,

,,

Η Ελληνίδα γυναίκα στον Πόντο

.

……….Πρωταγωνιστικός ήταν ο ρόλος τής γυναίκας στον Πόντο, ιδιαίτερα κατά τον 19ο και τις δύο πρώτες δεκαετίες τού 20ού αι. Αν εξαιρέσουμε την ζωή των Ποντίων που ζούσαν στα αστικά κέντρα, ο περισσότερος πληθυσμός ήταν γεωργοκτηνοτροφικός και ζούσε στην επαρχία κατά προτίμηση στα χωριά, μακριά από τα βλέμματα των τουρκικών αυθαιρεσιών.

……….Η γυναίκα, επομένως, τής αγροτικής οικογένειας είχε την φροντίδα των παιδιών, από την γέννησή τους μέχρι να ενηλικιωθούν και αποκτήσουν δική τους οικογένεια. Φρόντιζαν τα παιδιά τους με τα μέσα τής εποχής εκείνης, που ο τεχνικός πολιτισμός δεν πρόσφερε τις πολύτιμες υπηρεσίες του. Η γυναίκα προσπαθούσε με τις δικές της γνώσεις να διατηρήσει τα ήθη και τα έθιμα τής φατρίας αλλά και να εμπνεύσει στα παιδιά της τις αρχές και τις αξίες τού χριστιανισμού και τού Ελληνισμού.

……….Γενικά η γυναίκα είχε όλη την ευθύνη τής ανατροφής των παιδιών που απαιτούσαν οι κανόνες τής Ελληνικής κοινότητας γιά να διατηρηθεί το γένος όπως συνήθιζαν να λένε.

……….Η Πόντια γυναίκα είχε και την φροντίδα των γονιών και των πεθερικών της. Η δομή τής οικογένειας στον Πόντο ήταν πολυμελής διότι τα αγόρια που έφταναν στην ηλικία τού γάμου, παρέμεναν στο σπίτι. Τον πρώτο λόγο τον είχε ο παππούς, ο οποίος απολάμβανε και τον σεβασμό όλων. Η πεθερά ήταν εκείνη, που καθοδηγούσε την νύφη, ή τις νύφες γιά τις δουλειές τού σπιτιού. Να προσθέσουμε ακόμη ότι οι οικογένειες ήταν πολύτεκνες, με περισσότερα από 5 ή 6 παιδιά. Ο πατέρας μου ήταν το 9ο παιδί από τα συνολικά 13, αγόρια και κορίτσια, ο γράφων το 1ο από τα 7α.

……….Η Πόντια γυναίκα, όμως, είχε μεγάλη συμμετοχή στις γεωργικές εργασίες. Κατά τούς καλοκαιρινούς μήνες, σε πολλά μέρη τού Πόντου, ήταν υποχρεωμένοι να μετακομίσουν στα παρχάρια, όπως ονομάζοντο τα λιβάδια, και τα χωράφια τής καλλιεργήσιμης γης. Γνωστές είναι πολλές ιστορίες γιά τις γυναίκες που γίνονταν ρομάνες στην διαφύλαξη των ζώων, μικρών και μεγάλων τής οικογένειας. Τις ημέρες κυρίως τού θερισμού, έπρεπε μαζί με την φροντίδα των παιδιών η μητέρα να σκέφτεται γιά το φαγητό τής οικογένειας, των εργατών, αν είχαν, ακόμη και την συλλογή των απαραίτητων εργαλείων, όπως ήταν τα δρεπάνια (τα καγάνια).

……….Συνέβαινε σε ορεινές κυρίως περιοχές τα έσοδα τής οικογένειας να μην επαρκούν από τις γεωργικές δουλειές οπότε αναγκάζονταν οι άντρες τον χειμώνα να κάνουν διάφορες επί πλέον δουλειές, όπως το γάνωμα των οικιακών σκευών (από χαλκό). Κάποιοι άλλοι μετανάστευαν εκτός τού Πόντου, στην Γεωργία και την Ρωσία γιά διάστημα κυρίως πέντε με έξι μηνών. Τότε καθ’ ολοκληρία όλες οι εργασίες και φροντίδες τής οικογένειας ήταν έργο τής γυναίκας. Όλες αυτές οι υποχρεώσεις τής γυναίκας προσφέρονταν εν καιρώ ειρήνης. Υπήρχαν περίοδοι συγκρούσεων με τούς Τούρκους. Τον λόγο τον είχαν οι ένοπλοι αντάρτες οι οποίοι έσπευδαν να περιορίσουν τις αυθαιρεσίες των Τούρκων. Υπήρξαν περιπτώσεις που εκείνες οι γυναίκες που φρόντιζαν το σπίτι, να αρπάξουν με θάρρος τα όπλα και σαν άλλες Σουλιώτισσες να σταθούν δίπλα στον άντρα τους να πολεμήσουν, γιά την ζωή την δική τους, των παιδιών τους, αλλά και γιά την τιμή και την αξιοπρέπειά τους.

……….Ένα ερώτημα περιμένει την απάντησή του: Απολάμβανε η γυναίκα στον Πόντο από την κοινωνία τής τιμής και τής εκτίμησης γιά τα τόσα πολλά που προσέφερε; Η απάντηση δυστυχώς δεν ικανοποιεί το αίσθημα τού δικαίου. Κατάλοιπα αυτής τής νοοτροπίας διατηρήθηκαν και στην Ελλάδα μετά το 1922 από τούς πρόσφυγες. Εδώ, όμως, στο πλαίσιο τής εξέλιξης τής ελληνικής κοινωνίας και τής γυναίκας, έχουν αλλάξει πολλά που ανύψωσαν και δικαίωσαν τον αγώνα τού γυναικείου κινήματος. Μακάρι αυτή η νέα θέση να μην αλλοιώσει τον ρόλο και την αποστολή της, τού στυλοβάτη τής οικογένειας με τις αρχές τής θρησκείας και τής πατρίδος.

***

Πηγή: Το κείμενο αλιεύθηκε από το ωραιότατο περιοδικό «Ποντιακή Εστία», τεύχ. 172.

Copyright (©) «Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο»

Βασική πηγή: www.e-istoria.com