ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΤΩΝ ΤΣΑΜΗΔΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

.

l

Αναφορά τής Υποδιοικήσεως Χωροφυλακής Μαργαριτίου (5 Οκτωβρίου 1945)
,

Ελληνική Βασιλική Χωροφυλακή

Υποδιοίκησις Χωροφυλακής Μαργαριτίου

Αριθ. Πρωτ. 30/1/3

Εν Μαργαριτίω τη 5η Οκτωβρίου 1945

Προς Γενικήν Διοίκησιν Ηπείρου

Δ/νσιν Εσωτερικών-Τμήμα Αʼ

Ιωάννινα

Λαμβάνω την τιμήν, εις εκτέλεσιν τής υπʼ αριθ. 10355 ε.ετ. υμετέρας διαταγής, να υποβάλλω προσηρτημένος.

1. Ονομαστικήν κατάστασιν των εκτελεσθέντων χριστιανών υπό μουσουλμάνων κατά το διάστημα τής εχθρικής κατοχής.

2. Ονομαστικήν κατάστασιν αρπαγέντων υπό των μουσουλμάνων κατά το αυτό διάστημα.

3. Ονομαστικήν κατάστασιν εγκλημάτων τιμής, πράξεων λαβουσών χώραν υπό μουσουλμάνων κατά ελληνίδων κατά το αυτό ως άνω διάστημα.

4. Ονομαστικήν κατάστασιν των συλληφθέντων χριστιανών υπό των μουσουλμάνων και παραδοθέντων υπό αυτών εις τούς Ιταλούς και Γερμανούς, παρʼ ων εξετελέσθησαν.

5. Ονομαστικήν κατάστασιν χριστιανών συλληφθέντων υπό των μουσουλμάνων και παραδοθέντων υπʼ αυτών εις τούς Ιταλούς και Γερμανούς παρ΄ ων εφυλακίσθησαν ή εκρατήθησαν ως όμηροι.

6. Περιληπτικήν κατάστασιν προξενηθεισών ζημιών εις βάρος των χριστιανών υπό των μουσουλμάνων.

7. Ονομαστικήν κατάστασιν φονευθέντων μουσουλμάνων υπό χριστιανών κατά το διάστημα τής κατοχής και ληφθείσας μαρτυρικάς καταθέσεις κατοίκων τής περιφερείας και να αναφέρω τα εξής.

Από 150 ετών και μέχρι τής κηρύξεως τού ελληνοϊταλικού πολέμου, η κατάστασις από απόψεως αναλογικής συνθέσεως τού πληθυσμού των χωρίων των υπαγομένων εις την περιφέρειαν τής Υπ/σεως Χωρ/κης Μαργαριτίου είχεν περίπου ως εξής:

1) Κοινότης Μαζαρακίας μετά των συνοικισμών Κόντρα και Πάνινα,

2) Κουρτεσίου μετά τού συνοικισμού Βερβίτσα,

3)Καταβόθρα μετά των συνοικισμών Γουρί και Μελικοκίας, πληθυσμός αμιγής μουσουλμανικός.

4) Καρτερίου μετά τού συνοικισμού Συκοχωρίου, πληθυσμός τού μεν Καρτεσίου χριστιανικός, τού δε Συκοχωρίου μουσουλμανικός.

5) Μαργαριτίου κατά τα 9/10 μουσουλμάνοι και κατά 1/10 χριστιανοί. 

6)Ελευθερίου, Λειβαδαρίου, Σπαθαραίων μετά τού συνοικισμού Μορφάτι. Ανθούσης , Αγιάς, αμιγής χριστιανικός πληθυσμός.

7) Πάργας μετά τού συνοικισμού Αγίας Κυριακής κατά 6/7 χριστιανοί και κατά το 1/7 μουσουλμάνοι, ουχί αλβανικής καταγωγής, κατοικούντες εν τη κωμοπόλει Πάργας.

8 ) Πέρδικας κατά τα 9/10 μουσουλμάνοι και κατά 1/10 χριστιανοί κυρίως από το έτος 1922 και εντεύθεν πρόσφυγες εκ Μικράς Ασίας και τινές οικογένειες εκ τής νήσου Ικαρίας εγκατασταθείσαι κυρίως χάριν γεωργικής εκμεταλλεύσεως.

Τέλος 18 χωριά τής περιοχής Φαναρίου κατοικούντα αποκλειστικώς παρά χριστιανών, των υπολοίπων χωρίων τής αυτής περιοχής υπαγομένων εις την περιφέρειαν Υ. Χ. Παραμυθίας.

Τα χωριά τής περιφερείας Φαναρίου ως και τα τοιαύτα Σπαθαράτι, Μορφάτι, Αγία Κυριακή, Πάργα και Πυργί (συνοικισμός κοιν. Ελευθερίου) από τής εποχής τού Αλή Πασά απετέλουν τσιφλίκια ανήκοντα εις διαφόρους μουσουλμάνους γεωκτήμονας, οι εις αυτά δε εγκατεστημένοι χριστιανοί κολλήγοι, εκαλλιέργουν τούς αγρούς καταβάλλοντες εις τούς ιδιοκτήτας το 1/3 τής όλης παραγωγής.

Πάντως οι χριστιανοί ουδεμίαν είχον πρωτοβουλίαν, τα πάντα δε εξηρτώντο από την θέλησιν των γεωκτημόνων.

Μετά την κατά τα έτη 1912-1913 απελευθέρωσιν, ναι μεν οι χριστιανοί τής περιφερείας απέκτησαν την εθνικήν αυτών ανεξαρτησίαν και ελευθερίαν, η κατάστασις όμως διά τούς εγκατεστημένους εις τα αγροκτήματα των γεωκτημόνων μουσουλμάνων κατʼ ουδέν μετεβλήθη, διότι εξηκολούθει υφιστάμενη η μεγαλοϊδιοκτησία μέχρι τού 1922, ότε ελήφθη το μέτρον τής αναγκαστικής απαλλοτριώσεως των κτημάτων τούτων υπέρ των εις αυτά εγκατεστημένων καλλιεργητών χριστιανών.

Η υπό τού Ελληνικού στρατού απελευθέρωσις και τού τμήματος τούτου τής Ηπείρου, τού μικτού από απόψεως συνθέσεως πληθυσμού, κατʼ ουδέν απολύτως μετέβαλεν την κατάστασιν διά τούς μουσουλμάνους, οίτινες αποκτήσαντες την ελληνικήν υπηκοότητα διά τής αθρόας πολιτογραφήσεως, εξηκολούθησαν κατέχοντες τας περιουσίας των και απολαμβάνοντες γενικώς των αυτών με τούς χριστιανούς δικαιωμάτων, θεωρούμενοι και ούτοι αδιακρίτως Έλληνες πολίται.

Προϊόντος τού χρόνου απεδίδοντο επί πάσης φύσεως επιχειρήσεις υπό την προστασίαν τής προοδευτικής ελληνικής νομοθεσίας δύναταί τις ειπείν αδιστάκτως ότι εβελτίωσαν σημαντικώς την οικονομικήν των θέσιν, πλείστοι δε εκ τούτων άσημοι και χειρόνακτες επί τουρκοκρατίας, απέκτησαν περιουσίαν και απετέλεσαν σημαίνοντας οικονομικούς παράγοντες. Από απόψεως τέλος πολιτικών και θρησκευτικών προνομίων η στάσις τής ελληνικής Διοικήσεως υπήρξεν, ως είναι γνωστών, άψογος.

Η επιτέλεσις των θρησκευτικών των καθηκόντων ήτο απολύτως ελευθέρα και άνευ ουδεμίας κρατικής επεμβάσεως, οι θρησκευτικοί αυτών λειτουργοί διωρίζοντο απʼ ευθείας παρά τού αρμοδίου Μουφτή ανεξελέγκτως.

Η διαχείρισις βακουφικών κτημάτων απετέλει αναφαίρετον και ανεξέλεκτον δικαίωμα των θρησκευτικών αυτών αρχών, καίτοι δεν υφίσταντο νόμοι διέποντες την διοίκησιν και διαχείρησιν των βακουφίων ως ο Α.Ψ.Σ. τοιούτος, ούτινος η ισχύς επεξετάθη και εις την απελευθερωθείσαν Ήπειρον, περιέχοντες δικαίωμα εποπτείας και ελέγχου των ελληνικών Αρχών. Εν τούτοις διά λόγους σκοπιμότητος, ουδέποτε εφηρμόσθησαν οι νόμοι αυτοί.

Η αυτοδιοίκησις ησκείτο παρʼ αυτών των μουσουλμάνων, τα όργανα δε αυτής εξελέγοντο διά καθολικής ψηφοφορίας.

Επόμενον δε ήτο, όπου επληοψήφει το μουσουλμανικόν στοιχείον, εξελέγοντο εξ ολοκλήρου μουσουλμάνοι. Διά να κατανοηθεί δε πλήρως το μέγεθος των πολιτικών αυτών ελευθεριών, αρκεί να λεχθή ότι κατά την διάρκειαν ακόμη τής Δικτατορίας 1936-1940 γενομένης ανασυνθέσεως εις την τοπικήν αυτοδιοίκησιν και τότε ακόμη διωρίσθησαν μουσουλμάνοι, εις τας μικτάς δε κοινότητας και πάλιν την πλειοψηφίαν διέθετον αυτοί οι μουσουλμάνοι εις τε την αυτοδιοίκησιν και λοιπούς οργανισμούς.

Η εκπαίδευσις ετέλει βεβαίως υπό την προστασίαν τού Κράτους, ουχ ήττον διά τας μουσουλμανικάς Κοινότητας, διωρίσθησαν μισθοδοτούμενοι ως και οι λοιποί υπάλληλοι, διδάσκαλοι τής μουσουλμανικής θρησκείας, οίτινες κατʼ αυτήν ακόμη την περίοδον τής κατοχής, όπου οι μουσουλμάνοι ενέσπειρον τον όλεθρον και την καταστροφήν εις τα χριστιανικά χωρία, οι διδάσκαλοι ούτοι εμισθοδοτούντο παρά τού Δημοσίου ταμείου.

Το άκρον άωτον τής ανεκτικότητος τού κράτους και τής αψόγου πολιτικής αυτού, έναντι τής μειονότητος ταύτης, απετέλεσαν ο διορισμός διδασκάλων τής αλβανικής γλώσσης [!!!!] εις πολλά χωρία, καίτοι οι αρμόδιοι εξ αδιασείστων στοιχείων, εγνώριζων ότι ησκείτο εις την περιφέριαν Τσαμουργιάς αντεθνικωτάτη προπαγάνδα εκ μέρους προυχόντων μουσουλμάνων, εξυπηρετούντων τα αλβανικά συμφέροντα εις βάρος τής ακεραιότητος τής Ελλάδος, ήτις μετά τόσης στοργής περιέβαλεν αυτούς.

Η αγροτική ασφάλεια είχεν αποκατασταθή πλήρως, τα κατώτερα δε όργανα αυτής διά τας μουσουλμανικάς κοινότητας διωρίζωντο εκ μουσουλμάνων.

Η δικαιοσύνη απενέμετο εξ ίσου και άνευ ουδεμίας απολύτως διακρίσεως, είναι δε γεγονός αναμφισβήτητον ότι εις πολλάς περιπτώσεις ποινικών υποθέσεων τα δικαστήρια επεδείκνυον υπέρμετρον επιείκειαν προκειμένου περί μουσουλμανικών, διά λόγους βεβαίως υπερτέρας και αυτονοήτου σκοπιμότητος.

Εις την άσκησιν των εκλογικών των δικαιωμάτων ήσαν απολύτως ελεύθεροι, αι δημόσιαι υπηρεσίαι ήσαν πάντοντε εις την διάθεσίν των, ασφαλώς δε θα είχον και ενεργοτέραν ανάμιξιν εις την διοίκησιν, αφού εκέκτηντο την ελληνικήν υπηκοότητα, εάν δεν ήσαν κατά το σύνολον αγράμματοι.

Διά να καταδειχθή το μέγεθος τής πολιτικής αυτών ελευθερίας περιορίζομαι μόνον εις το να αναφέρω ότι ο άλλοτε Πρόεδρος τής Κοινότητος Μαργαριτίου Γιασίν Σαντίκ, όστις κατά την διάρκειαν τής κατοχής απέβη ο τρομερότερος δικαστής των χριστιανών, είχεν εξελιχθή εις σημαίνοντα πολιτικόν παράγοντα, ρυθμίζοντα και αυτήν ακόμη την θέσιν των δημοσίων υπαλλήλων, οίτινες εις τούτον κατέφευγον οσάκις επεθύμουν να επιτύχουν άδειαν, μετάθεσιν κλπ, είναι δε αξιοσημείωτον το γεγονός ότι κατά το έτος 1936 συνεταξίδευσεν από Πρέβεζαν εις Ιωάννινα διʼ αυτοκινήτου μετά τού Γενικού Διοικητού Ηπείρου, ανώτερος δε κρατικός λειτουργός κατελθών εξ Ιωαννίνων εις Πρέβεζαν ίνα υποδεχθή και συνοδεύση τον αφιχθέντα Γενικόν Διοικητήν, δεν ηξιώθη τής τιμής να λάβη θέσιν εντός τού αυτοκινήτου τοποθετηθείς πλησίον τού σωφέρ, διότι η θέσις αυτή, μοναδική άλλως τε, κατείχετο παρά τού Γιασίν Σαντίκ, καθημένου παραπλεύρως τού Γενικού Διοικητού.

Η Αγροτική τράπεζα εχορήγη δάνεια καλλιεργητικά μακροπρόθεσμα και 9μηνα, ου μόνον άνευ ουδεμίας διακρίσεως αλλά τουναντίον μεγαλύτερα ποσά εις τούς μουσουλμάνους πράγμα όπερ προεκάλεσεν την αγανάκτησιν και τα εύλογα παράπονα των χριστιανών.

Αι φορολογικαί υπηρεσίαι επεδείκνυον πνεύμα επιείκειας έναντι των μουσουλμάνων προς ους παρείχον πάσαν δυνατήν φορολογικήν διευκόλυνσιν και κυρίως μετά την αναγκαστικήν απαλλοτρίωσιν των τσιφλικίων, οι ιδιοκτήται των οποίων προέβαλον πάντοτε το ζήτημα τούτο ως αιτιολογικόν αξιώσεων πάσης φύσεως.

Γενικώς η στάσις των Αρχών και τής ελληνικής Διοικήσεως έναντι των μουσουλμάνων υπήρξεν τόσον φιλελευθέρα και αξιοπρεπής, ώστε να μη δύναται να συγκριθή προς την θέσιν των μειονοτήτων άλλων κρατών. Παρά πάντα όμως ταύτα οι μουσουλμάνοι τής Τσαμουργιάς άπαντες αλβανικής καταγωγής, πλην των τής Πάργας, καίτοι τοιούτων απελάμβανον προνομίων, εν τούτοις ουδέποτε ηθέλησαν να εκτιμήσωσι δεόντως την άψογον προς αυτούς στάσιν τής ελληνικής Διοικήσεως, ειλικρινώς να αφομιωθώσι προς το ελληνικόν στοιχειόν, αποβάλλοντες ούτω από την ψυχήν το εμφολεύον εις αυτούς φυλετικόν μίσος κατά των χριστιανών. …*

*Το κείμενο ολόκληρο και με την υπόλοιπη λεπτομερέστατη αναφορά τής υποδιοικήσεως χωροφυλακής τού μαρτυρικού Μαργαριτίου όπως όλη την προπαγάνδα και άλλες σημαντικότατες λεπτομέρειες, θα το βρείτε στο βιβλίο τού κου Μ. Τρίτου “ΤΣΑΜΗΔΕΣʼ εκδ. Ερωδιός.

Πηγή: www.e-istoria.com 

Αφήστε μια απάντηση