,
.
Η κατάσταση στο Περσικό μέτωπο
……….Από το καλοκαίρι τού 357 και γιά τα επόμενα δύο χρόνια, ο Αυτοκράτωρ Κωνστάντιος Β΄ (Flavius Iulius Constantius), χρησιμοποίησε το Σίρμιο ως ορμητήριο γιά τους επιτυχείς πολέμους που διεξήγαγε εναντίον Σαρματών και Κουάδων, αποκαθιστώντας το σύνορο τού Δουνάβεως στα βορειοδυτικά τής Αυτοκρατορίας.
……….Στο διάστημα αυτό στην Ανατολή μεσολάβησαν διαπραγματεύσεις με τον βασιλέα των Περσών Σαπώρη γιά εξασφάλιση ειρήνης, οι οποίες όμως έλαβαν αρνητική τροπή μετά την παραπλανητική αναφορά τού Πέρση Ταμσαπώρη και τις ραδιουργίες των Ρωμαίων ευνούχων τής αυλής τού Κωνστάντιου.
Η παραπλανητική αναφορά τού Πέρση στρατιωτικού διοικητή Ασσυρίας και Βαβυλωνίας στον βασιλιά Σαπώρη
……….Με αφορμή τον σκληρό και άκαρπο πόλεμο που διεξήγαγε ο Πέρσης Σαπώρης με τους Χιονίτες, ο Ρωμαίος ύπαρχος τής Ανατολής Στρατήγιος Μουσωνιανός, άδραξε την κατάλληλη ευκαιρία προκειμένου να θέσει τέρμα στην επικρατούσα αμφίβολη κατάσταση στις σχέσεις των δύο αυτοκρατοριών· άρχισε λοιπόν διαπραγματεύσεις με τον στρατιωτικό διοικητή Ασσυρίας και Βαβυλωνίας Ταμσαπώρη, ο οποίος όμως στην αναφορά που έστειλε στον Σαπώρη, παρουσίαζε τον Κωνστάντιο ως ευρισκόμενο σε απελπιστική κατάσταση λόγω τού πολέμου που διεξήγαγε στα βορειοδυτικά σύνορα τής Αυτοκρατορίας. Η αναφορά τού Πέρση διοικητή έφτασε στον Σαπώρη την στιγμή που υπέγραφε συνθήκη ειρήνης με τους Χιονίτες και τους Γελανούς Ούννους.
……….Ενθουσιασμένος από την τροπή των γεγονότων, συνέταξε μία αλαζονική επιστολή με εξωφρενικές απαιτήσεις προς τον Αυτοκράτορα Κωνστάντιο, απαιτώντας την παραχώρηση όλης τής Αρμενίας και Μεσοποταμίας, χωρίς να αξιώνει απαιτήσεις γιά όλα τα εδάφη νοτιοανατολικά τού Στρυμόνος τα οποία χαρακτήριζε προγονικές του κτήσεις, αλλά τα παραχωρούσε μεγαλόψυχα (!) στον Κωνστάντιο.
……….Η επιστολή τού Πέρση βασιλέα έφτασε στα χέρια τού Κωνστάντιου το 358 και έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία. Με τους ίδιους απεσταλμένους τού Σαπώρη, έστειλε μία ψυχρή απάντηση παροτρύνοντας τον Πέρση βασιλέα να συνέλθει από την τύφλωσή του, υπενθυμίζοντάς του ταυτόχρονα την ανωτερότητα των ρωμαϊκών λεγεώνων έναντι τού περσικού στρατού. Συγχρόνως, γιά να καθυστερήσει τις περσικές προετοιμασίες, έστειλε τον διακεκριμένο φιλόσοφο Ευστάθιο στην Κτησιφώντα μαζί με δώρα και πρέσβεις. Η διπλωματική αποστολή απέτυχε και την άνοιξη τού 359 ο Σαπώρης μαζί με τους πρώην αντιπάλους του και νυν συμμάχους του Χιονίτες και Αλβανούς (=Καύκασος), εισέβαλε στην Μεσοποταμία επί κεφαλής 100.000 ανδρών.
……….Αυτή η εξέλιξη ανάγκασε τον Κωνστάντιο να εγκαταλείψει τα βορειοδυτικά σύνορα τής Αυτοκρατορίας και να επιστρέψει στο σύνορο τού Ευφράτη εσπευσμένα.
Οι ραδιουργίες των ευνούχων τής Αυλής καθοριστικές στις πολεμικές εξελίξεις
……….Εν τω μεταξύ στην Αυλή άρχισε η μηχανή των ραδιουργιών των ευνούχων, οι οποίοι κήρυξαν πόλεμο εναντίον τού Αντωνίνου, ανωτέρου υπαλλήλου και πλουσίου εμπόρου ευρισκόμενου στην υπηρεσία τού στρατιωτικού διοικητού τής Μεσοποταμίας. Τον εξανάγκασαν να καταχραστεί υπέρογκα ποσά από το δημόσιο ταμείο, και όταν πλέον η μόνη βέβαιη προοπτική γιά τον ίδιο ήταν ο θάνατος, ο Αντωνίνος επέλεξε την προδοσία, καταφεύγοντας μαζί με την οικογένειά του και με κάθε απόρρητη γνώση σχετική με την στρατιωτική προπαρασκευή τού Ρωμαϊκού στρατού στον Πέρση βασιλιά Σαπώρη.
……….Παράλληλα, με πρωτοβουλία τού ευνούχου Ευσεβίου, πραιποσίτου τού θείου κουβουκλίου, ανακλήθηκε άμεσα από την Ανατολή ο ικανός στρατηγός Ουρσικίνος, στην θέση τού οποίου διορίστηκε ο ηλικιωμένος, άβουλος, δειλός και χωρίς στρατιωτική πείρα, Σαβινιανός.
……….Ο Αμμιανός, περιγράφοντας τον τρόπο που δρούσε η φατρία των ευνούχων, αναφέρει ότι όταν πλέον ο ικανός στρατηγός Ουρσικίνος κόντευε να φτάσει στην Κωνσταντινούπολη μετά την ανάκλησή του, εκδόθηκε νέα διαταγή, η οποία τον υποχρέωνε να επιστρέψει εσπευσμένα στο καθήκον του και να πολεμήσει υπό τις διαταγές τού Σαβινιανού. Στην περίπτωση που δεν πρόφθαινε να επιστρέψει εγκαίρως στην Μεσοποταμία, θα δικαζόταν ως λιποτάκης, ενώ στην περίπτωση που νικούσε τον εχθρό, οι δάφνες θα λογίζονταν στον ευνοούμενο των ευνούχων, Σαβινιανό.
Η πολιορκία και πτώση τής Άμιδος
……….Παρά την δυσκολία, ο στρατηγός Ουρσικίνος επέστρεψε εγκαίρως στα σύνορα, οργάνωσε δίκτυο κατασκοπείας και πραγματοποίησε μία πρώτη σύγκρουση μικρής κλίμακος με τις δυνάμεις τού Σαπώρη.
……….Οι Πέρσες όμως, έχοντας πλέον στην κατοχή τους απόρρητες πληροφορίες χάρις στον Αντωνίνο, πέρασαν τον Τίγρη στο ύψος τής μικρής πόλεως Άμιδος, η οποία εκτός από τις επτά ρωμαϊκές λεγεώνες που είχε εντός των τειχών της, φιλοξενούσε και τεράστιο αριθμό αμάχου πληθυσμού λόγω τής ετήσιας λαϊκής πανηγύρεως τής περιοχής.
……….Η πολιορκία της από τους 100.000 άνδρες τού Σαπώρη κράτησε 73 ηρωϊκές ημέρες, τις οποίες ο Αμμιανός ως αυτόπτης μάρτυς κατέγραψε σε μία συγκλονιστική περιγραφή. Στις 6 Οκτωβρίου τού 359, η πόλις κυριεύθηκε από τους Πέρσες, και όσοι από τους κατοίκους της δεν σφαγιάσθηκαν επί τόπου, σύρθηκαν στην αιχμαλωσία. Ο Αμμιανός μαζί με δύο άλλους αξιωματικούς διέφυγε στην Αντιόχεια. Το αντίτιμο πάντως τής νίκης τού Σαπώρη ήταν βαρύ, διότι οι απώλειες των 30.000 ανδρών και η εξάντληση τού στρατεύματός του, τον υποχρέωσαν να επιστρέψει στην Περσία, δίνοντας στον Κωνστάντιο το χρονικό περιθώριο προπαρασκευής τής άμυνας.
……….Η πρώτη διαταγή που έδωσε ο Κωνστάντιος ενώ ο ίδιος επέστρεφε στην Κωνσταντινούπολη, ήταν να σταλούν στην Ανατολή 300 επίλεκτοι στρατιώτες από κάθε σώμα, καθώς και τα τέσσερα καλλίτερα «συμμαχικά» σώματα από τις δυνάμεις τής Γαλατίας υπό τον μετέπειτα Αυτοκράτορα Ιουλιανό.