Η «ΣΥΜΜΑΧΙΚΗ» ΜΕΘΟΔΕΥΣΗ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ [1918-1920]

,

,

Η «Συμμαχική» μεθόδευση έναντι τής Ελλάδος.
[1918-1920]

.

……….Αμέσως μετά την λήξη τού Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, και με την διάσκεψη τής Ειρήνης προ των πυλών, άρχισε στο Παρίσι ένας αγώνας από τα μικρά και μεγάλα κράτη των νικητών, γιά να κερδίσουν όσον το δυνατόν περισσότερα εδάφη. Η Ελλάδα υπέβαλε τις δίκαιες διεκδικήσεις της γιά την συμπλήρωση τής εθνικής της ενότητας, ζητώντας από τους «Συμμάχους» να την υποστηρίξουν. Αυτό όμως που αντιμετώπισε στην συνέχεια, ήταν τα αντίθετα συμφέροντα των «Συμμάχων» και τις ήδη ειλημμένες τους αποφάσεις.

……….Το υπόμνημα με τα επίμαχα Ελληνικά ζητήματα και τις διεκδικήσεις, υπέβαλε η Ελληνική αντιπροσωπεία στην Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων στις 30 Δεκεμβρίου 1918. Τα προβαλλόμενα επιχειρήματα ήταν ιστορικά, γεωγραφικά και πληθυσμιακά.

……….Εκτός από την Βόρειο Ήπειρο και την Θράκη, γιά την Κωνσταντινούπολη [η οποία από τούς 1.173.673 κατοίκους της, μόνο οι 449.000 ήταν τούρκοι, και που βάσει των όρων τού προγράμματος Ουίλσον (των Η.Π.Α.) θα παρέμενε εκτός τού μελλοντικού τουρκικού κράτους], πρότεινε: Να παραχωρηθεί στην Ελλάδα με εγγυήσεις γιά την ελευθερία των Στενών, ή, να απαρτίσει κράτος υπό την διεθνή προστασία τής Κοινωνίας Των Εθνών.

……….Ως προς την Μικρά Ασία, τα βιλαέτια Αϊδινίου (Σμύρνης) και Προύσας και τα σαντζάκια Δαρδανελλίων και Νικομήδειας, περιελάμβαναν 1.013.195 Έλληνες ιθαγενείς, με συνεχή παρουσία στην περιοχή 30 και πλέον αιώνων. Αυτά, μαζί με τα νησιά τού Αιγαίου, αποτελούσαν ομοιογενές και ενιαίο γεωγραφικό και οικονομικό σύνολο γιά το οποίο λόγοι δικαιοσύνης επέβαλαν την απόδοσή τους στην Ελλάδα. Βάσει των αρχών τού Ουίλσον, η τουρκική παρουσία θα περιοριζόταν μόνο εκεί όπου υπερείχε το τουρκικό στοιχείο. Εξαιρούντο από το αίτημα αποδόσεως, το σαντζάκι Ντενιζλί και μέρος τού βιλαετιού Προύσας όπου υπερτερούσε το τουρκικό στοιχείο.

……….Επίσης βάσει των αρχών τού Αμερικανού Προέδρου Ουίλσον, οι ανατολικές επαρχίες μαζί με το μεγαλύτερο μέρος των βιλαετιών τής Τραπεζούντας, θα αποτελούσαν μαζί με τις Αρμενικές επαρχίες τής Ρωσίας, ανεξάρτητο κράτος, υπό την κηδεμονία των Μεγάλων Δυνάμεων διότι μετά την εξόντωση 900.000 Ελλήνων και 750.000 Αρμενίων και με 450.000 Έλληνες να έχουν καταφύγει ως πρόσφυγες στην Ελλάδα λόγω των διωγμών, δεν ήταν δυνατόν να επανέλθουν στην τουρκική κατοχή.

……….Γιά τα Ελληνικά νησιά τού Αιγαίου μαζί με τα Δωδεκάνησα, η Ελληνική Αντιπροσωπεία ζήτησε επίσης την απόδοσή τους, ελπίζοντας στην καλή πρόθεση τής Ιταλίας. Διότι ήδη από τις 26 Απριλίου τού 1915, οι «Συμμαχικές» Δυνάμεις είχαν αναγνωρίσει με μυστική συμφωνία στο Λονδίνο την Ιταλική κατοχή στα Δωδεκάνησα. Μετά τις διακηρύξεις όμως τού Αμερικανού Προέδρου, η Ελλάδα διατύπωνε την ελπίδα ότι η Ιταλία δεν θα επέβαλε την κυριαρχία της σε καθαρώς Ελληνικούς πληθυσμούς δημιουργώντας προστριβές.

……….Με μυστική επίσης συμφωνία στο Λονδίνο, είχαν αναγνωριστεί στην Ιταλία στις 3 Απριλίου 1915  ζώνη επιρροής στον Νομό Αττάλειας, και, στις 6 Απριλίου 1917 είχαν υποσχεθεί την παραχώρηση τού βιλαετιού τής Σμύρνης.

……….Η μόνη που αντέδρασε φανερά στο Ελληνικό υπόμνημα, ήταν η Ιταλία. Οι υπόλοιποι (Αγγλία, Γαλλία, Η.Π.Α.), έδειξαν ότι θα υποστήριζαν τα δίκαια αιτήματα, ειδικά μετά την αποστολή Ελληνικού Στρατού στην εκστρατεία τής Μεσημβρινής Ρωσίας (Ουκρανίας).

……….Τον Νοέμβριο τού 1918, η Ιταλία εκδήλωσε διαθέσεις στρατιωτικής επεμβάσεως στις περιοχές τής Μικράς Ασίας στις οποίες τής είχαν αναγνωρισθεί δικαιώματα βάσει των μυστικών συμφωνιών. Η Μεγάλη Βρετανία δήλωσε ότι χωρίς την έγκριση των «Συμμάχων» οποιαδήποτε επέμβαση τής Ιταλίας θα ήταν αδικαιολόγητη. Νέα προσπάθεια τής Ιταλίας τον Δεκέμβριο τού ιδίου έτους είχε την ίδια αντιμετώπιση, οπότε, αγνοώντας πλήρως τους υπολοίπους «Συμμάχους», κατέλαβε τον Μάρτιο τού 1919 την Αττάλεια.  Αυτή της η ενέργεια έφερε μεγάλη ένταση στις σχέσεις τους, με αποτέλεσμα την αποχώρηση τής Ιταλικής Αντιπροσωπείας από την Διάσκεψη, τον Απρίλιο τού 1919.

……….Τότε, ο Βρετανός πρωθυπουργός, έχοντας πληροφορίες γιά ύποπτες κινήσεις τής Ιταλίας στην Μικρά Ασία, πρότεινε στις 22 Απριλίου 1919  την άμεση αποστολή Αμερικανικών στρατευμάτων στην Κωνσταντινούπολη και Αρμενία, και Γαλλικών στην Συρία, με συνδυασμό μεταφοράς Βρετανικών δυνάμεων τού Καυκάσου στην περιοχή Κωνσταντινουπόλεως. Ταυτοχρόνως, ζήτησε να δοθεί άδεια στην Ελλάδα να στείλει στρατό στην Σμύρνη γιά την προστασία τού Ελληνικού πληθυσμού ο οποίος σφαγιάζετο, επιμένοντας να ληφθεί η απόφαση την ίδια μέρα, πριν επανέλθει η Ιταλική Αντιπροσωπεία στο Συμβούλιο.

……….Οι Γάλλοι και Αμερικανοί δεν έδειξαν ενθουσιασμό, ούτε διάθεση να αποδεχθούν την όλη πρόταση, αυξάνοντας με την στάση τους την ανησυχία τού Βρετανού πρωθυπουργού ο οποίος φοβόταν ότι εάν άφηναν ανενόχλητη την Ιταλία, θα καταλάμβανε ολόκληρη την Μικρά Ασία.

……….Την επομένη 23 Απριλίου, ο Βρετανός επανέφερε το θέμα, και ο Ουίλσον δεν έφερε σοβαρές αντιρρήσεις γιά την αποστολή στην Σμύρνη δύο ή τριών Ελληνικών Μεραρχιών, ενώ ο Γάλλος Κλεμανσώ, ναι μεν δέχθηκε κι’ αυτός, υπενθυμίζοντας όμως την συμφωνία με την Ιταλία τής 6ης Απριλίου 1917.

……….Την ίδια μέρα, ο Ελευθέριος Βενιζέλος έστειλε τηλεγράφημα στο Υπουργείο των Στρατιωτικών, διατάσσοντας την προετοιμασία το ταχύτερο, τής Ι Μεραρχίας τού Α΄ Σώματος Στρατού γιά να μεταφερθεί στην Σμύρνη από την Ελευθερούπολη Μακεδονίας. Ταυτοχρόνως, ειδοποίησε το αφεντικό του, τον Αρχιστράτηγο τού Συμμαχικού Στρατού τής Ανατολής, Ντ΄ Εσπεραί, ότι υπήρχε πιθανότητα να μετακινηθούν ακόμα δύο Μεραρχίες τού Α΄ Σώματος Στρατού από την Μεσημβρινή Ρωσία στην Σμύρνη.

……….Την απόφαση των «Συμμάχων» έμαθαν οι Ιταλοί στις 29 Απριλίου 1919, όταν επανήλθε στην διάσκεψη ο Ιταλός πρωθυπουργός Ορλάνδο.

……….Χρησιμοποίησαν λοιπόν οι «Σύμμαχοι» τον Ελληνικό Στρατό την χρονική περίοδο που τους βόλευε: α) γιά να εμποδίσουν την Ιταλία να καταλάβει νέα Μικρασιατικά εδάφη και β) με την παρουσία τού Ελληνικού Στρατού να αποκαταστήσουν τον νόμο και την τάξη η οποία είχε αρχίσει να διασαλεύεται στην Δυτική Μικρασιατική Ακτή.

……….Έτσι, την 1 Μαΐου 1919, παραμονή τής Ελληνικής αποβάσεως στην Σμύρνη, η Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων εφαρμόζοντας διπρόσωπη πολιτική, έδωσε εντολή στην Ελλάδα γιά την πόλη τής Σμύρνης και μέρους τής περιφερείας της, και στους Ιταλούς γιά την εδαφική ζώνη τού Μαιάνδρου.

……….Η άδεια που δόθηκε στους Ιταλούς να καταλάβουν την περιοχή νοτίως τού Μαιάνδρου, δημιούργησε προστριβές μεταξύ αυτών και τού Ελληνικού Στρατού. Αίτημα δε των Ιταλών που έγινε δεκτό από τον Βρετανό Ναύαρχο Κάλθορπ, υποχρέωσε τα Ελληνικά τμήματα να υποχωρήσουν από την μικρή τους προώθηση δυτικά τού Αγιασουλούκ και νοτίως τής προς Αϊδίνιο σιδηροδρομικής γραμμής, αφήνοντας έτσι την σιδηροδρομική γραμμή στην πλήρη διάθεση των ατάκτων τουρκικών συμμοριών, οι οποίες δρούσαν ανενόχλητες υπό το βλέμμα των Ιταλών.

……….Ο Ελληνικός στρατός παρέμενε αναγκαστικά αδρανής, λόγω τού ότι έπρεπε να λάβει την έγκριση τού Βρετανού Ναυάρχου… Οι Ιταλικές δυνάμεις ανέρχονταν σε 18.000 περίπου, περιλαμβάνοντας τμήματα όλων των όπλων κατανεμημένα στην περιοχή τού Ικονίου και στις ακτές τού νοτιοδυτικού τμήματος τής Μικράς Ασίας, από την Αττάλεια μέχρι την Νέα Έφεσο.

……….Από τον Ιούνιο και Ιούλιο τού 1919, όταν οι τούρκοι άρχισαν να οργανώνονται προωθούμενοι προς τις Ελληνικές θέσεις και η τουρκική εθνικιστική προπαγάνδα έβρισκε πρόσφορο έδαφος, η συγκέντρωση και οργάνωση των τμημάτων τους, υποβοηθείτο από τους Ιταλούς. Οι συχνές δε τουρκικές επιδρομές εναντίον των κατά μήκος τής κοιλάδας τού Μαιάνδρου και των πέριξ τού Αϊδινίου Ελληνικών φρουρών, έδιναν την εντύπωση ότι εάν δεν προετοιμάζονταν από τους Ιταλούς, πάντως ήταν ανεκτές από αυτούς.  Ο Ελληνικός Στρατός δεν είχε το δικαίωμα να ενεργήσει ελεύθερα στην περίπτωση τουρκικών επιδρομών, προελαύνοντας μέσα στην ιταλική ζώνη γιά να τους διαλύσει και το πρόβλημα παρέμενε.

……….Όλη αυτή η καθυστέρηση και οι διαφωνίες μεταξύ των Συμμάχων, η αδιαφορία τους στο να αφοπλίσουν τους τούρκους εγκαίρως, οι διαφόρων ειδών κωλυσιεργίες, έδωσε τον χρόνο στο Μουσταφά Κεμάλ να οργανωθεί. Χάθηκε πολύτιμος χρόνος όταν ακόμα ο Κεμάλ είχε να αντιμετωπίσει τον σουλτανικό στρατό και επικρατούσε εσωτερική διαίρεση στην τουρκία.

……….Όταν πλέον ισχυροποιήθηκε, και οι κυβερνήσεις Γαλλίας και Ιταλίας δεν μπορούσαν να διατηρήσουν στρατιωτικές δυνάμεις στην Μικρά Ασία (βλέποντας και την επικράτηση τής Μεγάλης Βρετανίας στην Μέση Ανατολή), προσανατολίστηκαν ταχύτατα στην προσέγγιση τού Μουσταφά Κεμάλ. Αυτό φάνηκε γρήγορα στην στάση τους έναντι τής Ελλάδος ήδη μετά τον Μάρτιο τού 1920, όταν ακόμα ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν πρωθυπουργός.

……….Οι σχέσεις των Ιταλών με τους Κεμαλικούς, ιδίως μετά την εκκένωση τής περιοχής τού Ικονίου (από τους Ιταλούς) τον Μάρτιο τού 1920, έγιναν φιλικώτατες, με σύναψη εμπορικών συμφωνιών και εφοδιασμό τού Κεμάλ με οπλισμό, καύσιμα και πυρομαχικά, έχοντας το λιμάνι τής Αττάλειας ως κέντρο εφοδιασμού.

……….Η Γαλλία μετά από διμερής διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση τής Άγκυρας τον Οκτώβριο τού 1921, ήλθε σε συμφωνία ειρήνης στις αρχές Νοεμβρίου. Το κύμα προσφύγων που δημιούργησε η αποχώρηση τού στρατού της από την Κιλικία, δεν έγινε δεκτό στην κατεχόμενη από τους Άγγλους Κύπρο, με αποτέλεσμα να στείλει η Ελλάδα πλοία γιά την μεταφορά 8.000 Ελλήνων και Αρμενίων στα Ελληνικά νησιά τού Αιγαίου. Συγχρόνως λίγο καιρό μετά, ο Γάλλος δημοσιογράφος Γκωβαίν, αποκάλυψε την παραχώρηση από την Γαλλία στους Κεμαλικούς, πολεμικού υλικού αξίας 200 εκατομμυρίων φράγκων.

……….Ως προς την οικονομική ενίσχυση των «Συμμάχων» προς την Ελλάδα, από τον Φεβρουάριο τού 1918 η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, είχαν ανοίξει πίστωση 850 εκατομμυρίων δραχμών γιά λογαριασμό της. Μέχρι όμως τον Νοέμβριο τού 1920 (πριν ακόμα επανέλθει ο βασιλιάς και «αλλάξουν» υποτίθεται διαθέσεις), η μεν Γαλλία δεν είχε καταβάλλει ούτε δραχμή από το μερίδιο που τής αναλογούσε, ούτε καν γιά τις δαπάνες διατροφής τού στρατού της όταν εισέβαλε και εγκαταστάθηκε στην Μακεδονία, η δε Μεγάλη Βρετανία, από τα 12 εκατομμύρια λίρες τού μεριδίου της, είχε καταβάλλει τα μισά. Οι Ηνωμένες Πολιτείες από τα 48 εκατομμύρια δολάρια που υποσχέθηκαν, κατέβαλλαν μόνο τα 15. Παρά δε τις προσπάθειες τού Ελευθέριου Βενιζέλου, κανένα άλλο ποσό καταβλήθηκε.

……….Μετά είχαν και την δικαιολογία ότι επέστρεψε ο «γερμανόφιλος» Βασιλιάς.

  • Σύνταξη κειμένου και επιμέλεια :  Ἑλληνικό Ἡμερολόγιο
  • Πληροφορίες εικόνας: Ο εικονιζόμενος με τον Κεμάλ Γάλλος γερουσιαστής, Φραγκλίνος Μπουγιόν, ήταν ηγέτης τής φιλοτουρκικής προπαγάνδας στην Γαλλία, προς εξασφάλιση στην τουρκία των γαλλικών οικονομικών συμφερόντων.
  • Πηγή: ΕΠΙΤΟΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ 1919-1922 – Γ.Ε.Σ.
Copyright (©) «Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο»

Αφήστε μια απάντηση