτσίνης. Τραυματίστηκε ὁ ἐπίσης Μακεδονομάχος καὶ ἰατρὸς στὸ ἐπάγγελμα, Μιχαὴλ Ν. Ἀναστασάκης ἀπό τὴν Σπηλιὰ Κισσάμου. Στὴν μάχη συμμετεῖχαν οἱ Καπετὰν Στυλιανὸς Κλειδῆς καὶ Μιχαὴλ Τσόντος, ἀδελφός τοῦ Μακεδονομάχου Καπετὰν Βάρδα (Γεώργιου Τσόντου).
.—Ὁ διδάκτωρ τῆς ἰατρικῆς, Δωδεκανήσιος ἀπὸ τὴν Κάλυμνο Σκεῦος Ζερβός, μεγάλος ἀγωνιστὴς γιὰ τὴν Ἕνωση τῆς Δωδεκανήσου μὲ τὴν Ἑλλάδα, ὑπηρέτησε ἐθελοντικὰ ὡς λοχαγὸς διοικητὴς τοῦ 10ου ὀρεινοῦ χειρουργείου. Στὴν μάχη τῆς 4ης Νοεμβρίου στὴν Σιάτιστα, μαζὶ μὲ τοὺς γιατρούς, Μηνᾶ Θεοδώρου, ἐκ Σιατίστης, Μαυροβίτη, Καστοριέα, καὶ Στρακαλή, φαρμακοποιὸ Σιάτιστας, πρόσφερε στὸ κτήριο τοῦ Τραμπάντζειου Γυμνασίου ἰατρική βοήθεια στοὺς τραυματίες.
.—Μεταξύ τῶν μαχητῶν στὴν μάχη τῆς Σιάτιστας, διακρίθηκε ὁ Μακεδονομάχος Λάζαρος Ἀποστολίδης (καπετάν Λάζος) ἀπό τὴν Λεύκη Καστοριᾶς, μαζὶ μὲ τριακόσιους περίπου Μακεδόνες, ὑπὸ τὶς διαταγὲς τοῦ Κατεχάκη. Λίγες μέρες πρὶν στὶς 14/10, εἶχε ὑπερασπιστεῖ καὶ διασώσει τὰ γυναικόπαιδα στὸ Βογατσικό.
.—Ναυτικό άγημα, το οποίο μεταφέρθηκε από το αντιτορπιλικό «Θύελλα», αποβιβάζεται στην Ικαρία η οποία επισήμως πλέον ενώνεται με την υπόλοιπη Ελλάδα. Λίγες ημέρες νωρίτερα εκπρόσωποι τού νησιού επισκέφτηκαν τον Ναύαρχο Κουντουριώτη στην Λήμνο και τού επέδωσαν ψήφισμα με το οποίο κήρυσσαν την Ένωση με την Μητέρα Πατρίδα. Οι Ικαριώτες είχαν ήδη ξεσηκωθεί από τις 17 Ιουλίου και μετά από σύντομη πολιορκία τού Αγίου Κήρυκου, μετέφεραν τους τούρκους στον Τσεσμέ. Μέχρι την Ένωση, εγκατέστησαν την Ελευθέρα Πολιτεία Ικαρίας.
1918.—(4-10/11) Ίδρυση τού Σ.Ε.Κ.Ε. (Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας) το οποίο αργότερα μετονομάστηκε σε Κ.Κ.Ε.
1919.—Στο Μικρασιατικό μέτωπο σημειώνεται δράση περιπόλων.
1920.—Ο Δημήτριος Ράλλης σχηματίζει κυβέρνηση, η οποία θα παραμείνει στην εξουσία μέχρι τις 24 Ιανουαρίου 1921.
.—Η βασιλομήτωρ Όλγα, που βρίσκεται στην Αθήνα, αναλαμβάνει την αντιβασιλεία.
.—Παρ’ όλη την βία και νοθεία των τελευταίων μηνών και τις φυλακίσεις και τις εξορίες αντιφρονούντων, ο Ελευθέριος Βενιζέλος ηττήθηκε κατά κράτος στις εκλογές.
.—Ο Βενιζέλος (επειδή έχασε στις εκλογές), αναχώρησε γιά το Παρίσι δηλώνοντας ότι αποσύρεται από την ενεργό πολιτική και ότι σκοπεύει να ιδιωτεύσει. Εάν όμως η χώρα ζητήσει τις υπηρεσίες του στο εξωτερικό, θα είναι στην διάθεσή της.
.—Ο Ελληνικός στρατός δρα με πυροβολικό και περιπόλους.
1921.—Στο μέτωπο στην Μικρά Ασία ο Ελληνικός στρατός δέχεται επιθέσεις τούρκων.
1923.—Το στρατοδικείο Θεσσαλονίκης καταδικάζει εκ νέου σε θάνατο αξιωματικούς, ενώ ο Μεταξάς μόλις πρόλαβε να διαφύγει. Το πραξικόπημα Βενιζέλου-Πλαστήρα συνεχίζει τις εκκαθαρίσεις με κάθε τρόπο.
1924.—Εγκαινιάζεται η Παιδαγωγική Ακαδημία Αθηνών κατόπιν εισηγήσεως τού δημοτικιστή Γληνού, γιά την προετοιμασία ανώτερων στελεχών τής Εκπαιδεύσεως. Προσαρτήθηκε στο Μαράσλειο Διδασκαλείο και λειτούργησε από το 1924 μέχρι το 1926, οπότε και καταργήθηκε από τον Πάγκαλο (βλ. Μαρασλειακά).
1925.—Σὲ μία ἀπό τὶς πρεμιέρες τῶν «νέων θεαμάτων», τὰ ὁποῖα τιμοῦν μὲ τὴν παρουσία τους οἱ εὕποροι Θεσσαλονικεῖς καὶ στεγάζονται στοὺς δύο κινηματογράφους τοῦ Λευκοῦ Πύργου, τὴν προβολὴ συνόδευε ἠχητικὰ ὁ βαρύτονος Πρεδάρης καὶ ἡ ὀρχήστρα τοῦ Κοτσανίδη. Τὸ πρόγραμμα συμπλήρωνε «τὸ μπαλέτο Μέις-Μέτς, δύο κωμικοὶ θαυματοποιοὶ καὶ τρεῖς ἄλλες ἐνδιαφέρουσες ἀτραξιόν».
1927.—Κυβερνητικό διάταγμα των κατοχικών Ιταλών προβλέπει την καθίδρυση τού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Ρόδου.
1931.—Λίγες ημέρες μετά την προσάραξη τού Αβέρωφ στα αβαθή νερά τής Καλαμαριάς στην Θεσσαλονίκη (βλέπε 26 Οκτωβρίου), ο υπουργός των ναυτικών υποβάλει την παραίτησή του. Ταυτοχρόνως αντικαταστάθηκε και ο αρχηγός τού στόλου.
1932.—Σχηματίζεται συντηρητική κυβέρνηση υπό τον αρχηγό τού Λαϊκού Κόμματος, Παναγή Τσαλδάρη. Πρόκειται γιά την 4η κυβέρνηση μέσα στην ίδια χρονιά, την οποία θα ανατρέψει πραξικοπηματικά ο Βενιζέλος 2 μήνες μετά.
1933.—Ο Ελευθέριος Βενιζέλος χαρακτηρίζει την αντιπολίτευση ως «κίτρινο Τύπο». Σε μία προσπάθεια να αποποιηθεί των ευθυνών τού κόμματος και των στελεχών του από τα τεράστια σκάνδαλα τα οποία είδαν το φως της δημοσιότητας και σημάδεψαν την θητεία του, επιρρίπτει τις ευθύνες στον Τύπο τής εποχής.
1934.—Το Υπουργείο ανακοινώνει την αναδιοργάνωση τής αεροπορίας και τού ναυτικού. Αεροπλάνα καθώς και δύο αντιτορπιλικά, θα ενισχύσουν τις δυνάμεις μας.
1935.—Σκοτώθηκε σε αεροπορικό ατύχημα που συνέβη στο Φάληρο κατά την διάρκεια εκπαιδευτικής πτήσεως, ο αεροπόρος μας Άγγελος Πόρταλης. Ο άτυχος πιλότος, γεννήθηκε το 1914 στα Χανιά. http://www.pasoipa.org.gr/
.—Μαζί με τον Πόρταλη, λίγες ώρες αργότερα, κατέληξε στο Ναυτικό Νοσοκομείο Πειραιά όπου διακομίστηκε βαριά τραυματισμένος και ο αεροπόρος μας Πέτρος Χειλάκος.
1940.—Οἱ ἀρχηγοὶ τῶν ἰταλικῶν Ἐπιτελείων πραγματοποίησαν σύσκεψη ὑπὸ τὴν προεδρία τοῦ Μουσσολίνι, κατὰ τὴν ὁποία ἀναγνώρισαν τὴν ἀποτυχία τῆς ἀρχικῆς ἐπιχειρήσεως εἰσβολῆς στὴν Ἑλλάδα καὶ ἀποφάσισαν τὴν σταδιακὴ ἀποστολὴ στὴν ἀλβανία δώδεκα καὶ πλέον μεραρχιῶν, προκειμένου νὰ ἀναπτυχθῇ νέα εὐρυτάτη ἐπιχείρηση.
.—Οι ιταλικές δυνάμεις συνεχίζουν την επίθεσή τους εναντίον των ελληνικών στο βορειοηπειρωτικό μέτωπο και καταλαμβάνουν την μονή Σωσσίνου. Στον Τομέα τής Πίνδου οι Έλληνες, αντεπιτηθέντες κατέλαβαν την Βωβούσα. Οι μάχες γιά την ανακατάληψη τού Δίστρατου από τις Ελληνικές δυνάμεις, όμως, θα διαρκέσουν μέχρι τις 7 Νοεμβρίου.
.—Ξημερώματα τής 4ης Νοεμβρίου οι Ιταλοί επιχείρησαν να περάσουν τον Καλαμά στο ύψος τής Βροντισμένης και τα κατάφεραν. Άμεση όμως αντεπίθεση τού 1ου Τάγματος Πολυβόλων τους έριξε και πάλι πίσω, με σημαντικές απώλειες κυρίως σε πνιγμένους. Το πρωΐ περιορίστηκαν να βομβαρδίζουν με το πυροβολικό και την αεροπορία τους.
.—Η ιταλική αεροπορία βομβάρδισε την Θεσσαλονίκη, πολλές γέφυρες, τον Βόλο, τον Πειραιά και γιά δεύτερη ημέρα το Μέτσοβο.
.—Πέφτει ηρωικά στο Νεστόριο τής Μακεδονίας ο πρώτος νεκρός δημοσιογράφος στο Έπος τού ’40, έφεδρος ανθυπολοχαγός μηχανικού, Κωστής Παπαδάκης.
.—Η Ελληνική Αεροπορία σε αερομαχία καταρρίπτει τρία εχθρικά αεροσκάφη.
.—Ανακοινώνεται επίσημα η απόβαση Βρετανικών στρατευμάτων στην Κρήτη.
.—Σκοτώθηκαν κατά την διάρκεια αερομαχίας με ιταλικά αεροπλάνα τύπου Fiat, ο χειριστής Επισμηναγός Κατάσσος Φρειδερίκος μαζί με τον Ανθυποσμηναγό Σαρβάνη Αλέξανδρο ως παρατηρητή-βομβαρδιστή. Καταρρίφθηκαν από τα εχθρικά πυρά 3 χλμ. ανατολικά τής Σαμαρίνας (Πίνδος).
.—Τσάμηδες και Ιταλοί εισβάλουν στο χωριό Ελεύθερο τής Ηπείρου. Έκλεψαν τα πάντα. Μετά την γενική λεηλασία, προέβησαν σε καταστροφές κινητής και ακίνητης περιουσίας, αλλά και την πυρπόληση τού χωριού. Επίσης, προέβησαν στην εκτέλεση ενός αθώου ανθρώπου. Μετά από αυτούς, στις 23/7/1943, την καταστροφή επανέλαβαν οι Γερμανοί με ακόμη μεγαλύτερο ζήλο…
.—Την ίδια ημέρα, Ιταλοί και αλβανοί Τσάμηδες εισβάλουν γιά δεύτερη φορά στο χωριό Αμάραντος τής Ηπείρου και το ρημάζουν. Οι εγκληματίες έπεσαν σαν γύπες στο δυστυχές χωριό, τού οποίου λεηλάτησαν και τις 80 οικίες κλέβοντας όλα τα έπιπλα, τον ρουχισμό, τα ζωντανά αλλά και τα αποθηκευμένα τρόφιμα, καταδικάζοντας με τον χειρότερο τρόπο τους κατοίκους.
1944.—Μέλη τού ΕΛΑΣ, διαρρηγνύουν τις φυλακές τής Συγγρού απελευθερώνοντας 780 κατάδικους τού κοινού ποινικού δικαίου. Δολοφόνοι, ληστές, διαρρήκτες, λωποδύτες, στελεχώνουν τις τάξεις των φιλομπολσεβίκων τής Ελλάδος, οι οποίοι ετοιμάζουν πυρετωδώς την βίαιη κατάληψη τής χώρας μας. Ταυτοχρόνως, οι κομμουνιστές το τελευταίο διάστημα έχουν στήσει φυλάκια και φρουρές στις πέντε κύριες αρτηρίες τής προσπελάσεως των Αθηνών, απαγορεύοντας την έξοδο σε κάθε δημόσιο υπάλληλο, πολίτη ο οποίος δεν ήταν κομμουνιστής, την κυκλοφορία εφημερίδων τις οποίες θεωρούσαν πως δεν τους εξέφραζαν, αλλά και την είσοδο κάθε φορτίου με τρόφιμα προς την πόλη (…)
.—Αποχωρεί από την Μήλο η δύναμη Ιερολοχιτών που δρούσε από την πρώτη τού μήνα. Είχαμε δύο τραυματίες, ενώ, οι εχθροί, εκτός από νεκρούς και τραυματίες είχαν απωλέσει 100 άτομα που αιχμαλωτίστηκαν.
.—Ολοκληρώνεται η εκκένωση τής Ελλάδος από τους Γερμανούς. Γερμανικές φρουρές παραμένουν μόνο στα νησιά Ρόδο, Κάλυμνο, Κω, Λέρο, Τήνο, Μήλο, και στο ΒΔ τμήμα τής Κρήτης μέχρι τον Μάϊο τού 1945.
.—Η μεγάλη σφαγή στο Κιλκίς χιλιάδων Ελλήνων που είχαν καταφύγει εκεί, από ισχυρές δυνάμεις τού ΕΛΑΣ, συνεπικουρούμενες από σλάβους ταξικούς συντρόφους τους. Οι σφαγιασθέντες ήταν άνδρες τής ΠΑΟ, τού ΕΔΕΣ Μακεδονίας, ένοπλα αντικομμουνιστικά τμήματα και οικογένειες αντιφρονούντων. Μετά από μάχη κατά την διάρκεια τής οποίας συντρίφθηκαν οι θέσεις των αμυνομένων από τα πυροβόλα τού βουργαρικού στρατού, άνδρες τού ΕΛΑΣ μαζί με τους ταξικούς τους συντρόφους, εισέβαλαν στην πόλη και σφαγίασαν χιλιάδες Έλληνες πατριώτες.
.—Ο σκληραγωγημένος και άξιος Πόντιος αγωνιστής Κυριάκος Παπαδόπουλος (Κισάμπατζακ), τραυματισμένος βαριά στην μάχη τού Κιλκίς, αυτοκτονεί, επιλέγοντας έντιμο θάνατο παρά την ατίμωση από κομμουνιστικά χέρια. Στον Πόντο πολέμησε τους τούρκους σφαγείς τού Κεμάλ, όπου έχασε τρία αδέλφια και τον θείο του. Στην Ελλάδα, δεν εξαπατήθηκε από τα ψεύτικα πατριωτικά λόγια τού ΕΛΑΣ, αρνούμενος να προσχωρήσει στις δυνάμεις του, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι υπηρετούσαν την επέκταση τού σλαβισμού τής μητέρας πατρίδας τους Σοβιετίας. Με τις γνωστές δόλιες τακτικές τους, οι κομμουνιστές τον κατηγόρησαν ως προδότη επειδή επέλεξε να υπερασπιστεί την Ελλάδα από τους βούργαρους και τους Ελασίτες συμμάχους τους.
.—Ο π. Ισαάκ Παπαδόπουλος σκοτώθηκε στην μάχη τού λόφου τού Αγ. Γεωργίου στο Κιλκίς.
.—Ο μακεδονομάχος καπετάν Γκόνος Δογιάμας, οι γυιοί του, Δημήτριος και Βασίλειος, τα ανήψια του, Ευάγγελος και Λάζαρος Δογιάμας, ο γαμπρός του, Θάνος Τουλούπης, και ο Τσάνας Ευάγγελος, απήχθησαν και κρατήθηκαν στις καπναποθήκες (τα λεγόμενα «δίδυμα κτίρια») στο κέντρο τής πόλεως τού Κιλκίς, που χρησίμευαν ως τόπος φυλακίσεως ανεπιθύμητων και αντιφρονούντων. Ο τρίτος γυιός του, Χρήστος, πατέρας τεσσάρων παιδιών βρέθηκε νεκρός σε ένα χαντάκι. Όλη η οικογένεια συμμετείχε στην Εθνική αντίσταση με την Π.Α.Ο. Ο ανεψιός του, Λάζαρος Δογιάμας, δολοφονήθηκε κατόπιν στο νοσοκομείο τού Κιλκίς όπου μεταφέρθηκε, λόγω τού ότι είχε τραυματιστεί.
.—Εκτελείται ο π. Κυριάκος Παπαδόπουλος μαζί με άλλους ιερείς από τον ΕΛ.ΑΣ. Ο κάτασπρος γέροντας, είχε πάρει τον εγγονό του, ένα παιδί δέκα τεσσάρων χρόνων, αποφασίζοντας να κάμει πορεία 120 χιλιομέτρων ως την Θεσσαλονίκη εν μέσω τού λεγόμενου «εμφύλιου» σπαραγμού. Απήχθη από Ελασίτες οι οποίοι αφού τον βασάνισαν αλύπητα μη σεβόμενοι ούτε την ηλικία του, τον εκτέλεσαν μαζί με άλλους ιερείς.
.—Κατά την επιδρομή των κομμουνιστών στην περιφέρεια τού Κιλκίς απήχθησαν περίπου 300 άνθρωποι. Μεταξύ αυτών και ιερείς, όπως ο άτυχος Παύλος Ελευθεριάδης, τον οποίο μετά από τρείς ημέρες βασανιστηρίων θα εκτελέσουν έξω από το χωριό Πεδινό.
.—Την ίδια ημέρα ο ιερέας Ευθύμιος Καραπαναγιωτίδης θανατώνεται φρικτά από τους κομμουνιστές. Ο άτυχος ιερέας ήταν εφημέριος τού χωριού Άγιος Αντώνιος, τής Ι. Μητροπόλεως Πολιανής και Κιλκισίου. Απήχθη στο Κιλκίς, μαζί με άλλους πολίτες, και θανατώθηκε αυθημερόν με φρικτά βασανιστήρια. Το σώμα του σύρθηκε και βρέθηκε στους δρόμους.
1947.—Οι κομμουνιστές πραγματοποιούν νυχτερινή επίθεση στο οχυρό Ρούπελ, και γιά την ακρίβεια στην θέση Ουσίτα.
1949.—Ο Ο.Η.Ε. διακόπτει την αποστολή στρατιωτικού υλικού προς την βουργαρία και την αλβανία, επειδή τροφοδοτούν τους κομμουνιστές στην Ελλάδα.
1956.—Ο ήρωας τής ΕΟΚΑ Στυλιανού Γεώργιος, έπεσε μαχόμενος εναντίον των Άγγλων σαν σήμερα, στο Νέο Χωριό. Οι Άγγλοι στρατιώτες μαζί με τούρκους επικουρικούς, αποτελείωσαν τον τραυματισμένο κατά την επιχείρηση Στυλιανού, πυροβολώντας τον στο κεφάλι και μαζί του θανάτωσαν και τους συντρόφους του, Γεώργιο Αναστάση και Βάσο Παναγή με λογχισμούς, κατά την προσπάθειά τους να τον μεταφέρουν τραυματισμένο. Ο θάνατός τους συγκλόνισε ολόκληρη την Κύπρο, αλλά ατσάλωσε ταυτόχρονα την θέληση γιά συνέχιση τού αγώνα.
1959.—Ανακαλύπτεται στα Ίσθμια αρχαίο θέατρο και σπήλαιο με κίονες και τεχνικές διαρρυθμίσεις.
.—Σαν σήμερα κοιμήθηκε ο νεοφανής Όσιος Γεώργιος Καρσλίδης, ο οποίος γεννήθηκε στην Αργυρούπολη τού Πόντου το 1901. Μετά από διώξεις και φυλακίσεις από το άθεο καθεστώς τής κομμουνιστικής Γεωργίας, έφτασε στην Ελλάδα όπου ζώντας ασκητικά και με θερμή πίστη, χαριτώθηκε με χαρίσματα διακρίσεως, διοράσεως, προοράσεως και προφητείας. Γιά να διατηρείται στην ταπείνωση μερικές φορές προσποιείτο μωρία διά Χριστόν σαλότητα. Η αγιοκατάταξη τού Αγίου έγινε το 2008.
1961.—Ορκίζεται η νέα κυβέρνηση τού Κωνσταντίνου Καραμανλή, αφού κέρδισε τις εκλογές στις οποίες καταγγέλθηκε ότι “ψήφισαν ακόμα και τα δέντρα”. Έμειναν γνωστές ως “οι εκλογές βίας και νοθείας”.
1962.—Ολοκληρώνονται τα έργα γιά την διάνοιξη τής σήραγγας τής λίμνης Κάρλας, μήκους 10 χλμ. τής οποίας τα νερά διοχετεύονται στον Παγασητικό Κόλπο. Η λίμνη κατά την αρχαιότητα ήταν γνωστή (2.500 π.Χ.) με το όνομα Βοϊβηίς. Στα μεσαιωνικά χρόνια η λίμνη άλλαξε όνομα και από Βοϊβηίς έγινε Κάρλα. Με την αποξήρανσή της, φάνηκαν οι τρομακτικές επιπτώσεις. Από το 1982 άρχισε να μελετάται η επαναδημιουργία τής λίμνης.
1973.—Ο Εγκέλαδος κάνει και πάλι την εμφάνισή του στην Λευκάδα. Τα 5,8 Ρίχτερ προκάλεσαν αρκετές ζημιές και καταστροφές.
1980.—Ορίζεται η πενθήμερη εβδομάδα εργασίας.
1991.—Η Ελλάδα εκφράζει την αντίθεσή της στην επιβολή κυρώσεων στην Σερβία από την Ε.Ο.Κ.
1993.—Στην πρωτεύουσα Αθήνα ολοκληρώνεται η περίοδος 150 ημερών με πλήρη ανομβρία. Από την 5η Ιουνίου τής ίδιας χρονιάς, δεν έπεσε ούτε μιά σταγόνα βροχής.
1994.—Ο Ντενκτάς δηλώνει, ότι εάν η Ε.Ε αποδεχθεί την ένταξη τής Κύπρου, τότε θα πρέπει να συμπεριλάβει και τα Κατεχόμενα, ειδάλλως αυτά θα προσαρτηθούν στην τουρκία !..
1998.—Σκοτώθηκε ο πιλότος μας Νικόλαος Παρούσης κατά την διάρκεια διατεταγμένης πτήσεως, όταν το αεροσκάφος Mirage 2000 τού οποίου ήταν κυβερνήτης, έπεσε κοντά στο αεροδρόμιο τής Τανάγρας. Τού απονεμήθηκε μετά θάνατον το Μετάλλιο Εξόχου Πράξεως με Προεδρικό Διάταγμα τής 23ης Ιουλίου 1999.
2001.—Οι κάκιστες καιρικές συνθήκες που πλήττουν την χώρα απ’ άκρη εις άκρη, ευθύνονται γιά τον θάνατο τεσσάρων ανθρώπων.
2002.—Το Μνημείο τής Μάχης τής Πίνδου, τού Χρήστου Καπράλου, τοποθετείται στην ζωφόρο τού ανατολικού και δυτικού τοίχου τού περιστυλίου τής Αίθουσας Συνεδριάσεων τής Βουλής, σύμφωνα με μελέτη τού καθηγητή αρχιτέκτονα Παναγιώτη Τζώνου και των συνεργατών του, τού καθηγητή Γιώργου Παρμενίδη και τής Κριστίν Λονγκεπέ (Christine Longuepée). Πρόκειται γιά ανάγλυφο από πωρόλιθο, μήκους 40 μέτρων και ύψους 1,10 μέτρου, στο οποίο απεικονίζονται σκηνές από τον πόλεμο τού ’40, την Κατοχή, την Αντίσταση, την απελευθέρωση και την αποκατάσταση τής ειρήνης.
2004.—Οι Η.Π.Α. αναγνωρίζουν επίσημα τα Σκόπια ως «Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία τής Μακεδονίας» (FYROM). Η κυβέρνηση Μπους, την επόμενη μέρα τής επανεκλογής της και πριν καν ολοκληρωθεί η καταμέτρηση των ψήφων (!..), αναγνώρισε το κράτος των Σκοπίων με το ψευδώνυμο «Δημοκρατία τής Μακεδονίας».
2015.—Ημερομηνία θανάτου τού δημοφιλούς κωμικού ηθοποιού, Κώστα Τσάκωνα. Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 13/10/1943 ενώ είχε μιά μακρά πορεία στο θέατρο και τον κινηματογράφο. Τα τελευταία χρόνια τής ζωής του πάλευε με σοβαρά προβλήματα υγείας, αλλά τελικά κατέληξε λόγω καρκίνου.
2018.—Δύο σεισμικές δονήσεις, μεγέθους κατά σειρά 4,4 και 5 βαθμών τής κλίμακας Ρίχτερ, κατέγραψαν οι σεισμογράφοι στο Ιόνιο πέλαγος, με διαφορά επτά λεπτών (στις 05:04 και στις 05:11 αντίστοιχα). Από το ξημέρωμα τής 26 Οκτωβρίου, ημερομηνία κατά την οποία η Ζάκυνθος δοκιμάστηκε από ισχυρή σεισμική δόνηση 6,4 βαθμών η οποία πάντως προκάλεσε μόνο υλικές ζημιές, η σεισμική δραστηριότητα στο Ιόνιο είναι έντονη.