,
.
Βαρδῆς Ἐμμ. Κελαϊδῆς (1882-1942)
.
……….Μακεδονομάχος, ἀπὸ τὸν κλᾶδο τῆς οἰκογένειας ποὺ μετεγκαταστάθηκε ἀπὸ τὸ Μουρὶ Σφακίων, στὸ χωριὸ Μαχαιροί Ἀποκορώνου. Ἡ συμμετοχὴ του στὸν Μακεδονικὸ Ἀγῶνα ἔχει δύο ἰδιομορφίες.
……….Ἡ πρώτη: ὅταν ἄρχισε ὁ Ἀγώνας, ὁ Βαρδῆς μόλις εἶχε μεταναστεύσει στὴν Ἀμερική γιὰ ἀναζήτηση καλύτερης τύχης. Τὰ παράτησε ὅλα καὶ ἐπανῆλθε στὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ πολεμήσῃ (!).
……….Ἡ δεύτερη: σὲ μία ἀπὸ τὶς μάχες ἐναντίον βουργάρων κομιτατζήδων, τραυματίστηκε στὶς 19 Φεβρουαρίου τοῦ 1905. Παρέμεινε στὸ Τσουκαλοχώρι καὶ μεταμφιέστηκε, προσποιούμενος τὸν ὑπηρέτη τῆς ἐκκλησίας. Προδόθηκε ὅμως στὶς τουρκικὲς ἀρχὲς ἀπὸ ντόπιο, πρώην συμπολεμιστὴ του… Τὸν συνέλαβαν καὶ τὸν καταδίκασαν σὲ τριετὴ φυλάκιση. Ἐξέτισε ὁλόκληρη τὴν ποινὴ του στὶς φυλακὲς Μοναστηρίου.
……….Στὸν ἐπόμενο ἐθνικὸ ἀγῶνα τῶν Ἀπελευθερωτικῶν πολέμων 1912-13, ἔλαβε καὶ πάλι μέρος ὡς ἐθελοντὴς μαχητής. Ἀπέκτησε δύο γιούς: τὸν Μανώλη καὶ τὸν Νῖκο. Παιδιὰ τοῦ Νίκου, ὁ Βαρδῆς ὁ νεώτερος καὶ ὁ Ἄρης.