,
Δάσκαλοι και δασκάλες κάποιου σχολείου στην Μακεδονία. Ανάμεσα σ' αυτούς διακρίνεται ο επιθεωρητής εκπαίδευσης Παπαζαχαρίου.
Η εκπαιδευτική δραστηριότητα την περίοδο τού Μακεδονικού Αγώνα
……….Στὶς 21 Νοεμβρίου τοῦ 1904, στὴν Γουμένισσα, βουργαροκομιτατζῆδες ὑπὸ τὸν Ἀποστὸλ Πετκῶφ, δολοφονοῦν μὲ 20 μαχαιριὲς καὶ κατόπιν ἀπαγχονίζουν τὸν εἰκοσιδυάχρονο ἐθνομάρτυρα δάσκαλο, Πίτσουλα Ἰωάννη ἀπὸ τὴν Ναύπακτο.
Ἡ συμβολὴ στὸν Μακεδονικὸ Ἀγώνα τῶν διδασκάλων τῶν Ἐκπαιδευτηρίων, ὅπως τοῦ πρωτομάρτυρα Ἰωάννη Πίτσουλα, ἦταν μεγάλη. Οἱ κομιτατζῆδες ὁπλαρχηγοί, τὶς παραμονὲς τοῦ Ἴλιντεν, γιὰ νὰ ἐκφοβίσουν τὸν Ἑλληνικὸ πληθυσμὸ καὶ νὰ τὸν πιέσουν νὰ προσχωρήσῃ στὴν Ἐξαρχία, διέπραξαν σωρεία δολοφονιῶν Πατριαρχικῶν, ποὺ ἐφαρμόσθηκε στὰ χωριὰ τῆς Γουμένισσας, ὅπως ἀναφέρει ὁ Βρετανὸς Γενικὸς Πρόξενος Sir Alfred Biliotti. Ὁ σφαγέας Ἀποστόλ Πετκῶφ, μὲ ἐπιστολὴ του πρὸς τοὺς προκρίτους τῆς Γουμένισσας, ἀπαιτοῦσε νὰ δηλώσουν στὶς ἀρχὲς τῶν Γιαννιτσῶν πὼς εἶναι βούργαροι.
Ἡ Ἐκπαιδευτικὴ δραστηριότητα
……….Ἡ ἐκπαιδευτικὴ δραστηριότητα ἦταν δεῖγμα ὄχι μόνο τοῦ μορφωτικοῦ ἐπιπέδου τῶν κατοίκων τῆς περιοχῆς, ἀλλὰ καὶ γενικότερα τῆς πολιτιστικῆς τους κατάστασης. Ἀπὸ τὸ 1870 καὶ μετέπειτα, ἔχουμε ἔντονο ἀνταγωνισμὸ στὴν λειτουργία καὶ τὴν ὀργάνωση τῶν ἐκπαιδευτικῶν ἱδρυμάτων. Παρὰ τὰ ἰσχυρὰ ἐρείσματα ποὺ εἶχε δημιουργήσει ἡ βουλγαρικὴ Ἐξαρχία μὲ ἀποτέλεσμα πολλὲς φορὲς νὰ ὑφαρπάζῃ ναοὺς καὶ σχολεῖα ἤ νὰ κλείνῃ τὰ λειτουργοῦντα ἑλληνικά, ὅπως ἔγινε σὲ πολλὲς περιπτώσεις μεταξὺ τῶν ὁποίων στὸ Καρασούλι (Πολύκαστρο) καὶ τὸ Ποταρὸς (Δροσᾶτο), οἱ ὁμογενεῖς κοινότητες ἀντιστάθηκαν, ὅπως στὸ Κιλινδίρ (Καλίνδια), τὸ Κάτω Θεοδωράκι, τὴν Βαρδαρόφτσα (Ἀξιοχῶρι), τὸ Ἀμάτοβο (Ἄσπρο), τὸ Σαρὶ Παζάρ (Ἀνθόφυτο), τὸ Γκιαζιλὰρ (Ξυλοκερατιᾶ), τὸ Μίροβο (Ἑλληνικό). Σημαντικὴ εἶναι ἡ ἐκπαιδευτικὴ δραστηριότητα στὴν Ράμνα (Ἴσωμα).
……….Στὴν ἐπαρχία τῆς Γουμένισσας εἴχαμε ἰδιαίτερη ἐκπαιδευτικὴ δραστηριότητα. Ἀπὸ πολὺ νωρὶς λειτούργησαν στὴν κωμόπολη καὶ τὴν ὕπαιθρο ἑλληνικὰ ἐκπαιδευτήρια. Δόθηκε ἰδιαίτερη φροντίδα στὴν ἀνέγερση νέων ἐκπαιδευτηρίων μὲ πρωτοβουλία τῆς Μητρόπολης Βοδενῶν (Ἐδέσσης) καὶ τῆς τοπικῆς Ἑλληνικῆς Κοινότητας. Λειτουργοῦσε «Φιλεκπαιδευτικὴ Ἀδελφότητα» ἀπὸ τὸ 1874 καὶ οἱ ἑκάστοτε διευθυντὲς τῶν σχολείων ἡγοῦνταν ἐθνικῶν δράσεων στὴν εὑρύτερη περιοχή.
……….Σημαντικὰ σχολεῖα εἴχαμε στὴν Γρίβα, ὅπου καὶ Φιλεκπαιδευτικὴ Ἀδελφότητα ἀπὸ τὸ 1874, στὴν Γοργόπη, τὸ Πέτροβο (Ἅγιο Πέτρο), τὴν Μπαροβίτσα (Καστανερή), τὸ Κοσίνοβο (Πολύπετρο), τὸ Πέτγς (Πεντάλοφο), τὴν Τσερναρέκα (Κάρπη) καὶ τὸ Τοσίλοβο (Στάθης). Ἡ λειτουργία βέβαια τῶν σχολείων στὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ χωριὰ αὐτὰ δὲν ἦταν εὔκολη ὑπόθεση ἰδιαίτερα κατὰ τὴν περίοδο τῆς ἔνοπλης φάσης τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγώνα, ὅπως διαπιστώνεται καὶ ἀπὸ ἐπιστολὴ τοῦ Μητροπολίτη Βοδενῶν Στεφάνου πρὸς τὸν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ἀλέξανδρο.
……….Σημαντικὸ ρόλο στὴν δράση καὶ τὴν ὀργάνωση τοῦ Ἀγώνα στὴν Γουμένισσα, εἶχαν οἱ Διευθυντὲς τῶν ἑλληνικῶν σχολείων τῆς πόλης Γεώργιος Ν. Λαδακᾶκος, ὁ Μ. Δημάδης καὶ ὁ Β. Νεράντζης. Γιὰ τὸν πρῶτο γράφει ὁ Λάμπρος Κορομηλᾶς πρὸς τὸ Ὑπουργεῖο τῶν Ἐξωτερικῶν: … τὴν γενναιότητά του ἐξαίρει ἡ νεολαία τῆς Γουμέντσης…, γιὰ τὸν δεύτερο σημειώνει ὅτι δείχνει ζωηρὸ ἐνδιαφέρον γιὰ τὰ σχολεῖα τῶν γύρω χωριῶν καὶ γιὰ τὸν τρίτο ἔχουμε τὴν πληροφορία πὼς ἦταν …κατὰ πάντα ἀξιέπαινος καὶ ἀκούραστος.
……….Ἐπίσης ὁ Λαδακᾶκος μὲ ἐπιστολή του πρὸς τὸν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ἀλέξανδρο στὶς 2 Ἰουνίου 1904, περιγράφει τὴν κατάσταση στὴν πόλη, τὶς ἀπειλὲς τῶν Βουλγάρων, τὴν ἐπικείμενη φορολογία ποὺ θὰ εἰσπραχθῇ ἀπὸ τὸν κομιτατζῆ Ἀποστόλ τὴν περίοδο τῶν κουκουλιῶν, τὴν ἐκπαιδευτικὴ κατάσταση, τὶς ἐπικείμενες σχολικὲς ἐξετάσεις στὶς ὁποῖες τὸν προσκαλεῖ νὰ παραβρεθῇ, τὸ αἴτημα τῶν κατοίκων γιὰ τὴν ἐνίσχυσή τους μὲ ὅπλα.
……….Βέβαια οἱ ἐκπαιδευτικοὶ ποὺ ἐργάστηκαν καὶ προσέφεραν τὶς ὑπηρεσίες τους στὴν ἐθνικὴ ὑπόθεση ἦταν πάρα πολλοὶ μεταξὺ τῶν ὁποίων κάποιοι βρῆκαν μαρτυρικὸ θάνατο, ὅπως ὁ Ἰωάννης Πίτσουλας, θῦμα τῆς συμμορίας τοῦ Ἀποστόλ. Ὁ ἐθνομάρτυρας ἀπήχθη καὶ ἀφοῦ τὸν μαχαίρωσαν πάνω ἀπὸ 20 φορές, τὸν κρέμασαν.
-
Πηγή τὸ μεγάλο: www.e-istoria.com